İznik İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Caglarctr (mesaj | katkılar)
+ imla
112. satır:
== Kuruluş ==
[[Dördüncü Haçlı Seferi]] orduları, özellikle [[Franklar]], [[Venedik]] Dukası [[Enriko Dondalo]] tarafından malî ve donanma yardımı ile ikinci defa 120'de Konstantinopolis şehrini bir kuşatmadan sonra, 9 Nisan [[1204]] tarihinde fethedip, talan edip, kendi idareleri altında bir [[Latin İmparatorluğu]] kurduktan sonra Ortodoks, Yunanca konuşan Bizanslı asiller, koyu Katolik Latinlerden kaçıp eski sınırlara yakın Bizans topraklarında bir sıra özerk devletler kurmuşlardır. Bunlardan en büyük üç tanesi:
*Adriatik kıyılarında, önce bugünkü Kuzey Yunanistan ve Arnavutluk'ta yerleşik sonradan Makedonya ve Batı Trakya'yi eline geçiren, Arta merkezli, ilk hükümdarı Mikhail Komnenos Dukas olan [[Epir Despotluğu]];
*Anadolu'nun Doğu Karadeniz kıyılarında Trabzon merkezli Gürcü Krallığı'nın yardımlarıyla David Komnenos ve kardeşi Aleksios Komnenos tarafından kurulan [[Trabzon Rum İmparatorluğu]];
*Güney Marmara'da Bitinya'da İznik merkezli olarak [[I. Teodor Laskaris]] tarafından kurulan '''İznik İmparatorluğu''''dur.
134. satır:
== Genişleme ==
 
1224'de Latinler tarafından idare edilen [[Selanik Kiralligi]] [[Epir Despotlugu]] tarafından fethedildi fakat 1230da1230'da despotluğun merkezi olan Epir bölgesi Bulgarların eline geçti. Böylece güç merkezlerinden uzakta ve gerçek askeri gücü zayıf olup büyümesi kısıtlanan Trabzon Rum İmparatorluğu yanında en önemli Bizans asilli devlet İznik Rum İmparatorluğu kaldı. Bu devletin hükümdarı [[III. Yannis]] ülkenin sınırlarını [[Ege Denizi]] yönünde genişletmeye başladı. 1235de1235'de III. Yannis, Bulgar Çarı [[II. İvan Asen]] ile bir ittifak paktı imzalayarak nüfuzunu [[Selanik]] ve Epir üzerine de genişletmiş oldu. 1245’de [[İlhanlı]] Moğol orduları [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni [[Kösedağ Savaşı]]'nda yenip nüfuzlarını Anadolu'da genişletmeye başlamışlardı ve III. Yannis bir taraftan İznik’te bulunan devletinin de Moğol hâkimiyetine girmesinden korkmaktaydı fakat diğer taraftan Moğolların İznik’e doğudan devamlı tehdit doğuran Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflattıkları için biraz iç rahatlığı hissetmekteydi.
1265de III. Yannis [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]] imparatoru olan [[II. Frederik]]'in kızı [[Heunstaufen'li II. Konstans]] ile evlenip bu devlet ile yakin bir ittifak kurdu. 1248de III. Yannis eski müttefiki Bulgarları da yenip Latin İmparatorluğu’nun etrafını sarmayı basardı. 1254de1254'de ölene kadar Latin İmparatorluğu’ndan arazi alıp ülkesine katmaya devam etti.
 
III. Yannis'in oglu [[II. Teodor Laskaris]] Bulgarların [[Trakya]]'yı istila tehdidi ile karsılaştı; fakat ülkesinin arazisini korumaya muvaffak oldu. 1258De Epir de [[Sicilyalı Manfred]]'den destek alarak isyan etmişti. Ayni yil II. Teodor oldu. Yerine gecen varisi [[IV. Yannis Laskaris]] daha çocuktu ve General Mikhail Palaiologos başkanlığında bir naipler kurulu idareyi ele aldı. Mikhail 1259da kendini [[VIII. Mikhail Palaiologos|VIII. Mikhail]] adı ile ortak imparator ilan etti. İznik Rum İmparatorluğu orduları başında, Balkanlarda ilerleyen 1259da birleşik Manfred, Epir Despotu ve Latin asilli [[Achea Prensligi]] ordularını [[Pelagoia Savaşı]]'nda yenik düşürdü.
145. satır:
1260'da Mikhail kendinden önceki İznik Rum İmparatorlarının yapmak istedikleri fakat yetenekleri olmadığı için hiç girişimde bulunmadıkları, Latinler elinde bulunan Konstantinopolis'e karşı hücuma başladı. [[Cenova]]lılar ile ittifak yaptı. Ordusunun komutanı olan [[Aleksius Strategopulos]] hücumunu planlamak için Konstantinopolis'i aylarca gözlem altında bulundurdu. [[Temmuz]], [[1261]]de Latin'lerin ordusunun çoğu Boğaz ağzında buluna Kefken adasını tekrar elerine geçirmek için seferde bulunurken, Aleksius şehir muhafızlarından bazılarını şehir kapısını ayırmayı başardı. İznik Rum ordusu böylece Konstantinopolis'i tekrar Bizans eline geçirdi. Yapılan ilk önemli icraat, Dördüncü Haçlı Seferi'nin bu şehre gelip, fethedip, talan edip şehrin en iyi taraflarını ve diğer Bizans arazilerini eline geçirmesine önayak olan [[Venedik]]lilerden öç almak oldu. Şehirdeki Venedik Mahallesi yakıldı ve zaten kaçamayan Venedikliler zorla şehirden atıldılar.
 
BirkacBirkaç hafta sonra [[VIII. Mikhail Palaiologos]] Ayasofya'da Bizans İmparatoru olarak taç giydirilip Bizans İmparatorluğu yeniden ortay çıkartıldı. Çok geçmeden Latin asilli [[Achaea Prensliği]] Bizans’ın eline geçip Mora yarımadasında Bizans'a bağlı, hükümdarları Palaiologos sülalesi asilli bir [[Mora Despotluğu]]] kuruldu. Ama bu Palaiologos Hanedanı Bizans’ı önceki Bizans'tan çok değişikti. Balkanlar çoktan Bulgarların eline geçmişti gitmişti; Epir ve Trabzon özerk olarak kalmışlardı. Batıda [[Anadolu Selçuklu Devleti]] yerine çok daha dinamik [[Osmanlı Devleti]] kurulmuştu ve bu devlet Bizans’ın arazilerini eline geçirip sonunda [[1453]]de Bizans İmparatorluğu’na son verecekti.
 
== Askerî gücü ==
 
Dördüncü HaclıHaçlı Seferi'nden sonra Bulgarlar ve Latinlerin elinde bulunan Trakya haricinde Bizans’ın en mümbit ve yüksek nüfuslu bölgesi İznik Rum İmparatorluğu’nun elinde bulunmaktaydı. Bu şekliyle bu devlet en yükselmiş olduğu zamanlar olan Latin İmparatorluğunun parçalarına karsı yaptığı harplerde azami 20.000 kişilik bir orduyu ortaya çıkarıp levazım ve tedarikini yapabilecek güçte idi. İzmit Rum İmparatorluğu orduları Bizans Komnenos hanedanı ordularının bazı özelliklerini devam ettirmişlerdi ama ülkenin kaynaklarının kısıtlı olması her zaman, Bizans İmparatoru [[II. Manuel Komnenos]] ve daha öncekilerin idaresi altında bulunan Bizans ordularından sayıca ve kalite bakımından daha zayıf olması gerçeğini ortaya çıkarmıştır. İznik Rum İmparatorluğu diğer ortaya çıkan Bizans kalıntısı devletler ve [[Latin İmparatorluğu]] ile karşılaştırıldığı zaman Batı Anadolu'nun insan ve tarım zenginlikleri dolayısıyla stratejik ve askeri güç kaynağı olarak daha elverişli şartlarla karsılaştığı açıktır ve bu fırsat İznik Rum İmparatorluğu imparatorları, idarecileri ve askerleri tarafından iyi kullanılmış ve bu devlet Dördüncü Haclı Seferi felaketinden sonra Bizans İmparatorluğu’nu yeniden canlandıran devlet olmayı başarmıştır.
 
== İznik İmparatorları ==