Ahmed Cevad Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ithinkicahn (mesaj | katkılar)
k Infobox'daki ismi duzeltildi, ön unvanini duzeltildi
Peykbot (mesaj | katkılar)
k ufak düzenlemeler
18. satır:
|ölüm_yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
}}
'''Kabaağaçlızade Ahmet Cevat Paşa''' (d. [[1851]], [[İstanbul]]- ö. [[10 Ağustos]] [[1900]], [[İstanbul]]) (kısaca '''Ahmet Cevat Paşa''' veya ailesi, [[Şakir Paşa ailesi]] olarak bilindiğinden '''Cevat Şakir Paşa''' şeklinde de anılır) [[Osmanlı Devleti]]'nin [[19. yüzyıl]] kumandan ve sadrazamlarındandır. [[II. Abdülhamit]] saltanatında 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 tarihleri arasında sadrazamlık yaptı; devrin en önemli konusu olan [[Ermeni sorunu]] ile ilgilendi. Askerlik ve devlet adamlığının yanı sıra devrinin bir aydını olarak tarih yazarlığı yapan ve çeşitli bilimsel konularda eserler veren Ahmet Cevat Paşa’nın en önemli eseri "''Tarih-i Askeri Osmani''" (Osmanlı İmparatorluğu Askeri Tarihi)’dir.
 
[[Şakir Paşa ailesi]] olarak anılagelen ve sanat alanında pek çok tanınmış kişiyi yetiştirmiş ailenin bir ferdi; [[Cevat Şakir Kabaağaçlı]]’nın amcasıdır.
 
== Hayatı ==
28. satır:
 
=== Kariyeri ===
Kısa zamanda terfi görerek önce kolağalık rütbesine yükseldi (1871). Askeri görevlerinin yanı sıra “''El-Ma’lûmâtü’l-Kâfiye fî Ahvâl-il-Memâlik-il-Osmâniyye'''' adlı bir eser yazarak [[Abdülaziz|Sultan Abdülaziz]]’e sundu ve bu çalışmasından ötürü binbaşılığa yükseldi.
 
=== 93 Harbi ===
40. satır:
 
=== Çetine (Karadağ) Elçiliği ===
93 Harbinden sonra Berlin Anlaşması ile bağımsızlığını elde eden [[Karadağ|Çetine (Karadağ)'ye]] 1884’te elçi olarak tayin edildi ve bu göreve giderken rütbesi mirlivalığa (tuğgeneral) yükseltildi. Burada iki yıl kalan Paşa, ülke içinde çeşitli seyahatler yaptı ve gözlemlerini seyahatnamesinde anlattı. Görevi sırasında rahatsızlanması sebebiyle [[Viyana]]’ya gitmek için izin istedi ise de, yeni bir göreve atanmak üzere İstanbul’a gelmesi emrolundu.
 
=== Girit Vali Vekilliği ve Fevkalade Komutanlığı ===
Sultan [[II. Abdülhamit]]'in dikkatini çeken ve takdirini kazanan Cevat Şakir Paşa, dönüşünden sonra İstanbul’da Teftiş-i Askerî Komisyonu üyeliğine getirildi. [[Girit]]’teki karışıklıklar üzerine Girit fevkalade kumandanlık ve vali vekilliğine tayin edildi. Göreve geldiğinde adanın tarihi, coğrafi, sosyal durumu hakkında bir layiha hazırlayarak padiaşah II. Abdülhamit’e sundu, isyanın sebebi olarak Hristyian halka aşırı imtiyazlar tanınmasını gösterdi. İki yıl süren valiliği sırasında Adadaki [[Müslüman]] ve [[Hıristiyanlık|Hıristiyan]] halk arasında huzur ortamı oluşturmak için yoğun çaba harcadı. Buradaki başarısına karşılık 40 yaşında müşirliğe (mareşal) yükseltildi.
 
=== Sadrazamlığı ===
Ahmet Cevat Paşa, Girit valiliğinde gösterdiği başarı üzerine [[1891]]'de de sadrazamlığa getirildi ve bu görevi dört yıl sürdürdü.
 
Cevat Şakir Paşa'nın 3 yılı aşkın sadrazamlığı esnasında takip ettiği siyaset, iç ve dış barışı korumak oldu. Sadrazamlığı sırasında daha çok [[Ermeniler|Ermeni]] olayları ve bu olayların yarattığı diplomatik sorunlar ile uğraştı. Kendi kararlarının kabul edilmesi konusunda aşırı ısrarcı olan Paşa<ref name=coban/>, [[1894]]'de sadrazamlıktan alınarak [[Nişantaşı]]’ndaki evinde ikamete mecbur edildi.
 
=== Girit Kumandanlığı ===
Girit’te yeniden karışıklıkların çıkması üzerine eski sadrazam Ahmet Cevdet Paşa, “Girit Fırka-i Askerîye” kumandanlığına atanarak [[1897]]’de adaya gönderildi. Girit’te [[Avrupa]] devletleri tarafından özel bir yönetim tarzının empoze edileceği anlaşılıp, bu arada da [[Almanya İmparatorluğu|Almanya İmparatoru]] Kayzer [[II. Wilhelm]]'in nun [[Suriye]] ve [[Filistin]]'e seyahat yapması kesinleşince, Cevat Şakir Paşa [[Kayzer]]'in mihmandarlığına getirildi; yerine Ferik Osman Nuri Paşa getirildi.
 
=== Alman İmparatoru’na Mihmandarlık ===
İstanbul’a gelip Kudüs’e kadar uzanan bir seyahat yapacak olan İmparator II. Wilhelm’im seyahatinin güvenliği için gerekli önlemleri almakla görevlendirilen Paşa, bu görevi başarılı bir şekilde yerine getirdi; İmparator 16 Kasım 1898’de seyahatini tamamladı. Görevinin ardından İstanbul’a dönmesine izin verilmeyen Ahmet Cevat Paşa, V. Ordu müşiri olarak görevlendirildi.
 
=== Ölümü ===
5. Ordu Komutanı olarak görev yaptığı Şam’da rahatsızlanan Cevat Şakir Paşa, doktorların verdiği raporla İstanbul’a geldi ve 1900’de vefat etti. [[Fatih]]'te anne ve babasının mezarlarının bulundğu [[Emir Buhari Camii]] haziresine defnedildi<ref name=coban/>. 1901’de [[Mimar Kemaleddin]] tarafından mezarının bulunduğu yere bir türbe inşa edildi.
 
== Cevat Paşa Kütüphanesi ==
70. satır:
*'''Mecmu’atu’s-Sanayi''': Kimyanın Sanayiye uygulanması ile ilgili bir eser.
*'''Yadigâr''': 15 günde bir çıkan Yadigar dergisinde yayımlanmış yazıların biraraya getirildiği eserdir
*'''Tarih-i Askeri Osmânî''': [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda meydana getirilimiş çeşitli askeri kurumlar, [[1826]] yılına kadarki önemli savaşlar hakkında bilgi veren eser. Ahmet Cevat Paşa, 10 cilt içinde 20 eser yazmayı planlamıştı. 3 cilt içinde 5 kitap yazabildi, bunlardan yalnız [[Yeniçeriler]] e ait olan birinci cildi basılmıştır. Ayrıca kıyafetleri ve o devrin silah ve teçhizatını gösterir bir albümü [[Paris]]’te basılmıştır.
 
== Şakir Paşa Ailesi hakkında ==