Alevilik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Drgulcu (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
+resim
1. satır:
{{diğer anlamı|Türkistan Alevîliği}}
{{karıştırma|Arap Alevîliği}}
[[File:Twelve Imams Bektash Veli.JPG|thumb]]
{{Alevilik}}
'''Alevîlik''', ({{Arapçaarapça|عَلَوِیُّون}}) [[Türkiye]]’de [[Sünnîlik]]’ten sonra en fazla mensûba sahip olan [[İslâm]]î bir [[İtikadî mezhepler|i'tikadî]] [[mezhep]]tir. Bu mezhebin mensûpları ''[[İmamiyye#Alev.C3.AEler|Alevîler]]'' olarak adlandırılır. Alevîlik’te, [[Muhammed]]’in son [[peygamber]] olduğu, [[Ali]]’nin ise [[Velî (İslam)|Velî]]’liği ''([[imamet|İmâm]]lığı)'' esastır. [[Sünnîlik]]’teki ''[[Allah]]-[[Muhammed]]-[[Dört Büyük Halife]]'' sıralamasından farklı olarak, [[Onikicilik]] [[i'tikad]]ının da temelini teşkil eden ''[[Hâkk-Muhammed-Ali]]'' sıralamasını, [[Ehl-i Beyt]] ve [[On İki İmâm]] sevgisini esas alan [[inanç]]tır.
 
== Alevîler'in dinî i'tikadı ==
Satır 85 ⟶ 86:
== Nüfus dağılımı ==
{{ana|Alevi nüfusu}}
Üçte biri İstanbul bölgesinde yaşayan Alevîlerin daha sonra en yoğun olarak bulundukları yöreler arasında [[Ankara]], [[Adana]], [[Balıkesir]], [[Eskişehir]], [[Bursa]], [[Antalya]], [[Aydın]] ve [[Damal, Ardahan]] şehirleriyle, Orta ve Doğu Anadolu'da yer alan [[Erzincan]], [[Sivas]], [[Malatya]], [[Tunceli]] ve [[Kahramanmaraş]] illeri gelmektedir. [[Türkiye]]’de en çok Alevî köyü ise 57'si karışık olmak üzere toplam yaklaşık 548 adet köy olup [[Sivas (il)|Sivas]] ilinde yer almaktadır. Bunların ardından sırasıyla, [[Erzincan]], [[Tokat]], [[Çorum]], [[Malatya]], [[Kahramanmaraş]], [[Hatay]], [[Tunceli]], [[Amasya]], [[Yozgat]], [[Adıyaman]], [[Bingöl]], [[Erzurum]], [[Balıkesir]], [[Kars]], [[Manisa]], [[Aydın]], [[Adana]], [[Mersin]], [[Muğla]] ve [[Ordu]] illeri gelmektedir.
[[Anadolu]] dışında ise [[Rumeli]], [[Balkanlar]] ve [[Arnavutluk]]'ta yaşayan [[Bektâşîler]]'in yanısıra, [[Batı İran]], [[Luristan]] ve [[Kuzey Irak]]'ta ise [[Yâresânîlik]] ''([[Ehl-i Hak]])'', Kakai, ve [[Ali İlâhîlik]]<ref>Elahi, Bahram (1987). ''The path of perfection, the spiritual teachings of Master Nur Ali Elahi''. ISBN 0-7126-0200-3.</ref> gibi isimlerle anılan ve kendilerini ''"[[Yezdânizm|Alevî]]-[[Kürtler]]"'' olarak tanımlayan gruplar da bulunmaktadır. Bugün [[İran]]'ın doğusunda [[Horasan]]'da da küçük bir [[Alevilik (anlam ayrımı)|Alevî]] topluluğu vardır. [[Alevî tarihi (anlam ayrımı)|Alevîler]] daha ziyâde dağlık olan merkezî otoritenin baskısının ulaşamadığı bölgelerde yaşamlarını sürdürmektelerdir.
{{Ayrıca bakınız|Kürtler|Yezdânizm|Ali-İlâhîler|Yâresânîler|Yezîdîler|Kürt Alevîleri}}
 
== Alevi tarihi ==
{{ana|Alevi tarihi}}
[[Alevî inancı|Alevîlik inancı]], [[Anadolu]]’nun [[Müslümanlık|Müslüman]]laşması sürecinde önemli izler bırakan, [[Hoca Ahmed Yesevî]], [[Ebu'l Vefâ]], [[Baba Haydar]], [[Hacı Bektaş-ı Veli]], [[Ahi Evran]], [[Taptuk Emre]], [[Yunus Emre]] ve [[Abdal Musa]] gibi önemli dînî şahsiyetlerin fikirleriyle yapılandırılmıştır. Ayrıca Alevîlik, [[Hallâc-ı Mansûr]], [[Ömer İmâdüddîn Nesîmî|Seyyid Nesîmî]], [[Şah İsmail|İsmâ‘il Safevî]] ''([[Hatai]])'' ve [[Pir Sultan Abdal]] ile [[Hubyar Sultan]]’a da ayrı bir ehemmiyet vermektedir. [[Şah İsmail|Şah İsmâ‘il Safevî]], [[Alevî inancı]]nın Anadolu’da yayılmasında çok önemli ve etkin bir rôl oynamıştır.<ref name="jur4">Jurdi Abisaab, ''Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire,'' London, 2004.</ref> [[Alevî inancı|Alevîlik inancı]]nın, [[Anadolu]]’ya gelen [[Hacı Bektaş-ı Veli]] sayesinde ve [[Yedi Ulu Ozan|ozanlar]]ın [[nefes (edebiyat)|nefesleriyle]] hayat bulduğuna inanılmaktadır.
[[File:Twelve Imams Bektash Veli.JPG|thumb]]
 
=== Emevîler devrinde Alevîler <ref>[[Yaşar Nuri Öztürk|Öztürk, Yaşar Nuri]], ''[[Ebu Hanife|İmâm-ı Â’zam]] Savunması, Şehid bir önder için Apolocya, – [[Hadis]]lerin büyük kısmını kabul etmedi: [[Emevî]] [[Şeytan]]ı’nın tahribâtı,'' Sahife 83 ve 89, İnkılâp, İstanbul, 2010.</ref> ===
{{ana|Emevîler|Emevîler devrinde Alevîler}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Alevilik" sayfasından alınmıştır