Kiril alfabesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
144. satır:
* '''[[Ә]]''': ''Azerice’de, Tatarca’da, Gagavuzca’da ve Türkmence’de kullanılır.'' Latin biçimi '''[[Ä]]''' veya '''[[Ə]]''' şeklindedir. Kısa, kapalı, gırtlaktan gelen ve sert bir E harfidir. Kimi dillerde "'''[[Ǝ]][[Ǝ|ɘ]]'''" biçiminde de kullanılır. Normal E harfine göre daha kısa ve serttir. Ayrıca A ve E arası bir ses olarak öngörülür ('''[[Æ]]'''). Ses ve harf karşılığı olarak Arapça’da ve Almanca’da da bulunur. Türkçede normal e sesinden tam olarak ayırt edilebilmesi günümüzde çok zordur. Azerice’de yoğun olarak kullanılır. İnce bir harf olduğu halde kalın uyumludur. Bu harfi içeren sözcüklerin aslında Büyük Ünlü Uyumuna uymadığı hâlde kulağı tırmalamıyor olması bu nedenledir. Örneğin: ''İncä/İncə''. Türkçe’de Selçuk ismi diğer Türk dillerinde “Sälçuk / Səlcuk” olarak, Akçe sözcüğü ise “Akçä / Akçə” olarak yazılır.
*'''[[Е]]''': Türkçede günümüzde kullanılmayan İ-E arasında seslendirilen bir harftir. (Şekil benzerliği nedeniyle Türkçedeki E harfi ile karıştırılmamalıdır, çünkü arada belirsiz de olsa bir ses farklılığı vardır.) Bu ses Ukraynacada '''[[Є]]''' biçimiyle bulunur ve bu dilde sıklıkla kullanılır. Bu harfe İe (Ye) adı verilir ve çevirilerde bu ses değereri ile gösterilir, ancak bu kesinlikle doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü bu harf arda arda gelen İ ve E seslerini ifade etmez. Tamamen İ-E arası farklı bir sestir (Latin: '''[[Ë]]'''). Anadolu Türkçesinde ise gerçekte mevcut olan ancak ölü bir ses olduğu bile söylenebilir. Bu sese Türkçede verilebilecek örnekler ise ''El'' (organ) ve ''Ël'' (yurt) sözcüklerinin arasındaki farktır. ''Ël'' sözcüğü zamanla "İl" biçimine dönüşmüştür. ''Türkmenëli, Kırklarëli, Tuncëli...'' Rusçada ise yoğun olarak kullanılan ve açık olarak işitilen bir harftir. Ancak Türkçedeki gibi kaynaşan harflerin arasında değil, herhangi bir koşula bağlı olmadan ortaya çıkan ve Ruslar tarafından diğer seslerden rahtalıkla ayırt edilebilen belirgin bir sestir.
*'''Önemli Açıklama-1:''' Kiril '''[[Е]]''' (İe) harfinin ''Rus afabesindeki'' ses değeri kesinlikle Türkçe Latin alfabesindeki '''[[E]]''' harfi ile farklıdır. Tamamen bir şekil benzerliğidir. Kiril '''[[Є]]''' (Rus alfabesinde: '''[[Е]]''') harfinin Latin karşılığı '''[[Ë]]''' harfidir.
| |||