|
Diyarbakır'dan 50 km uzaklıkta [[antik]] bir kent olup tüm güzellikleriyle, [[Asurlular]]dan kalma kale ve birçok antik mağara, kral kızı resimlerine ev sahipliği yapan bir ilçedir.
"''Peygamberler şehri''" olarak bilinmektedir. [[Asurlular]], [[Roma İmparatorluğu]], [[Bizanslılar]], [[Selçuklular]], [[Abbasiler]], [[Osmanlı İmparatorluğu]] ve son olarak [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nin ilçe idare bölgesidir.
"''Peygamberler şehri''" olarak bilinmektedir.
HZ. ELYASA TÜRBESİ - DİYARBAKIR(EĞİL) <br>
Yüce Rabbimiz En`âm Suresi'nin 86. ayetinde "İsmail, Elyesa `, Yûnus ve Lût`a da yol gösterdik; hepsini âlemlere üstün kıldık” ve aynı surenin 89. ayetinde de İşte onlar kendilerine kitap, hikmet ve peygamberlik verdiğimiz kimselerdir; buyurmaktadır. Sad Suresinin 48. ayetinde ise Elyesa; (a.s.) şöyle anılır: "İsmail`i, Elyesa`ı, Zülkifl`i de an. Hepsi de iyilerdendir. <br>
<br>
Elyesa; (a.s.)ın, İslâmî kaynaklarda “Elyesa` b. Ahtûb b. Acûz” şeklinde verilen şeceresi dışında onunla ilgili kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, İlyâs (a.s.) devrinde yaşadığı ve ondan sonra peygamber olarak görevlendirilmiştir. [28] <br>
Nebî Elyesa’ (a.s.)’ın, İsrailoğullarını doğru yola davet etmesine rağmen çok azının kendisine inandığı, çoğunluğun ise iman etmediği, kendisine iman etmeyen ve gerekli dersleri almayan İsrailoğullarının büyük bir kısmının başına ise Asurluların musallat edildiği ifade edilmektedir. [29] <br>
<br>
Kitâb-ı Mukaddes’ te Elişa adıyla zikredilen peygamberin Elyesa’ (a.s.) olduğu tahmin edilmektedir. Buna göre Hz. Elyesa’ milâttan önce VIII. yüzyılda İsrail Krallığı`nda yaşayan Şafaf’ın oğludur. Tanrı`nın emri üzerine İlyâs Peygamber tarafından kendisine halef olarak seçilmiştir. İlyas (a.s.)’ın vefatından sonra da doğru yola daveti sürdürmüştür. [30] <br>
<br>
Hz. İlyâs`ın ölümünden sonra Hz. Elyesa’ (a.s.)’ın, peygamberlik görevine Eriha`da (Batı Şeria/Filistin) başladığı ve pek çok mucize gösterdiği de Kitab-ı Mukaddes`te anlatılmaktadır. Hz. Elyesa’ (a.s.)’ın, İsrail Kralı Yoaş zamanında vefat ettiği tahmin edilmektedir. [31] <br>
<br>
1316/1898, 1321/1903 ve 1323/1905 tarihli Diyarbakır Salnâmeleri’nde Hz. Elyesa’ (a.s.)’ın Eğil’de medfûn olduğu ifade edilmektedir. [32] Bununla birlikte, bölge halkı da, Hz. Elyesa’ (a.s.)’ın mezarının Eğil’de olduğunu asırlardır kökleşmiş bir inançla kabul etmektedir. <br>
<br>
Nebî Elyesa’ (a.s.)’ın naaşının naklinden önceki türbesi, Diyarbakır’ın Eğil İlçesi’nin Çarıkören Mahallesi’ndedir. Eski bir caminin bitişiğinde bulunan bu türbe, iki kemer üzerine oturtulmuştur. Dicle Barajı’nın yapılmasıyla birlikte, baraj gölü havzasında kalan, Elyesa’ ve Zülkifl Peygamberlerin naaşları, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün işbirliği neticesinde 13–16 Eylül 1995 tarihleri arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce Kale Mahallesi’nde, Nebî Harun Tepesi’nde yaptırılan türbeye nakledilmiştir. <br>
<br>
Nakil için dokuz kişiden oluşan bir heyet kurulmuştur. Heyette; dönemin Eğil Kaymakamı Selim Çapar, İlçe Müftüsü Ekrem Abbasioğlu, Kaymakamlık V.H.K.İ Mahmut Lâçin, Müftülük memuru Burhanettin İncedursun, fahri İmam-Hatipler Ömer Kalkan ve Sadullah Kızılay ile birlikte Bahattin Köksal, Mehmet Kaya ve Tahir Korkut adalarındaki işciler görev almıştır. İlk olarak, Hz. Elyesa’ (a.s.)’nın kabrinin açılmasına başlanmış ve bu faaliyet iki gün sürmüştür (13–14 Eylül 1995). İkinci gün sonunda naaşa ulaşılmıştır. Elyesa’ Peygamber’in naaşı, Eğil ilçesine hâkim durumda bulunan ve Nebî Harun-ı Âsafî’nin kabrinin de bulunduğu tepedeki türbeye nakledilmiş ve bu durum 18.09.1995 tarih ve 06 sayılı Komisyon Kararı ile de tespit edilmiştir. Heyette bulunanların, cesedin çürümediğini yönündeki görüşleri gazetelere de yansımıştır.<br>
Kale Mahallesi’nde Nebî Harun Tepesi’ndeki türbenin yanında Elyesa’ Camii de bulunmaktadır. Cami ve türbenin mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait olup cami faal durumdadır.Eğil’de Nebî Harun Tepesi’nde bulunan cami ve türbe, Vakıflar Genel Müdürlüğü veritabanında "Elyesa Peygamber Camii, Zaviye ve Türbesi" adıyla ve21.06.02/02 envanter numarası ile “Türkiye Kültür Mirasları” arasında kayıtlıdır. [[Asurlular]], [[Roma İmparatorluğu]], [[Bizanslılar]], [[Selçuklular]], [[Abbasiler]], [[Osmanlı İmparatorluğu]] ve son olarak [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nin ilçe idare bölgesidir.
Eğil ilçesinin tarihsel süreç içinde almış olduğu isimler şöyledir{{Fact|date=Eylül 2009}}:
| 