Nogaylar: Revizyonlar arasındaki fark

'''Nogaylar''', [[Don Irmağı|Don]] ve [[Kuban Irmağı|Kuban]] ırmakları arasındaki alanda [[Astrahan]] yöresinde varlığını sürdüren [[Türk dilleri]]nden [[Nogayca]]'yı konuşan bir Türk boyu.

Kazak Türkleri efsanelerinde kökenlerini Nogaylara ve Özbeklere dayandırır. Karakalpaklar 15. asırda VolgadanVolga'dan AralınAral'ın güneyine gelmiş bir Nogay topluluğudur. Hatta Kırım TürklerininTürkleri'nin askeri gücünün çoğunluğunu asırlar boyunca Nogaylar oluşturmuştur.

Nogay Han'ın ölümünden (1299) sonra başlamak üzere çeşitli dönemlerde de göç vermiştir. Bu göçlerin en büyüğü Osmanlı Rus savaşından sonra 1860 yılında 180 bin NogayınNogay'ın göç etmesidir.

600 bin Nogay [[Türkiye]]'ye göç etmiştir. Büyük bir kısmı zamanın Konya vilayetine göç etmiştir. İlk zamanlar osmanlıOsmanlı fermanına uygun olarak yerleşik köylere 30 'ar haneyi geçmeyecek şekilde iskan edilip yerleşik düzene geçmeleri için iki haneye bir öküz ve hane başına bir kile buğday tohumluk devlet tarafından verileceği sözü verilmisseverilmişse de zamanın zor şartları nedeniyle çoğunlukla bu gerçekleşmemiştir. Yerleşik halk ile uyumsuzluklar ve nedeni ilenedeniyle zamanla nogaylarNogaylar nüfus olarak güçlü oldukları köylere göç etmiştir. İlk iskanda nogayNogay yerleşimi olan birçok köyde nogayNogay kalmamış veya az sayıda kalan nogaylarNogaylar da zamanla kültürünü kaybetmiştir. {{fact}}O zamanlarda Cihanbeyli Kazasına bağlı köyler, günümüzde Ankara'nın Şereflikoçhisar ve KonyanınKonya'nın sonradan ilçe olan Kulu ilçesine bağlanmıştır. Ilgın İlçesi'ndeilçesinde de bir mahalle oluşturmuşlardır. İlçenin Behlül Bey, Şıh Cârullah ve Câmiatik mahallelerinden ayrılarak kurulan ve sonradan Ayvat Dede adıyla adlandırılan mahallede, oturmaktadırlar.{{fact}}

Romanya 'dan göç etmiş çok az bir kısmı gümüş ve bakır işlemeciliği; el sanatı ürünleri; takı ve süs eşyası, boncuk, yüzük, kolye, bilezik yapımı ile uğraşırlar. Misafir perverdirlerMisafirperverdirler, aman dileyip hanelerine baş vuranları baştacı edip ölümüne korumaktadırlar. Günümüzde bu mesleklerin bir kısmını artık icra etmemektedirler. Hamurlu yemeklerden sonra et suyu olan “Sorpa” (''çorba'') içmeleri geleneksel özelliklerindendir.{{fact}}

Konya Tuzlukçu-Erdoğdu Köyü, Konya-Adana-Ankara yol ayrımı olan Kulu Makası bölgesinde. Bunlar şekerŞeker, Doğankaya, Akin, Kırkkuyu, Boğazören, Seyitahmetli, Ahiboz, Mandıra ve Gaziantep'in doğusundaki, Fırat yakınlarında bulunan Tılmısa köyleridir.

Gününmüzde Eskişehir'de Alpu Aktepe (Rıfkıye) Köyü ve Işıkören (Aziziye; daha sonra Arap Kuyusu) köyü nogayNogay köyleridir. Yelice (Esence) Köyünde deköyündede bir miktar nogay yaşamaktadır. {{fact}}Hamidiye Köyü de Nogay olan Zincir ve Taraktaş aileleri tarafından kurulmuştur. {{fact}} Bu köyleri kuran nogaylarNogaylar 93 Harbi (1877-1878 Osmanlı Rus Harbi) sonrasında Romanya'nın Konstanta (Köstence) İli, Medgidia (Mecidiye) İlçesine bağlı Poarta Alba (Alakapı),Nazarcea (Nazarşa), Aşağı Bülbül ve Yukarı Bülbül köylerinden alınarak 1893 yılında Bursa Vilayeti'ne bağlı Eskişehir Kazası Alpu Nahiyesi'ne iskân edilmişlerdir. Afyon yenibelkavakYenibelkavak'tadata da orta seviyede nogayNogay bulunmaktadır. Geleneksel yemeklerini adetlerini korumaktadırlar.{{fact}}

Eskişehir bölgesine göç edip, Nogay adetlerini uygulayıp anadillerini konuşmaktadırlar. Genellikle tarım ve hayvancılıkla ugrşmaktaugraşmakta olup gelir düzeyi ile eğitim düzeyleri yüksektir. Köylerde emekli sayısı oldukcaepey fazladır. Bölgedeki diğer Nogay olmayan komşu köylerden tarımı biz tatarlardan öğrendik diye bir deyim kullanırlar. {{fact}} Genelde NogaylarımızNogaylar teknik ve düzenli tarım yaparlar. {{fact}} Meşur

Meşhur Yemeklerimizdenyemeklerimizden olmassaolmazsa olmazı Çibörek, Tabakbörek.Sarburma, Sarburma, Göbete, Kaşıkbörek, Üykenbörek, Kalakay, Bavursak, Tavalokumu, Omaş Çorbası, Sorpa ve daha sayamadığım birçok yemek çeşitleri vardır. Yemeklerde genellikle Etet olur. {{fact}}

Nogaylar'a özgü olan dillerini muhafaza etmeye çalışmışlar ve günümüzde de bu dili kullanmaya devam etmektedirler. Geleneksel yemekleri kazanbörek, şırbörek (çiğbörek), koyankulak (tavşan kulağı), inkal, tavabörektir ve tamamı hamurdan yapılmaktadır. Ekmek olarak da kendilerine has kalakay, tavaöptek, şöyünöptek adlarında, ve tandırda pişen çeşitli şekillerde ekmekleri tüketmektedirler. Yağda kızartılan bavursak adında ekmekleri de vardır. İçeceklerinin en önemlisi ise Ayakşay dır. Halk arasında Tatar Çayı veya Nogay Çayı olarak bilinir.{{fact}}

Terek Irmağı havzasında yaşayan Nogaylara "Ak Nogaylar" da denmektedir. Nogaylar TürkçeninTürkçe'nin Kıpçak grupunagrubuna giren bir dil konuşurlar. 13-15.yüzyıllarda Altın Orda egemenliğinde idiler. Altın Orda'nın parçalanmasından sonra, şimdiki Kuzey Kafkasya'nın kuzeydoğu kesimi Astrahan Hanlığı, kuzeybatı kesimi de Kırım Hanlığı sınırları içinde kaldı. Astrahan Hanlığı 1556'da yıkılıp toprakları Rusya'ya ilhak edildi.Bu nedenle şimdiki [[Stavropol kray]]'ında bir Nogay nüfus yaşamaktadır.