|
yarragımı ye
'''Steroid hormonlar''' [[hormon]] olarak iş gören [[steroid]]lerdir. Memelilerde steroid hormonlar bağlandıkarı reseptörlere göre beş gruba ayrılırlar: [[glukokortikoid]]ler, [[mineralokortikoid]]ler, [[androjen]]ler, [[estrojen]]ler ve [[projestajen]]ler. [[D vitamini]] türevleri bunlarla yakından ilişkili ve benzer reseptörleri olan bir hormon grubu oluştururlar ama tanım olarak steroid değil [[sterol]] sayılırlar.
Doğal steroid hormonları genelde [[eşeysel bez]]lerde (gonadlarda) ve [[adrenal bez]]lerde [[kolesterol]]den sentezlenirler. Kanda steroid hormonları kendilerine özgül taşıyıcı [[protein]]ler tarafından taşınırlar ([[seks hormon bağlayıcı globülin]] ve [[kortikosterid hormon bağlayıcı globülin]] gibi). Karaciğer, çevre (periferal) dokular ve hedef dokularda bu hormonlar başka bileşiklere dönüşebilir veya yıkıma uğrayabilirler.
Steroid ve steroller [[hidrofobik]] oldukları için kandan [[hücre zarı]]na ve oradan da hedef hücrelerin [[sitoplazma]]sına serbestçe geçebilirler. Sitoplazmada bazı steroidler [[enzim]]ler tarafından kimyasal değişime uğrayabilir (indirgenme, hidroksilasyon veya aromatizasyon gibi). Sitoplazma içinde steroid kendine özgül bir [[reseptör]]e, büyük bir metaloproteine bağlanır. Steroidin bağlanması üzerine bu steroid reseptör proteinlerin türlerinin çoğu ikilenir (''dimerleşir''), böylece iki reseptör altbirimi birleşerek hücre çekirdeğine girebilen, DNA'ya bağlanan bir birim oluştururlar. Bazı hormon sistemlerinde reseptör bir [[ısı-şok proteini]]ne (İngilizce ''Heat Shock Protein'') bağlıdır, hormonun bağlanması üzerine bu protein salınır. Çekirdeğe girdikten sonra steroid-reseptör kompleksi kendine has bir [[DNA]] dizinine bağlanır ve hedef [[gen]]lerin okunmasına ([[transkripsiyon]]una) yol açar.
==Sentez==
[[Resim:Cholesterol products.png|thumb|400px|center]]
==Başlıca insan steroit hormonları==
* [[Glukokortikoid]]ler
** [[kortizol]]
* [[Mineralokortikoid]]ler
** [[aldosteron]]
* [[Cinsel steroid]]ler
** [[Androjen]]ler
*** [[testosteron]]
*** [[dehidroepiandrosteron]] (DHEA)
*** [[androstendion]]
*** [[dihidrotestosteron]]
** [[Estrojen]]ler
*** [[estradiol]]
*** [[estron]]
*** [[estriol[[
** [[Projestajen]]ler
*** [[projesteron]]
Başlıca sterol hormonlar:
* [[D vitamini]] türevleri
** [[Kalsitriol]]
==Yapay steroid ve steroller==
Doğada bulunmayan çeşitli yapay steroid ve steroller de imal edilmiştir. Çoğu steroiddir ama bazıları benzer moleküler şekilleri sayesinde steroid reseptörlerine bağlanabilen başka tip moleküllerdir. Bunların bazıları etkinleştirdikleri reseptörün doğal steroidinden daha zayıf, bazısı daha güçlüdür.
Yapay steroid hormonların bazı örnekleri:
* [[Glukokortikoid]]ler: [[prednizon]], [[deksametazon]], [[triamsinolon]]
* [[Mineralokortikoit]]: [[fludrokortizon]]
* [[D vitamini]]: [[dihidritakisterol]]
* [[Androjen]]ler: [[oksandrolon]], [[dekadurabolin]] ([[anabolik steroid]]ler olarak da bilinir)
* [[Estrojen]]ler: [[dietilstilbestrol]] (DES)
* [[Projestin]]ler: [[noretindron]], [[medroksiprojesteron]]
== Dış başlantılar ==
* [http://www.maxanim.com/biochemistry/Steroid%20Hormone/Steroid%20Hormone.htm Steroid hormon etkime mekanizması] (animasyon)
* Steroidogenic enzymes: [http://hi/science.co.il/hi/pub/1992-JSBMB-43-779.asp Review on structure, function, and role in regulation of steroid hormone biosynthesis] (İngilizce)
== Kaynak ==
[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Steroid_hormone&oldid=69766914 İngilizce Wikipedia'nın '''Steroid hormones''' maddesinin 15.08.2006 tarihli sürümü]
[[Kategori:Steroid hormonlar| ]]
[[de:Steroidhormon]]
[[en:Steroid hormone]]
[[fr:Hormone stéroïde]]
[[ja:ステロイドホルモン]]
[[no:Steroidhormon]]
[[pl:Hormony steroidowe]]
[[sv:Steroidhormon]]
[[zh:甾体激素]]
| 