Ay Han: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
9. satır:
== Ayrıca bakınız ==
* '''[[Oğuz Han]]'''
== Yaparlı boyu ==
Yaparlı boyu Oğuzların Bozok kismindan Ay hanın soyundan 24 oğuz boyundan birisidir. Miladi 1054-55 yıllarında Selcuklu sultanı Toğrul beyin ordusu Revvadilere bağlı Aras nehrinin güney kıyılarında Karadağ topraklarına ayak bastıkda, Eher-Elince Nahşıvan yolu üzerinde, Selcuklu ordusunu yıllardır arapların zulmünde yaşamaya çalıcan yerli kavim olarak Yapaqlı (şimdiki adıyla Vinaq köyü o zaman 200-250 aile), Dilbozan (şimdiki adıyla Seden köyü o zaman 100-150 aile) ve diyer köyler Hurhanlı (şimdiki adıyla Mescidli), Koylan (şimdiki adıyla Ahmedyol) sevinşle karşılamış. Esasen ekincilik, tarım, baharat yetişdiriciliyi ile ün yapan bu kavimler, iyi at yetişdiriciliyinede sahip olmuşlar. Yapaqlı beyi Mahmut hanın 400-500 baş Dilboz at cinsinden ilhısı vardı. Miladi 1088-1167 yılları bu olayları kaleme alan, arap asıllı hattat Revvad ibn Merzuban yazıyor ki, Mahmut hanın oğulları Çapar han ve Ay han miladi tarihle 1145-50 yillarına denk gelen göçe başlamışlar. Çapar han Aras nehrini tahminen 20-30 aile at ve katır kervanları ile geçerek (ailelerin içerisinde 3-5 arap asıllı ailelerde vardı) kuzeye Karabağın Kuruçay nehri kenarlarına (şimdiki adıyla Devletyarlı, Alhanlı ve Mahmutlu köylerine) yerleşmişler. Çay sahillernde Yaparlı soylu aileler yerleçik hayata devam etmiş, tarimla ve üzüm ekimi ile tanışmışlar.
Ayhan ise 10-15 aile ile birlikde, doğuya, Karasu nehri kıyılarına, Hürhanddan güneye göçmüşler. Bu ailelerden bu zamana kadar malumat yokdur.
XV asr sonlarına doğru, Sefevi-Osmanlı savaşları zamanında Osmanlı ordularıyla Karadağ bölgesine, Bayındır boyundan Osmanlı kenti olan Gümüşhaneden 30-40 şii aile göçürülmüş. Bu Hasanalilar, Bozlular, Hüseyniler ve diger kavimler.
İkinci dışarıya göç dalqası 1794-95 yillarında Sevevi hükmdarı Qacarın zamanında, Yapaqlı (şimdiki adıyla Vinaq köyü) köyüne iranın orta vilayetlerinden haylar (ermeni asıllı Hampalar, yani varlı ağaları) yerleşdirilmiş. Yerli halkın bir kısmı öldürülmüş, bir kısmı iranin güneyine Şiraz (onun içindir ki, Yaparlı boyunun tarihi Afşar boyu ile aynı bilinir.) kentine tarımı kalkındırmak için taşınmış, diger kisi ise kaçarak guzeyde Karabağın Alhanlı köyü civarında Seyyidahmedli köyünü yaratmışlar.
(Kaynakça: Azeri araşdırmacı-yazar Enver Cengizoğlu “Karşı uyuyan Karadağ” (Ənvər Çingizoğlu, “Qarşı yatan Qaradağ”)
(Tüm tarihi olayları sunan, Bilkent Ünverisitesi Türkoloji Bölümü öyrencisi aslen Karslı Ayhan Budak. Kaynakca 1989-1992 yıllarında azeri araşdırmacı-yazar, qazeteci aslen Yaparlı boyundan Yaşar Karabağlının (azerice Yaşar Qarabağlı Novruzov doğum 1947, vefatı 2006.) el yazması olan “Hudaferin köprüsü zamanın sınağında” tarihi olaylar eserinden.
* [[Dağ Han]]
* [[Deniz Han]]
| |||