Çelebi Mustafa Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
22. satır:
Yaş Kapı Kethüdası Ahmet Ağa'nın oğludur.<ref name="yaşamyapıt"> Toksoy, Cemal "Mustafa Paşa (Çelebi)" (1999), ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.308-309 ISBN:975-08-0072-9</ref> Babası gibi Yeniçeri ocağı'na girdi orada yetişti. [[Sekbanbaşı]] rütbesine kadar yetişti. 1802'de [[Edirne]]'deki bulunan yeniçerileri disiplin altına almak için Edirne ağalığına getirildi. Bölgeyi eşkiyadan da temizledi. Bu görevinde başarısı dolayısıyla 1807'de vezirlik payesi verildi. Amiral Duckworth'un bir İngiliz donanma filosu ile İstanbul önlerine gelişini tekrarlamak isteyen İngiliz donanmasına karşı Çanakkale Boğazı seraskerliğine atandı.<ref name="yaşamyapıt"/>
Aynı yıl Mayıs 1807'da Boğaz'daki ordu yamakları ile başlayan [[Kabakçı Mustafa İsyanı]] çıktı ve isyancılar [[IV. Mustafa]]'yı tahta geçirdiler. 1 Haziran'da [[Nizam-ı Cedid]] resmen dağıtıldı. [[1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı]] devam etmekte idi. 18 Haziran 1807'de Silistre'de bulunan Sadrazam ve Serdar-ı Ekrem [[Keçiboynuzu İbrahim Hilmi Paşa]] sadrazamlıktan azledildi. Çanakkale Boğazı muhafızı olan Çelebi Mustafa Paşa sadrazamlığa getirildi. Tuna boylarında Ruslar'a karşı savaşan orduya Serdar-ı Ekrem görevi ile Tuna boylarına gönderildi.
1807 güzünde Ruslarla
Rumeli'de efektif devlet gücü 5,000'den fazla silahlı ve eğitimli Rusçuk milis askerine komuta eden Rusçuk ayanı [[Alemdar Mustafa Paşa]] elinde idi. Onun yanında İstanbul'dan kaçıp ona sığınan eski Nizam-ı Cedid askerleri ve siyasilerinin kurduğu "Rusçuk Yaranı" bir cemiyet bulunmaktaydı. Bu cemiyetin başlarından olan eski sadrazam kethudası Refik Efendi İstanbul'a geldi. Önce IV. Mustafa'ya yakın çevrelerle görüştü ve sonra şahsen IV. Mustafa'nın huzuruna çıktı. Alemdar Mustafa Paşa'nın İstanbul'a gelip padişaha bağlığını sunmak için izin istediğini ona bildirdi; ama padişah bu izini vermedi. Refik Efendi'yi reisülkitaplığa tayin edip Edirne'de bulunan Sadrazam Çelebi
Alemdar Mustafa Paşa 1808'de "Rusçuk Yaranı"'nın çabalariyle Rusçuk milis ordusuyla ortalığı fazla karıştırmadan Edirne'ye geldi. Burada bulunan Sadrazam Çelebi Mustafa Paşa ona katıldı. İstanbul'a giden yollar ve konaklar kapatıldı. 13 Temmuz'da Pınarhisar ayanı Hacı Ali Ağa bu milislere bağlı olan 300 süvari ile harekete geçip Rumelifeneri kalesinde üzerine yürüdü. Orada oturan Kabakçı Mustafa hiç tedbirsiz ve habersiz olarak yakalanıp hemen öldürüldü. Milisler kaleyi ellerine geçirdiler. Fakat Kabakçı Mustafa'ya yakın olan Boğaz yamakları diğer kalelerinden getirdikleri toplarla 14 Temmuz'da Rumelifeneri'ne karşı hücuma geçerek 4 gün süren çok şiddetli bir çarpışmaya giriştiler. Sonunda yenilgiye uğrayan yamaklar geri çekilip
IV. Mustafa hazine vekili Nezir Ağa'yı Edirne'ye gönderip sadrazam Çelebi
"Rusçuk Yaranı" Alemdar'a IV. Mustafa'yı hemen tutuklayıp III. Selim'in tekrar tahta geçirildiğini ilan etmesini tavsiye ettiler. Fakat Alemdar bu tavsiyeyi "mertliğe uymaz" diye kabul etmedi. 19 Temmuz günü Alemdar Mustafa Paşa milisleri Çırpıcı Çayırına kamp kurdular. Ordu askerleri ise İstanbul içindeki kışlalarına gönderildi. Sadrazam Çelebi
Fakat 28 Temmuz 2008 günü Alemdar Mustafa Paşa Rusçuk milis kuvvetlerinden tüfekli Kırcalı askeri ile İstanbul'a girdi ve [[Babıali]]'ye baskın yaptı. Çelebi Mustafa Paşa'dan sedaret mühr-ü alındı ve kendisi ordugaha gönderildi. Alemdar Mustafa Paşa Topkapı Sarayını bastı. Sedaret mührü silahtar ağaya teslim edildi Fakat Alemdar'ın yavaş hareket etmesi ve Topkapı harem dairesine zorla girmekten sakınması dolayısıyla IV. Mustafa'nın emriyle sabık padişah III. Selim öldürüldü ve onun yerine geçecek Şehzade Mahmut hayatını ancak Anber Ağa ve cariyelerin onu saklaması ile kurtarabildi. Sonunda Alemdar [[Saadet Kapısı|Bâbüssaâde Kapısı]]'nı kırdırıp hareme girdi. [[Arz Odası]] önünde tahta yeniden geçirmek istediği III. Selim'in cesedi ile karşılaştı. Bu sırada IV. Mustafa'nın adamları çatıda saklanmakta olan Şehzade Mahmut'un odasına ulaşmıştı. Tam o sırada Alemdar Mustafa Paşa'nın adamları yetişti ve şehzadeyi kurtardı. Alemdar yanına getirilen II. Mahmut'a biat etti ve böylece IV. Mustafa tahttan indirilip II. Mahmut padişah olarak ilan edildi. <ref name="sakaoğlu">say.413</ref>
28 Temmuz'da [[II. Mahmut]] tahta çıkarıldıktan sonra Çelebi
1811'de affedildi. Kendine [[Aydın]] Eyaleti valiliği verildi. Aynı yıl Aydın Valığı görevini yapmaktayken Aydın'da vefat etti.
|