İrredantizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q182274 sayfası üzerinden sağlanan 41 vikilerarası bağlantı taşınıyor
→‎Kaynakça: http://haber.sol.org.tr/yazarlar/e-attila-aytekin/kurt-sorununa-osmanli-barisi-cozumu-ve-irredantizm-70314
1. satır:
'''İrredantizm''' [[İtalyanca]] kökenli bir sözcük olup dil, din, soy ve kültür birlikteliği olduğu halde herhangi bir devletin sınırları dışında yer alan halk ile söz konusu devletin birleşmesi fikridir. Ancak köken itibariyle negatif bir anlam boyutu vardır. [[Etimoloji]] sözlüğünde bu kavram <ref> Nişanyan - Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü [http://www.nisanyansozluk.com/]:[http://www.nisanyansozluk.com/search.asp?w=irredantizm&x=0&y=0 İrredantizm]</ref>, "yabancı ülke topraklarındaki soydaşları gerekçe ederek yayılma siyaseti" olarak belirtilmektedir. Genelde de siyasal alanda bu anlamda kullanılmaktadır. Bir devletin, kendi sınırına yakın yaşayan soydaşlarının oturduğu bölgeleri ilhak etme politikası olarak anlaşılması sözkonusudur. [[Türk Dil Kurumu]], bu kavrama [[Türkçe]] alternatif olarak "''kurtarımcılık''" şeklinde bir sözcük önermektedir.<ref>TDK Büyük Türkçe Sözlük [http://tdkterim.gov.tr/bts/]: [http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=210197 kurtarımcılık]</ref>
Ulusal birleşme için 19. yy. [[İtalyan]] hareketinden türetilmiş bir terimdir. Bu bağlamda [[İtalya]] ile kültürel ve etnik bağları olan ancak yeni [[İtalyan]] devletinin fiziki denetimi dışında kalan [[Trente]], [[Dalmaçya]], [[Trieste]] ve [[Fime]]'ye işaret etmektedir. Bu nedenle bu bölgeler, doğmakta olan ulusal topluluk için "yeniden ele geçirmeyi" ya da "kurtarılmayı" beklemekteydi.
Terim genel siyasi söyleme 20. yüzyılda geçmiştir. [[Mayall]] irrendantizmi, ulusal kendi kaderini tayin düşüncesinin bir revizyonizmi olarak değerlendirmektedir. Hiç kuşkusuz, bazen de kötüleyici anlamda, belirli bir bölgede hakim olan statükoyu milliyetçi ya da etnik kriterler doğrultusunda değiştirmeye çalışan politikaları nitelendirmek için geniş ölçüde kullanılmaktadır. [[İrredantizm]], özellikle devlet tabanlı sınır bölgelerinin bir etnik grubu ayırdığı ya da böldüğü veya daha önce birleşmiş bir sistem üzerinde dış bir kontrolün (örneğin; [[sömürgeci]]) dayatılmaya çalışıldığı durumlarda olasıdır. O zaman "irredantia", "kayıp topraklar" olmaktadır. Bunun bir sonucu olarak irrendantizm, uluslararası aktörler arasında potansiyel veya mevcut bir çatışma kaynağı teşkil eder. Bunun için örnekler çağdaş makropolitik sistemde boldur. Buna göre, [[Arjantinli|Arjantinlilerin]], [[Falkland]] üzerinde hak iddia ederken [[İspanyollar|İspanyolların]] da [[Cebelitarık]] üzerinde hak iddia etmesi irredantizmin sömürgecilik karşıtı türevlerini temsil etmektedir. Etnik irredantizm, [[Somali]]'nin, [[Etiyopya]] ve [[Kenya|Kenya'daki]] [[Somali]] halklarının Büyük Somali içinde bir araya getirilmesi talepleriyle ya da yeni bağımsızlık döneminde bazı [[Kıbrıslı]] [[Rumlar]] tarafından öne sürülen [[Yunanistan]] ile ''[[enosis]]'' ya da birlik iddiaları ile örneklenebilir.<ref>Britannica Encyclopedia</ref> veya Türkiyenin Misak-ı Milli sınırları dahilindeki bölgeleri sınırlarına dahil etme politakası ile örneklenebilir.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İrredantizm" sayfasından alınmıştır