Suriye İç Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Çirkingitar (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Çirkingitar (mesaj | katkılar) Kaynaklardaki bilgilerde doğrulanmayan ithamlar çıkarıldı, üçüncü tekil şahıs halindeki -mişli geçmiş zaman eki uygulandı, galeri düzenlendi, gramer düzeltmeleri yapıldı. |
||
225. satır:
Askeri baskıların ardından, pek çok asker göstericilere katılmak için firar etmiş ve pek çok gösterici de silahlanmaya başlamıştır. [[Cisr eş Şuğur]] kasabasında, ilk büyük gösterilerden 79 gün sonra, 4 Haziran 2011 tarihinde ülkedeki ilk silahlı çatışma yaşanmıştır. Suriye Ordusunun bir cenaze törenine katılan kalabalık üzerine ateş açması üzerine kızgın göstericiler, ateş açılan binayı ateşe vermiş ve 8 güvenlik görevlisini öldürmüştür; ele geçirilen polis istasyonundaki silahlara el konulmuş ve çevre kontrol altına alınmıştır. Göstericiler ve güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar takip eden günlerde de devam etmiştir. Bazı güvenlik görevlileri, sivillere ateş etmeyi reddeden askerlerin gizli servis elemanları tarafından infaz edilmelerinin ardından firar ederek göstericilere katılmış ve muhalefeti büyütmüşlerdir.<ref name="ISW 2011" />
===Silahlı direniş ve iç savaş (Temmuz 2011 - günümüz)===
Çatışmalar devam ettikçe, Suriye yönetimi ayaklanmayı bastırmak için [[tank]]lar ve [[keskin nişancı]]lar kullanmaya başladı. Çatışmaların yoğun olduğu bölgelerde [[su]] ve [[elektrik]] kesilmiş, güvenlik güçleri un ve değişik gıdalara el koymuştur.<ref name="News.sky.com">{{Web kaynağı|url=http://news.sky.com/skynews/Article/201009115985647 |title=Video, Syria: Troops Storm Damascus Suburb And Arrest Hundreds Of People|work=Sky News |accessdate=8 May 2011}}</ref><ref name="english.aljazeera.net">{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/04/20114309234489989.html |title=Fresh Violence Hits Syrian Town |work=Al Jazeera|accessdate=3 May 2011}}</ref> [[Suriye Ordusu]], bazı diğer yerleşimlerle birlikte, [[Dera]], [[Duma]], [[Baniyas]], [[Hama]], [[Humus, Suriye|Humus]], [[Halep]], [[Talkalak]], [[İdlip]], [[Rastan]], [[Cisr eş Şuğur]], [[Deyrizor]] ve [[Lazkiye]] şehirlerini kuşatmıştır.<ref>{{Web kaynağı|author= |url=http://www.huffingtonpost.com/2012/01/16/zabadani-syria-resort_n_1208743.html?ref=tw |title=Zabadani, Former Syria Resort, Now Rebel Stronghold |publisher=Huffingtonpost.com |date= 16 January 2012|accessdate=2012-01-20 |first=Nausheen |last=Husain}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.reuters.com/article/2011/06/10/us-syria-idUSLDE73N02P20110610 |title=Helicopters open fire to disperse Syrian protesters|author=Khaled Yacoub Oweis|date=10 June 2011|agency=Reuters}}</ref><ref name="Al Jazeera English">{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/05/20115765059910917.html |title=Syrian Tanks Enter 'Protest Hub' Baniyas |work=Al Jazeera English |accessdate=8 May 2011}}</ref><ref name="bbc.co.uk">{{Web kaynağı|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-13343540 |title=BBC News - Syrian army tanks 'moving towards Hama' |publisher=Bbc.co.uk |date=2011-05-10 |accessdate=2012-01-20}}</ref><ref name="http">{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/05/201151722757252901.html |title='Dozens killed' in Syrian border town|work=Al Jazeera|date=17 May 2011 |accessdate=12 June 2011}}</ref> Görgü tanıklarına göre [[sivil]]lere ateş açmayı reddeden askerler [[Suriye Ordusu]] tarafından infâz edilmiştir.<ref name=defect>{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/06/201168175624573155.html |title='Defected Syria security agent' speaks out |work=Al Jazeera English |date=8 June 2011 |accessdate=21 June 2011}}</ref><ref>{{Web kaynağı|first=Ricky |last=Kreitner |url=http://www.businessinsider.com/syrian-army-turned-helicopter-on-defecting-soldiers-2011-6 |title=Syrian Army Turned Helicopter Gunships On Defecting Soldiers |work=Business Insider |date=8 June 2011 |accessdate=21 June 2011}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.reuters.com/article/2011/06/07/us-syria-soldier-defection-idUSTRE7561R720110607 |title=Al Jazeera airs call by defecting Syrian officer |publisher=Reuters |date= 7 June 2011|accessdate=21 June 2011}}</ref> Suriye hükümeti ordudan askerlerin firar ettiği yönündeki haberleri yalanlamış ve "silahlı çeteleri" sorun yaratmakla suçlamıştır.<ref name=crackdown>{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/06/201161064328691559.html |title=Syrian army starts crackdown in northern town |work=Al Jazeera English |accessdate=12 June 2011}}</ref>
2011 yılının yaz aylarından beridir, muhalif militanlar ve ordudan firar eden askerler düzenli Suriye Ordusu'na karşı direnen birlikler kurmuşlardır. Bunun bir sonucu olarak ülke çapında şiddetli çatışmalar yaşanmaya
[[Birleşmiş Milletler]]'e göre ayaklanmanın başlangıcından beri çoğu muhalif silahlı güçlerinden oluşan 5,000 kişi ölmüş, çok daha fazla kişi yaralanmış, binlerce isyancı hapse atılmıştır. Güvenlik güçleri tarafından 300'den fazla da çocuk öldürülmüştür.<ref>{{Web kaynağı|publisher=The Associated Press |url=http://www.cbc.ca/news/world/story/2011/12/02/world-un-syria.html |title=UN says 307 children killed during Syrian crackdown |work=CBC News |date=2 December 2011 |accessdate=20 January 2012}}</ref> Bunun yanı sıra, bir kısmı politik sebeplerden hapiste olan 600'den fazla mahkum işkence nedeniyle hayatını kaybetmiştir.<ref>{{Web kaynağı| url=http://www.nytimes.com/2012/01/06/world/middleeast/hundreds-tortured-in-syria-human-rights-group-says.html | work=The New York Times | first=Kareem | last=Fahim | title=Hundreds Tortured in Syria, Human Rights Group Says | date=5 January 2012}}</ref>
234. satır:
İsyan sırasında [[İstanbul]]'da oluşturulan muhalif sürgün hükümeti [[Suriye Ulusal Konseyi]], dört BM üyesi ülke tarafından tanınmaktadır. BM Genel Sekreteri [[Ban Ki-Moon]], göstericilere karşı şiddet kullanımını kınamıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://english.aljazeera.net/news/middleeast/2011/03/2011318231622114396.html | work=Aljazeera |first= | last= | title=UN chief slams Syria's crackdown on protests | date=18 March 2011}}</ref>
[[3 Şubat]] [[2011]]'i [[4 Şubat]]'a bağlayan geceyse ayaklanmanın en kanlı günü
[[13 Kasım]] [[2012]]'de [[Şanlıurfa]]'nın [[Ceylanpınar]] İlçesi yakınında bulunan [[Resulayn]] kasabasında içinde Özgür Suriye Ordusu tarafından
[[14 Kasım]] [[2012]]'de, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] Dışişleri Bakanı [[Hillary Clinton]] ve [[Fransa]] Cumhurbaşkanı [[François Hollande]], muhalif unsurların, Suriye halkının "tek temsilcisi" olduğunu duyurmuş, muhaliflere silah yardımını gündeme getirmiştir.<ref>http://www.hurriyet.com.tr/planet/21918741.asp ABD ve Fransa, muhalefeti tanıdı, Hürriyet</ref>
242. satır:
[[26 Kasım]] [[2012]]'de [[ÖSO]] Şam'ın güneyinde bulunan Marj el Sultan Hava Üssü'nü tahrip edip ele geçirmiş böylece Suriye, [[İsrail]]'in olası hava saldırılarına karşı savunmasız kalmıştır.<ref>http://haber.sol.org.tr/dunyadan/osodan-ucusa-yasak-bolge-hazirligi-haberi-63105 ÖSO’dan 'uçuşa yasak bölge' hazırlığı!</ref> [[1 Şubat]] [[2013]]'te, İsrail uçakları Suriye'ye saldırı düzenlemiştir. Suriye Hükümeti saldırının gerçekleştiğini onaylamış, resmi açıklamasında Şam'da bulunan askeri bir üssün bombalandığını duyurmuştur. İsrail kökenli haber kaynakları ise saldırının Lübnan-Suriye sınırında bulunan [[Hizbullah]]'a silah taşıyan bir konvoya karşı yapıldığını duyurmuştur.<ref>http://www.haaretz.com/blogs/east-side-story/why-did-israel-attack-syria-now-and-why-did-the-syrians-admit-it.premium-1.500708 Why did Israel attack Syria now, and why did the Syrians admit it?, Haaretz, Amos Harel</ref>
[[28 Kasım]] [[2012]]'de, [[Şam]] kırsalında bulunan [[Hristiyan]] ve [[Dürzi]] nüfusun ağırlıklı olarak yaşadığı [[Ceramana]] kasabasında, merkez, Nahda ve Kureyyat mahallelerinde
[[4 Aralık]] [[2012]]'de, Şam'ın 20 km kuzeydoğusunda bulunan, 1967 Savaşı sırasında [[İsrail]]'in [[Golan Tepeleri]]'ni işgal etmesi ardınan bölgede yaşayan Suriyeliler'in göç ettiği El Vafidin kampında bulunan bir okula
[[11 Aralık]] [[2012]]'de [[Hama]] şehrine bağlı [[Arap Alevileri]]'nin çoğunlukla yaşadığı [[Akrab]] kasabasında
[[29 Ocak]] [[2013]]'te Halep'in Özgür Suriye Ordusu kontrolündeki Bustan’ul Kasi bölgesinde Kuveys nehri kıyısında elleri arkasına bağlı şekilde infaz edilmiş çoğunluğun 18 yaş altında olduğu tahmin edilen en az 80 ceset bulunmuştur.<ref>[http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalGaleriHaber&ArticleID=1119208&PAGE=1&CategoryID=81 Nehirde onlarca ceset, Radikal]</ref> Suriye hükümeti, cinayetlerin ÖSO kontrolündeki bir bölgede işlendiğini işaret ederek toplu infazların [[El Kaide]] ile bağlantılı [[El Nusra Cephesi]] tarafından gerçekleştirildiğini
[[20 Şubat]] [[2013]]'te başkent Şam'ın sabah saatlerinde Mezra semtinde bulunan Sevra Caddesi'nde Baas Partisi binası yakınında düzenlenen bomba yüklü araç saldırısında, aralarında çocukların da bulunduğu 31 kişi ölmüş, 208 kişi yaralanmıştır.<ref>[http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2013/02/130221_syria_blast.shtml Şam'ın merkezinde büyük patlama, BBC Türkçe]</ref><ref>[http://sana.sy/tur/236/2013/02/21/468543.htm Terör Patlamasına Kınamalar Yağıyor, Suriye Haber Ajansı]</ref>
[[18 Mart]] [[2013]]'te Halep yakınlarında Han el Essal bölgesinde
[[28 Mart]] [[2013]]'te [[Şam Üniversitesi]]'ne muhaliflerce yapılan havan topu saldırısında, 15 öğrenci ölmüş, 20'den fazla kişi de yaralanmıştır.<ref>[http://www.hurriyet.com.tr/planet/22917998.asp Şam Üniversitesi'ne saldırı, Hürriyet, 28 Mart 2013], erişim tarihi 28 Mart 2013</ref>
[[8 Nisan]] [[2013]]'te Şam'da Sebi Bahrat Meydanı ile Şahbender Bölgesi arasında
== Suriye muhalefeti ==
{{ana|Suriye muhalefeti}}
[[Suriye]]'de çatı muhalefet örgütü '''[[Suriye Devrimi Muhalefet Güçleri Koalisyonu]]''''dur. Birçok farklı siyasi ve silahlı
== Uluslararası durum ==
{{ana|Suriye iç savaşı'na uluslararası tepkiler}}
Birçok ülke ve uluslararası kuruluş, cumhurbaşkanı [[Beşşar Esed]] ve yönetimini ''halka zulm çektiriyor'' söylemiyle yaptırımlara
Bazı ülkeler muhalif gruplara silah yardımı
Konseyde net karar alınamayınca [[Amerika Birleşik Devletleri]] ve [[Fransa]] ''[[Suriye Halkının Dostları Grubu]]'' adlı bir grup
Birleşmiş Milletler, Suriye'deki Baas Partisi Hükümeti'ni meşru otorite olarak tanımaktadır.<ref>http://www.un.int/syria/ Permanent Mission of the Syrian Arab Republic to the United Nations</ref>
276. satır:
=== Muhalifleri destekleyenler ===
Muhalifleri destekleyen
== Mezhep çatışmaları ==
=== [[Suriye]] ===
[[Suriye]]'de muhalif kesimin [[Baas Partisi]] rejimine karşı başkaldırmasında [[Sünni]] gruplar etkilidir. Muhalefetin neredeyse tamamı [[Sünni]], rejimin de neredeyse tamamının [[Arap Alevisi]] olduğu yönünde iddialar vardır, ancak buna karşıt görüşler de bulunmaktadır.<ref>http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=1103781&CategoryID=100 Suriyeli Aleviler: En yetim azınlık!, Fehim Taştekin, Radikal Gazetesi</ref> Bu yüzden olaylar bazı uzmanlar ve kuruluşlar tarafından ''mezhep kavgası'' şeklinde yorumlanmıştır.{{Kaynak belirt}}
[[Nusayri]] gruplar, iktidarı ellerinde tutmak için Suriye Hükümeti'nin yanında gözükmüşlerdir.
Ülkede bazı muhalif
=== [[Lübnan]] ===
302. satır:
== El Kaide ve diğer örgütlerin etkisi ==
Ülkede muhaliflerin safına katılan İslamcı gruplar yer almaktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.hurriyet.com.tr/planet/21249504.asp|work=Hürriyet Planet|date=|accessdate=24/08/2012|title=El Kaide üyesi Türk Suriye'de öldürüldü}}</ref> [[El Kaide]] ve [[El-Nusra Cephesi]] gibi aşırı İslamcı grupların, rejim sonrası [[şeriat]] devleti kurma ihtimali bazı muhalif kesimleri rahatsız etmektedir. [[Suriye Ulusal Konseyi]] ile bağlantıları olmadığından
== Mülteciler ==
314. satır:
== Ölü sayısı ==
{{ana|Suriye iç savaşı'nda ölü sayısı}}
Çatışmalarda
==
<gallery <gallery caption= widths="200px" heights="150px" perrow="4">
Dosya:Fire in the Vicinity of an Oil Pipeline in Homs, Syria.jpg|Humus şehrinden alevler yükseliyor
Dosya:Azaz Syria during the Syrian Civil War Missing front of House.jpg|Azaz şehrinde çatışmalarda yıkılmış bir ev
Dosya:(Banyas demonstration) مظاهرات بانياس جمعة الغضب - 29 نيسان 2011.jpg|Muhalifler Banyas şehrinde gösteri yapıyor
Dosya:Huge demonstration in Homs against Al Assad regime.jpg|Muhalifler Humus şehrinde gösteri yapıyor
Dosya:Lattakia 20 june 2010.jpg|[[Beşşar Esed]] yandaşları [[Lazkiye]]'de miting yapıyor.
Dosya:Destruction in Homs (4).jpg|[[Humus]]'ta çatışmalar
|