|
'''Bilim kurgu''' genelde gelecek bir zaman diliminde gecen olayları veya bugün olmayan bilim ve teknoloji unsurlarını temel alan [[fantezi edebiyatı]] tarzının en bilinen türlerindendir.
'''Bilim kurgu''' yakın ya da uzak gelecek ile ilgili öykülerin bugün olası olmayan [[bilim]] ve [[teknoloji]] unsurlarını kullanarak oluşturulmasıdır. Bilim kurgu bazen geçmişi de kurgulayabilir. Bilim kurgu [[kitap]], [[sanat eserleri]], [[televizyon]], [[film]], [[bilgisayar oyunları]], [[tiyatro]] eserleri ve diğer kitle iletişim araçlarında bulunabilir. Yapısal ve pazarlama bağlamında bilimkurgu güncel gerçeklik içinde bulunmayacak kurgusal ögeler içeren yaratıcı çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu tanımlama [[fantastik]], [[korku]] ve ilgili tür<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.greententacles.com/articles/5/26/ | başlık = What is Speculative Fiction? | erişimtarihi = | tarih = 2002-03 | yazar = N. E. Lilly }}</ref> leri de içerir.
[[Bilim kurgu]] bir türü olarak çok daha önceleri var olduğu halde, adına kavuşması için 50'li yıllarda bu şekilde adlandırmasını beklemiştir.
Bilim kurgu eserlerinin fantastik eserlerden farkı [[hikâye]] kapsamındaki kurgusal ögelerin çoklukla doğa kanunları üzerine yapılmış bilimsel önermeler ya da ispatlar dahilinde olası olmasıdır (yine de hikâyedeki bazı ögeler hala tamamen yaratıcı kurgulardan ibarettir).Böylesi farklılıkların sonuçlarını keşfetmek bilimkurgunun, onu "fikirlerin edebiyatı"<ref>
{{Web kaynağı| url = http://www.writing-world.com/sf/sf.shtml | başlık = Science Fiction: The Literature of Ideas | erişimtarihi = | yayımcı = WritingWorld.com | yıl = 2003 | yazar = Marg Gilks, Paula Fleming, and Moira Allen }}
</ref> yapan geleneksel amacıdır. Bilim kurgu çoklukla, bilinen gerçekliğe aykırı kurgulamalar içindeki alternatif olasılıklar<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Del Rey
| ilk = Lester
| başlık = The World of Science Fiction: 1926–1976
| yayımcı = Ballantine Books
| yıl =1979
| sayfa = 5
| id = ISBN-0-345-25452-x }}
</ref> hakkında eğlendirici ve rasyonel olarak yazmak üzerine kuruludur.
== Bilim kurgu yazarları ==
Bu kurgulamalar:
* Gelecek, alternatif zaman dilimleri ya da bilinen tarih ve arkeolojik kayıtlarla çelişen geçmiş zaman kurgulamaları.
* [[Dış uzay]], diğer dünyalar ya da [[uzaylı]]lar içeren kurgulamalar.<ref>Sterling, Bruce. "Science fiction" in ''[[Encyclopædia Britannica]]'' 2008 [http://www.britannica.com/oscar/print?articleId=66289&fullArticle=true&tocId=235716]</ref>
* Bilinen doğa yasalarına aykırı teknoloji ve bilimsel kurallar içeren hikâyeler<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Card
| ilk = Scott
| başlık = How to Write Science Fiction and Fantasy
| yayımcı = Writer's Digest Books
| yıl =1990
| sayfa = 17
| id = ISBN-0-89879-416-1}}
</ref>
* [[Zamanda yolculuk]] ya da [[psiyonik]], [[nanoteknoloji]] gibi yeni teknolojiler, ışık hızı üzerinde seyahat, [[robot]]lar ya da yeni politik ya da sosyal sistemler (''örnek:'' bir [[distopya]]) gibi yeni bilimsel kuralların keşfi ya da uygulanmasını içeren hikâyeler.<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Hartwell
| ilk = David G.
| başlık = Age of Wonders: Exploring the World of Science Fiction
| yayımcı = Tor Books
| yıl =1996
| sayfalar = 109–131
| id = ISBN-0-312-86235-0 }}
</ref>
* [[Jules Verne]] - (Jules Gabriel Verne (Jül Vern))
olabilir.
* [[Erich von Däniken]]
== Tanımlar ==
Bilim kurgu çok çeşitli alt türleri ve temaları içerdiğinden tanımını yapmak zordur.
Yazar ve editör Damon Knight "bilimkurgu söylediğimiz zaman gösterdiğimiz şeydir."<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Knight
| ilk =Damon Francis
| başlık = In Search of Wonder: Essays on Modern Science Fiction
| yayımcı = Advent Publishing, Inc.
| yıl =1967
| sayfalar = pg xiii
| id = ISBN-0911682317 }}
</ref> demiştir. Yazar [[Mark C. Glassy]] tarafından yapılan bir tanımlama bilimkurgu tanımını [[pornografi]]ye benzetir:"onun ne olduğunu bilmezsiniz ama onu görünce tanırsınız."<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Biology of Science Fiction Cinema |son=Glassy |ilk=Mark C. |yıl= 2001|yayımcı= McFarland|yer= Jefferson, N.C.|id=ISBN-0-7864-0998-3 }}</ref>. [[Vladimir Nabokov]] eğer tanımlamalarımızı çok dikkatli yaparsak [[William Shakespeare]]'in ''The Tempest'' adlı oyununun bilimkurgu olarak kabul edilmesi gerektiğini söylemiştir.<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Nabokov
| ilk =Vladimir Vladimirovich
| başlık = Strong opinions
| yayımcı = McGraw-Hill
| yıl =1973
| sayfalar =pg. 3 ''et seq''
| id = ISBN-0070457379 }}
</ref>
Bilim kurgu yazarı [[Robert A. Heinlein]]'e göre bilimkurgunun kısa ve kullanışlı bir tanımı: " gelecekteki olası olaylar hakkında, tamamen, gerçek dünya, geçmiş ve gelecek ile ilgili yeterli bilgiye, doğa ve bilimsel yöntemin tam olarak anlaşılmasına dayalı gerçekçi kurgular"<ref>{{Konferans kaynağı
|başlık=Science Fiction: Its Nature, Faults and Virtues
|kitapbaşlık=The Science Fiction Novel: Imagination and Social Criticism
|yayımcı=Advent Publishers
|son=Heinlein
|ilk=Robert A.
|yardımcıyazarlar=Cyril Kornbluth, Alfred Bester, and Robert Bloch
|yıl=1959
|yer=University of Chicago
}}</ref> dır.Rod Serling'in tanımı şöyledir: "Fantastik imkânsız'ın olası yapılmasıdır. Bilim kurgu ise olanaksız'ın mümkün kılınmasıdır."<ref name="Serling def">{{Video kaynağı
|people=Rod Serling
|title=The Twilight Zone, "The Fugitive"
|year=1962
}}</ref> Lester Del Rey ise şöyle yazar: " Sadık bir hayranı bile bilimkurgunun ne olduğunu açıklamakta zorlanır,tam ve tatminkar bir açıklamasının olmaması ise bilimkurgunun kolayca tanımlanabilecek sınırlarının olmamasındandır."<ref>{{Kitap kaynağı
|başlık=The World of Science Fiction 1926–1976
|yıl=1980
|son=Del Rey
|ilk=Lester
|yayımcı=Garland Publishing
}}</ref>
Forrest J. Ackerman 1954 yılında ilk olarak "sci-fi" (''kısaltma:'' science fiction) terimini kullanmıştır.<ref name="4Esci-fi">{{Kitap kaynağı
|başlık=The American Heritage Dictionary of the English Language, Fourth Edition
|yıl=2000
|yayımcı=Houghton Mifflin Company
}}</ref> Bilim kurgu popüler kültüre girdikçe bu alanda aktif olan yazarlar ve bilimkurgu hayranları bu terimi düşük bütçeli, düşük teknolojili ve kalitesiz filmlerle özdeşleştirmişlerdir.<ref name="fanspeak sci-fi">{{Kitap kaynağı
|başlık=Neo-Fan's Guidebook
|yıl=1987
|son=Whittier
|ilk=Terry
}}</ref><ref name="sci-fi v sf">{{Kitap kaynağı|url=http://www.scalzi.com/whatever/003672.html|son=Scalzi|ilk=John|başlık=The Rough Guide to Sci-Fi Movies|yıl=2005}}</ref><ref name="sci-fi v sf 2">{{Web kaynağı| url = http://harlanellison.com/text/parcon.txt | başlık = "Harlan Ellison's responses to online fan questions at ParCon" | erişimtarihi = | yıl = 1998 | ilk = Harlan | son = Ellison }}</ref> 1970'lerde Terry Carr ve Damon Knight gibi bilimkurgu eleştirmenleri "sci-fi" terimini çalıntı ve kalitesiz çalışmaları gerçek bilimkurgu eserlerinden ayırdetmek için kullanıyorlardı.<ref name="wood skiffy">{{Ansiklopedi kaynağı|title="Sci fi" (article by Peter Nicholls) |encyclopedia=Encyclopedia of Science Fiction |author=John Clute and Peter Nicholls, ed. |publisher=Orbit/Time Warner Book Group UK |year=1993}}</ref> 1978 civarında Susan Wood ve diğerleri terimin ingilizcedeki telaffuzundan esinlenerek ''skiffy'' kelimesini türettiler. Peter Nicholls bilimkurgu yazar ve okurları arasındaki yaygın tercihin "SF" (ya da "sf") kısaltmasını kullanmak olduğunu yazar.<ref name="nicholls sf">{{Ansiklopedi kaynağı|title="SF" (article by Peter Nicholls) |encyclopedia=Encyclopedia of Science Fiction |author=John Clute and Peter Nicholls, ed. |publisher=Orbit/Time Warner Book Group UK |year=1993}}</ref> David Langford'un aylık [[fanzin]]i ''Ansible'''da, "Diğerlerinin Bizi Gördüğü Gibi..." adında, bilimkurgu türü dışındaki insanların bilimkurguyu aşağılamak için kullandıkları sayısız "sci-fi" örneklerini sunan düzenli bir köşe vardır.<ref name="As Others...">{{Web kaynağı| url = http://news.ansible.co.uk/ | başlık = Ansible | erişimtarihi = | yayımcı = David Langford }}</ref>
== Tarihçe ==
İlk bilimkurgu eserleri olarak 2. yy'da [[Lucian]]'ın ''True History'' 'si<ref>Grewell, Greg: "Colonizing the Universe: Science Fictions Then, Now, and in the (Imagined) Future", ''Rocky Mountain Review of Language and Literature'', Vol. 55, No. 2 (2001), pp. 25–47 (30f.)</ref>
<ref>Fredericks, S.C.: [http://www.depauw.edu/sfs/backissues/8/fredericks8art.htm "Lucian's True History as SF"], ''Science Fiction Studies'', Vol. 3, No. 1 (March 1976), pp. 49–60</ref>
<ref>Swanson, Roy Arthur: [http://www.depauw.edu/sfs/backissues/10/swanson10art.htm "The True, the False, and the Truly False: Lucian's Philosophical Science Fiction"], ''Science Fiction Studies'', Vol. 3, No. 3 (Nov. 1976), pp. 227–239</ref>
<ref>Georgiadou, Aristoula & Larmour, David H.J.: [http://www.brill.nl/default.aspx?partid=75&pid=2774 "Lucian's Science Fiction Novel True Histories. Interpretation and Commentary"], ''Mnemosyne Supplement'' 179, Leiden 1998, ISBN 90-04-10667-7, Introduction</ref>
<ref>Gunn, James E.: "The New Encyclopedia of Science Fiction", Publisher: Viking 1988, ISBN 978-0-670-81041-3, p.249 calls it "Proto-Science Fiction"</ref>, ''[[1001 Gece Masalları]]'' 'ndaki bazı hikâyeler<ref>{{Kaynak|title=The Arabian Nights: A Companion|first=Robert|last=Irwin|publisher=[[I.B. Tauris|Tauris Parke Paperbacks]]|year=2003|isbn=1860649831|pages=209–13}}</ref>
<ref name=Richardson/>, 10. yy'da ''The Tale of the Bamboo Cutter''<ref name=Richardson>{{Kaynak|title=The Halstead Treasury of Ancient Science Fiction|first=Matthew|last=Richardson|publisher=Halstead Press|publication-place=Rushcutters Bay, New South Wales|year=2001|isbn=1875684646}} ([[cf.]] {{Kaynak|title=Once Upon a Time|journal=Emerald City|issue=85|date=September 2002|url=http://www.emcit.com/emcit085.shtml#Once|accessdate=2008-09-17}})</ref>, 13. yy'da Ibn al-Nafis 'in ''Theologus Autodidactus'' 'u<ref name=Roubi>Dr. Abu Shadi Al-Roubi (1982), "Ibn al-Nafis as a philosopher", ''Symposium on Ibn al-Nafis'', Second International Conference on Islamic Medicine: Islamic Medical Organization, Kuwait ([[cf.]] [http://www.islamset.com/isc/nafis/drroubi.html Ibnul-Nafees As a Philosopher], ''Encyclopedia of Islamic World'' [http://web.archive.org/web/20080206072116/http://www.islamset.com/isc/nafis/drroubi.html])</ref>, [[Cyrano de Bergerac]] 'ın ''Voyage de la Terre à la Lune'' 'u, ve 17. yy'da ''Des états de la Lune et du Soleil'' görülmesine rağmen dünyayı kurgu ve hikâyecilik vasıtasıyla anlama konusunda bilimkurgunun öncelleri mitolojiye dayanır. [[Akıl çağı]] ve modern bilimin gelişmesini takiben [[Voltaire]] 'in ''Micromégas'' 'ı, [[Jonathan Swift]] 'in ''[[Gulliver'in Seyahatleri]]''<ref name="britannica cites">{{Ansiklopedi kaynağı
|url=http://www.britannica.com/eb/article-235714/science-fiction
|title=Science Fiction
|encyclopedia=Encyclopedia Britannica
|accessdate=2007-01-17
}}</ref> ve [[Kepler]] 'in ''Somnium'' 'u ilk gerçek bilimkurgu örneklerindendir. ''Somnium'' [[Carl Sagan]] ve [[Isaac Asimov]] tarafından ilk bilimkurgu hikâyesi olarak gösterilir.{{Fact|date=January 2009}} Aya yapılan bir yolculuğu ve oradan dünyanın hareketinin nasıl göründüğünü anlatır.
18. yy'da [[roman]]'ın bir edebiyat türü olarak gelişmesini takiben, 19. yy başlarında [[Mary Shelley]] 'in kitapları ''[[Frankenstein]]'' ve ''The Last Man'' bilimkurgu roman formunun tanımlanmasına yardımcı olmuştur;<ref name="shelley">{{Ansiklopedi kaynağı
|url=http://www.sfhomeworld.org/exhibits/homeworld/scifi_hof.asp?articleID=62
|title=Mary W. Shelley
|encyclopedia=Encyclopedia of Science Fiction
|author=John Clute and Peter Nicholls
|publisher=Orbit/Time Warner Book Group UK
|year=1993
|accessdate=2007-01-17
}}</ref> ardından [[Edgar Allan Poe]] aya seyahat ile ilgili bir hikâye yazmıştır.<ref name="poe moon">{{Kitap kaynağı
|url=http://www.worldwideschool.org/library/books/lit/horror/TheWorksofEdgarAllenPoeVolume1/chap3.html
|son=Poe
|ilk=Edgar Allan
|başlık=The Works of Edgar Allan Poe, Volume 1, "The Unparalleled Adventures of One Hans Pfaal"
|erişim tarihi=2007-01-17
}}</ref> 19. yy boyunca daha başka örnekler de ortaya çıkmıştır. [[Elektrik]], [[telgraf]] ve yeni ulaşım teknolojilerinin doğuşuyla birlikte [[Jules Verne]] ve [[H. G. Wells]] gibi yazarlar bilimkurgu camiasında yaygın kabul gören yeni bir tür yarattılar.<ref name="verne wells">{{Ansiklopedi kaynağı
|url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761563123_2/Science_Fiction.html
|encyclopedia=Encarta Online Encyclopedia
|publisher=Microsoft
|title=Science Fiction
|year=2006
|accessdate=2007-01-17
}}</ref> Bu tür 19. yy sonlarında Britanya'da "bilimsel macera" olarak adlandırılıyordu. Edwin Abbott 'un 1884 te yayınladığı ''Flatland: A Romance of Many Dimensions'' gibi örneklerle bu tür çeşitlendi. "Bilimsel macera" terimi 20. yy başlarına kadar Olaf Stapledon gibi yazarlarca kullanılmaya devam etti.
[[Dosya:Isaac Asimov on Throne.png|thumb|180px|[[Isaac Asimov]]]]
20. yy başlarında ortaya çıkan ucuz bilimkurgu dergileri çoğunluğu Amerikalı olan ve ''Amazing Stories'' dergisinin kurucusu Hugo Gernsback ten etkilenen yeni bir yazar kuşağının doğmasına yardım etti.<ref name="sf history nvcc">{{Web kaynağı| url = http://www.nvcc.edu/home/ataormina/scifi/history/ | başlık = A History of Science Fiction | erişimtarihi = | yayımcı = Northern Virginia Community College | tarih = 2005-01-19 | yazar = Agatha Taormina }}</ref> 1930'ların sonlarında John W. Campbell'in ''Astounding Science Fiction'' dergisinin editörlüğüne gelmesiyle birlikte New York City'de ''Futurians'' adıyla anılan, içlerinde [[Isaac Asimov]], Damon Knight, Donald A. Wollheim, Frederik Pohl, James Blish, Judith Merril gibi isimlerin de bulunduğu büyük bir yazar kitlesi oluştu.<ref name="futurians">{{Dergi kaynağı
|url=http://jophan.org/mimosa/m21/resnick.htm
|title=The Literature of Fandom
|last=Resnick
|first=Mike
|journal=Mimosa
|issue=#21
|year=1997
|accessdate=2007-01-17
}}</ref> Bu dönemin diğer tanınmış yazarları [[Robert A. Heinlein]], [[Arthur C. Clarke]], A. E. van Vogt ve [[Stanislaw Lem]] dir.Campbell'in ''Astounding'' 'in başında bulunduğu dönem bilimkurgu'nun altın çağı olarak kabul edilir. Bu dönemin karakteristik özelliği bilimsel başarılar ve gelişmeyi öven katı bilimkurgu hikâyeleridir.<ref name="sf history nvcc" /> Bu dönem savaş sonrası teknolojik ilerlemelere kadar sürmüştür, sonrasında Pohl'ün yönetimindeki ''Galaxy'' gibi dergiler ve yeni bir yazarlar kuşağı Campbell tarzının dışında eserler vermeye başladılar.
1950'lerde ''Beat kuşağı'' içinde [[William S. Burroughs]] gibi kurgusal yazarlar bulunuyordu. 1960'lar ve 1970'lerin başında [[Frank Herbert]], Samuel R. Delany, [[Roger Zelazny]], Harlan Ellison gibi yazarlar yeni eğilimler, fikirler ve yazı stilleri keşfettiler, bu sırada çoğunluğu Britanyalı bir grup yazar da ''New Wave'' olarak adlandırılıyordu.<ref name="britannica cites" /> 1970'lerde [[Larry Niven]] ve Poul Anderson gibi yazarlar katı bilimkurguyu yeniden tanımlamaya başladılar.<ref name="hard sf def">{{Web kaynağı| url = http://www.magicdragon.com/UltimateSF/timeline1970.html | başlık = SF TIMELINE 1960–1970 | erişimtarihi = | yayımcı = Magic Dragon Multimedia | tarih = 2003-12-24 }}</ref> [[Ursula K. Le Guin]] ve diğerleri de sosyal bilimkurgu tarzına öncülük ettiler.<ref name="soft sf period">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.cwrl.utexas.edu/~tonya/Tonya/sf/history.html
|title=A brief historical survey of women writers of science fiction
|last=Browning
|first=Tonya
|location=University of Texas in Austin
|year=1993
|accessdate=2007-01-19
}}</ref>
1980'lerde [[William Gibson]] gibi cyberpunk yazarları geleneksel [[optimizm]]'den ayrılıp geleneksel bilimkurgu'nun ilerlemesini desteklediler.<ref name="gibson cyber">{{Kitap kaynağı
|url=http://www.stanford.edu/class/history34q/readings/Cyberspace/HaywardSituatingCyberspace.html
|başlık=Future Visions: New Technologies of the Screen
|yazar=Philip Hayward
|sayfalar=180–204
|yayımcı=British Film Institute
|yıl=1993
|erişim tarihi=2007-01-17
}}</ref> ''[[Star Wars Episode IV: A New Hope|Star Wars]]'' bilimsel doğruluktan daha fazla hikâye ve karakterlere odaklanarak ''uzay operası''<ref name="space opera">{{Web kaynağı| url = http://www.allenvarney.com/av_space2.html | başlık = Exploding Worlds! | erişimtarihi = | tarih = 2004-01-04 | yazar = Allen Varney }}</ref> tarzına yeni bir ilgi oluşmasına yardımcı oldu. C. J. Cherryh'nin [[uzaylı]]lar ve komplike bilimsel mücadeleler üzerine detaylı araştırmaları belirli bir yazar gubunu etkiledi.<ref name="cherryh nazarian">{{Web kaynağı| url = http://www.sff.net/people/vera.nazarian/links.htp | başlık = Intriguing Links to Fabulous People and Places... | erişimtarihi = | tarih = 2005-05-21 | yazar = Vera Nazarian }}</ref> Çevresel sorunlar, küresel ağ ve genişleyen bilgi evreninin etkileri, [[biyoteknoloji]] ve [[nanoteknoloji]] ile ilgili sorular, [[Soğuk Savaş]]'ın ardından kıtlık sonrası toplumlarına oluşan ilgi gibi konular 1990'larda ortaya çıkmış temalardandır; Neal Stephenson'un ''The Diamond Age'' adlı eseri bu konuları kapsamlı olarak inceler. Lois McMaster Bujold'un ''Vorkosigan'' romanları karakter odaklı hikâyeleri yeniden ön plana çıkardı.<ref name="bujold char">{{Web kaynağı| url = http://www.nesfa.org/press/Books/Bujold-2.htm | başlık = Shards of Honor | erişimtarihi = | yayımcı = NESFA Press | tarih = 2004-05-10 }}</ref> ''Star Trek: The Next Generation'' adlı televizyon dizisi,<ref name="tng boom">{{Web kaynağı| url = http://www.patriotresource.com/tv/scifi/sttng.html | başlık = Star Trek: The Next Generation | erişimtarihi = | tarih = 2006-09-21 | yazar = Scott Cummings }}</ref> içlerinde en çok tutulanı ''Babylon 5'' olan bir bilimkurgu dizileri furyası başlattı.<ref name="b5 acclaim 1">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.maestravida.com/weinwalk/CultT797.html
|author=David Richardson
|journal=Cult Times
|title=Dead Man Walking
|date=1997-07
|accessdate=2007-01-17
}}</ref><ref name="b5 acclaim 2">{{Dergi kaynağı
|last=Nazarro
|first=Joe
|journal=TV Zone Special
|issue=#30
|title=The Dream Given Form
}}</ref> Hızlı teknolojik ilerlemenin yarattığı kaygılar ilk kez Vernor Vinge'in romanı ''Marooned in Realtime'' ile popüler olan ''teknolojik yalnızlık'' kavramı etrafında şekillendi ve diğer yazarlarca da kullanıldı. {{Fact|date=October 2008}}
=== Yeni fikirler ===
Bilimkurgu bir yandan gelişmeyi ve gelecekteki teknolojileri eleştirirken, bir yandan da yeni fikirler ve yeni teknolojiler oluşturur. Bu konu bilimsel çevrelerden ziyade edebi ve sosyolojik olarak tartışılmıştır. Sinema ve medya kuramcısı Vivian Sobchack bilimkurgu filmi ile teknolojik hayal gücü arasındaki diyaloğu dikkatle gözden geçirir. Teknoloji sanatçıların kurgusal konuları betimlemesine etki etmez ancak kurgusal dünya hayal gücünü genişleterek bilime katkıda bulunur. Bilimkurgu'nun ilk yıllarında [[Arthur C. Clarke]] gibi yazarlarla daha yaygın olmakla birlikte, Michael Crichton gibi yeni yazarlar halihazırda olanaksız olan teknolojileri gerçeklenmeye çok yaklaştıracak yollar bulabilmektedir.<ref>{{Web kaynağı| url = http://links.jstor.org/sici?sici=0013-8274%28197111%2960%3A8%3C1043%3ASFBBTT%3E2.0.CO%3B2-2. | başlık = Science Fiction: Bridge between the Two Cultures | erişimtarihi = | yayımcı = The English Journal | yıl = 1971 | yazar = Sheila Schwartz }}</ref>
[[Nanoteknoloji]] alanında bu, [[Ottawa Üniversitesi]] profesörü José Lopez'in "Bridging the Gaps: Science Fiction in Nanotechnology" adlı makalesinde belgelenmiştir. Lopez, kurgusal evrenlerin teorik önermeleriyle bilimsel [[nanoteknoloji]] operasyonlarını ilişkilendirmiştir.
== Alt türler ==
Yazarlar ve film yapımcıları geniş bir fikirler yelpazesinde eserler verirler ancak pazarlamacılar ve sanat eleştirmenleri bu edebi ve görsel çalışmaları farklı kategorilere ya da ''türler'' ve ''alt-türler''e ayırmak eğilimindedirler.<ref name="marketing cats">{{Web kaynağı| url = http://www.randomhouse.com/delrey/catalog/display.pperl?isbn=9780345487315&view=qa | başlık = An Interview with Hal Duncan | erişimtarihi = | yayımcı = Del Rey Online | yıl = 2006 }}</ref> Bazı çalışmalar birden fazla tanımlanmış türe tekabül ettiğinden, diğerleri tanımlanmış türlerin dışında ya da arasında kalabildiğinden, ayrıca pazarlamacıların tür tanımlamaları ile edebi eleştirmenlerinki arasında ciddi farklılıklar olmasından ötürü, bu işlem pek kolay olmamaktadır.
=== Katı bilimkurgu ===
Katı bilimkurgu({{dil-en|Hard "SF"}})'nun karakteristik özellikleri, [[fizik]], [[astrofizik]], [[kimya]] gibi ölçülebilir bilimlerin eksiksiz detaylarına sıkı biçimde bağlı olması ya da daha ileri teknolojilerin olası kıldığı evrenleri titizlikle betimlemesidir. Gelecek üzerine yapılmış doğru öngörülerin pek çoğu katı bilimkurgu alt-türünden gelmekle birlikte çok sayıda yanlış öngörü de ortaya çıkmıştır. Örneğin [[Arthur C. Clarke]], sabit yörüngeli iletişim uydularını<ref name="clarke sat">{{Web kaynağı| url = http://www.kirjasto.sci.fi/aclarke.htm | başlık = Arthur C. Clarke, 1917- | erişimtarihi = | yayımcı = Pegasos | yıl = 2000 }}</ref> doğrulukla öngörmesine rağmen "ay kraterleindeki derin aytozu katmanları" öngörüsünde yanılmıştır.<ref name="clarke moondust">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.concatenation.org/frev/moondust.html
|title=A Fall of Moondust
|journal=Concatenation
|first=Tony
|last=Chester
|date=2002-03-17
|accessdate=2007-01-16
}}</ref> Gregory Benford, Geoffrey A. Landis gibi bazı katı bilimkurgu yazarları aynı zamanda birer bilim insanıdırlar.<ref name="author scientists">{{Dergi kaynağı
|url=http://aer.noao.edu/cgi-bin/article.pl?id=33
|title=Teaching Astronomy with Science Fiction: A Resource Guide
|last=Fraknoi
|first=Andrew
|journal=Astronomy Education Review
|publisher=National Optical Astronomy Observatory
|date=2003-02-11
|accessdate=2007-01-16
}}</ref><ref>[http://www.sigmaforum.org/members.php Scientist science fiction authors]</ref> Rudy Rucker ve Vernor Vinge ise yazarlığın yanı sıra matematikçidirler. Hal Clement, [[Larry Niven]], Robert J. Sawyer ve Stephen Baxter bu alt-türün diğer kaydadeğer yazarlarıdır.
=== Sosyal bilimkurgu ===
"Sosyal bilimkurgu" terimi [[psikoloji]], [[ekonomi]], politik bilimler, [[sosyoloji]], [[antropoloji]] gibi [[sosyal bilimler]]i esas alan çalışmaları tanımlamak için kullanılabilir. Bu alandaki kaydadeğer yazarlar arasında [[Ursula K. Le Guin]] ve [[Philip K. Dick]] sayılabilir.<ref name="sf history nvcc"/><ref name="hartwell soft def">{{Kitap kaynağı
|url=http://www.tor.com/sampleAgeofWonders.html
|başlık=Age of Wonders
|son=Hartwell
|ilk=David G.
|yayımcı=Tor Books
|tarih=1996-08
|erişim tarihi=2007-01-17
}}</ref> Terim öncelikli olarak karakterler ve duygular üzerine odaklanan hikâyeleri tanımlar. SFWA Büyük Ustası [[Ray Bradbury]] bu sanatın tanınmış bir üstadıdıdr.<ref name="bradbury master">{{Kitap kaynağı
|başlık=Ray Bradbury: Master of Science Fiction and Fantasy
|son=Maas
|ilk=Wendy
|tarih=2004-07
|yayımcı=Enslow Publishers
}}</ref> Bazı yazarlar katı bilimkurgu ve sosyal bilimkurgu arasındaki sınırı bulanıklaştırmışlardır. [[Ütopya]] ve [[distopya]] hikâyeleri sosyal bilimkurgunun dallarıdır;''[[The Handmaid's Tale]]'', ''BinDokuzyüzSeksenDört'' ve ''[[Brave New World]]'' gibi hikâyeler sosyal bilimkurgu örnekleri arasındadır. ''[[Gulliver'in Seyahatleri]]'' gibi fantastik ortamlarda geçen hicivsel romanlar yaratıcı kurgulamalar olarak kabul edilebilir.
=== Cyberpunk ===
''Cyberpunk'' türü 1980'lerin başında ortaya çıkmıştır; "sibernetik"({{dil-en|cybernetics}}) ve "punk" kelimelerinin bileşimidir<ref>
{{Kitap kaynağı
| son = Stableford
| ilk = Brian
| başlık = Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia
| yayımcı = Taylor & Francis Group LLC
| yıl = 2006
| sayfa = 113
| id = }}</ref> ve ilk olarak yazar Bruce Bethke'nin ''Amazing Science Fiction Stories'' dergisinin Kasım 1983 sayısında yayınlanan "Cyberpunk" adlı kısa öyküsüyle keşfedilmiştir.<ref name="cyber def">{{Web kaynağı| url = http://www.infinityplus.co.uk/stories/cpunk.htm | başlık = Cyberpunk | erişimtarihi = | yayımcı = Infinity Plus | ilk = Bruce | son = Bethke }}</ref> Daha sonra William Gibson'ın [[siber uzay]]ı tanımladığına inanılan kitabı ''Neuromancer'' ile rafine edilmiştir. Zaman dilimi genellikle yakın gelecektir ve ortam da genellikle distopyandır. Cyberpunk'ın yaygın temaları içinde bilgi teknolojilerindeki gelişmeler, özellikle [[İnternet]] (ya da [[siber uzay]]) ve şirketlerin devletlerden daha etkin olduğu demokrasi ötesi toplumsal kontrol sistemleri sayılabilir. [[Nihilizm]], [[post-modernizm]] ve [[kara film]] teknikleri yaygın olarak kullanılır ve lider karakterler memnuniyetsiz ya da isyankar anti-kahramanlar olabilir. Bu türün kaydadeğer yazarları [[William Gibson]], Bruce Sterling, Alfred Bester ve Pat Cadigan'dır. James O'Ehley 1982 yapımı ''[[Blade Runner]]'' filmini görsel ''cyberpunk'' türüne kesin bir örnek olarak gösterir.<ref name="blade runner">{{Web kaynağı| url = http://www.scifimoviepage.com/julypick.html | başlık = SCI-FI MOVIE PAGE PICK: BLADE RUNNER - THE DIRECTOR'S CUT | erişimtarihi = | yayımcı = Sci-Fi Movie Page | tarih = 1997-07 | yazar = James O'Ehley }}</ref>
=== Zamanda yolculuk ===
Zamanda yolculuk hikâyelerinin öncellerini 18. ve 19. yy'larda görebiliriz. Bu alt-tür [[H. G. Wells]]'in ''Zaman Makinası'' romanıyla popüler olmuştur. Bu türdeki hikâyeler [[büyükbaba paradoksu]] gibi mantıksal sorunlar yüzünden oldukça komplikedir.<ref name="grandfather">{{Web kaynağı| url = http://plato.stanford.edu/entries/time-travel-phys/ | başlık = Time Travel and Modern Physics | erişimtarihi = | yayımcı = Stanford Encyclopedia of Philosophy | tarih = 2000-02-17 }}</ref> Zamanda yolculuk, romanlarda ve gerek genel temalı televizyon dizilerinin içinde tek bölüm olarak (örnek:''[[Uzay Yolu]]'' dizisi ''"Sonsuzluğun Kıyısındaki Şehir"'' bölümü), gerekse ayrı yapım olarak (örnek:''The Flipside of Dominick Hide'') oldukça yaygın olarak kullanılan bir konudur. 1963 yılında başlayan ve 2011 yılında devam etmekte olan "Doctor Who" adlı dizide, zaman yolculuğu ve parelel evrenlerle ilgili örnekler sunan, uzun soluklu bir dizidir. Başrol karakteri olan Doctor "Zaman Lordu"dur.
=== Alternatif tarih ===
Alternatif tarih hikâyeleri tarihsel olayların farklı biçimde gerçekleşmesi önermesi üzerine kuruludur. Bu hikâyeler geçmişi değiştirmek için zaman yolculuğunu kullanabilir ya da basitçe bizimkinden farklı tarihe sahip bir evren kurabilir. Türün klasikleri arasında Ward Moore'un [[Amerikan İç Savaşı]]nı Güneylilerin kazandığı ''Bring the Jubilee'' si, [[II. Dünya Savaşı]]nı Almanya ve Japonya'nın kazandığı [[Philip K. Dick]]'in ''The Man in the High Castle'' ı sayılabilir. Adını Murray Leinster'in erken dönem hikâyesi ''Sidewise in Time'' dan alan ''Sidewise Alternatif Tarih Ödülü'' bu alt-türün en iyilerini belirler. [[Harry Turtledove]] bu alt-türün en önde gelen yazarlarındandır ve kendisinden sıklıkla "alternatif tarihin ustası" olarak bahsedilir.<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.scifi.com/sfw/issue351/books.html | başlık = Off the Shelf: In the Presence of Mine Enemies | erişimtarihi = | yayımcı = [[Sci Fi Weekly]] | çalışma = Book review | tarih = 2006 | yazar = [[Adam-Troy Castro]] }}</ref><ref>{{Web kaynağı| url = http://www.publishersweekly.com/article/CA6548135.html | başlık = Master of Alternate History | erişimtarihi = | yayımcı = [[Publishers Weekly]] | tarih = April 7, 2008 | ilk = Melissa Mia | son = Hall }}</ref>
=== Askeri bilimkurgu ===
Askeri bilimkurgu ulusal, gezegenlerarası ya da evrenlerarası silahlı güçlerin çatışması üzerine kurulur; öncelikli karakterler genellikle askerlerdir. Hikâyeler askeri teknoloji ile ilgili detaylar, prosedürler, törenler ve askeri tarih içerir; askeri hikâyeler tarihsel çatışmalarla paralellik ihtiva edebilir. Gordon Dickson'un ''Dorsai'' romanları ve Heinlein'in ''Yıldızgemisi Askerleri'' erken dönem örnekleridir. Joe Haldeman'ın ''The Forever War'' adlı eseri erken yazarların [[II. Dünya Savaşı]] dönemi hikâyelerine [[Vietnam Savaşı]] dönemi ile verdiği eleştirel bir cevaptır.<ref name="forever war">{{Web kaynağı| url = http://web.mit.edu/m-I-t/science_fiction/profiles/haldeman.html | başlık = Joe Haldeman, 1943- | erişimtarihi = | tarih = 1999=07-23 | yazar = Henry Jenkins }}</ref> Önde gelen askeri bilimkurgu yazarları David Drake, David Weber ve S. M. Stirling'dir. ''Baen Books'' yayınevi askeri bilimkurgu yazarlarını yetiştirmesiyle tanınır.<ref name="baen mil">{{Web kaynağı| url = http://www.baen.com/intweis.htm | başlık = Website Interview with Toni Weisskopf on SF Canada | erişimtarihi = | yayımcı = Baen Books | tarih = 2005-09-12 }}</ref>
=== İnsanüstü varlıklar ===
İnsanüstü varlıklarla ilgili hikâyeler normalin dışında kabiliyetleri olan canlıların ortaya çıkmasını konu alır. Bu durum Olaf Stapledon'un ''Odd John'' adlı romanında olduğu gibi doğal nedenlerden ya da A.E. Van Vogt'un romanı ''Slan'' da olduğu gibi kasıtlı denemelerle ortaya çıkabilir. Bu hikâyeler genellikle bu varlıkların yaşadığı yabancılaşma ve toplumun bu varlıklara olan tepkisine odaklıdır. Bu alt-tür gerçek yaşamda insan çoğaltılması konusunun tartışılmasında rol oynamıştır.
=== Dünyanın Sonu ===
Mahşer kurgusu [[nükleer savaş]], salgın hastalıklar ya da diğer afetler sonucunda uygarlığın sonunun gelmesini ya da afetler sonrası dünyanın durumunu konu alır. George R. Stewart'ın ''Earth Abides'' ve Pat Frank'ın ''Alas, Babylon'' romanları türün tipik örnekleridir. Mahşer kurgusu genelde afetin oluşu ve hemen sonrasıyla ilgilenirken mahşer sonrası kurgulamalar [[Cormac McCarthy]]'nin ''Yol'' undaki gibi yakın dönemi ya da Russell Hoban'ın ''Riddley Walker'' romanında olduğu gibi afetin oluşundan yüzyıllar sonrasını anlatabilir.
=== Uzay operası ===
Uzay operası kısmen ya da tamamen uzayda geçen, ve güçlü (bazen de hayali) teknoloji ve kabiliyetlere sahip rakipler arasındaki çatışmayı da içeren romantik hikâyeler, çoklukla melodramatik maceralardır. Uzay operasının en önemli özelliği ortam, karakterler, savaşlar, güçler ve temaların çok büyük ölçekli olma eğilimidir. Bu hikâyeler tipik olarak Homer'ci geleneği takip ederler:" küçük bir maceracı grup, kendi güçleriyle kıyaslanamayacak büyüklükteki savaşçı güçlere karşı mücadele verir". Alastair Reynolds'un ''Revelation Space'' serisi ve çok popüler olan ''[[Yıldız Savaşları (film)|Star Wars]]'' üçlemeleri bu türün örnekleridir.
=== Uzay westerni ===
Uzay westerni ABD'li [[western]] hikâyelerini fütüristik uzay arka planında sunmasıyla aslında Uzay Operası'nın bir alt türü olarak değerlendirilebilir. Bu hikâyeler tipik olarak yeni [[koloni]]ze edilmiş ve Amerikan [[Vahşi Batı]]sında olduğu gibi ekonomik gelişme ve kanunsuzluğun hüküm sürdüğü zeminlerde kurulu öncü yerleşimleri konu alır.[[Joss Whedon]]'un ''Firefly'' TV serisi ve devam filmi ''Serenity'' bu türün örnekleridir.
=== Diğer alt türler ===
* [[Feminist]] bilimkurgu - Feminist bilimkurgu, toplumun erkek için oluşturduğu roller, kadın ile erkeğin siyasi ve kişisel güçleri arasındaki rol değişimleri gibi sorular ortaya atar. En kaydadeğer bazı feminist bilimkurgu çalışmaları cinsiyet farklarının olmadığı [[ütopik]] toplumlar ya da erkek egemenliğinin had safhada olduğu [[distopya]]lar kurgulayarak bu temaları işlemiştir.<ref>Elyce Rae Helford, in Westfahl, Gary. ''The Greenwood Encyclopedia of Science Fiction and Fantasy'': Greenwood Press, 2005: 289-290</ref>
* [[New Wave]] - New Wave terimi hem form hem de içerik olarak yüksek derecede deneyselliğe ve dayanan, ince bir zevk ve özbilinçle yazınsal ya da sanatsal duyarlılığı olan bilimkurgu çalışmalarını tanımlamak için kullanılmaktadır.
* [[Buhar Çılgınlığı]](Steampunk) buhar gücünün hala yaygın olarak kullanıldığı, 19. yy ya da sıklıkla [[Viktorya Dönemi]] İngilteresinde geçen fakat [[H. G. Wells]] ve [[Jules Verne]] in çalışmalarında olduğu gibi kurgusal teknolojiler ya da bilgisayarın erken dönemde icadı gibi gerçek teknolojik yenilikler de içeren bir kurgulama türüdür.
Bilim kurgu bir [[sanat]] türü olarak çok daha önceleri var olduğu halde, adına kavuşması için 50'li yıllarda bu şekilde adlandırmasını beklemiştir.
== İlgili türler ==
=== Teorik kurgu, fantastik edebiyat ve korku ===
Teorik kurgu,<ref name="spec fic">{{Web kaynağı| url = http://www.jessesword.com/sf/view/438 | başlık = Science Fiction Citations | erişimtarihi = }}</ref> bilimkurgu, fantastik, alternatif tarih(herhangi bir bilimsel ya da fütüristük öge içermeyebilir) ve hatta [[Jorge Luis Borges]] ve [[John Barth]]'ın eserlerinde olduğu gibi fantastik ögeler içeren yazınsal eserleri de içine alan geniş bir alandır. Bazı editörler büyülü gerçekçiliği de teorik kurgu türüne katarlar.<ref name="magic realism">{{Web kaynağı| url = http://www.aeonmagazine.com/writersguidelines.html | başlık = Aeon Magazine Writer's Guidelines | erişimtarihi = | tarih = 2006-04-26 }}</ref>
=== Fantastik edebiyat ===
[[Fantastik edebiyat]] bilimkurgu ile yakından ilişkilidir. Pekçok yazar her iki türde de eserler vermiştir, hatta Anne McCaffrey ve Marion Zimmer Bradley gibi yazarların iki türün ortasına denk düşen eserleri de vardır.<ref name="mccaffrey sf fantasy">{{Web kaynağı| url = http://www.tor.com/sites/legends/mccaffrey_bio.html | başlık = Anne McCaffrey | erişimtarihi = | yayımcı = tor.com | tarih = 1999-08-16 }}</ref> Yazarların kurduğu profesyonel organizasyonun adı "Science Fiction and Fantasy Writers of America" ('''SFWA'''), yani "Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarları Birliği"'dir.<ref name="SFWA info">{{Web kaynağı| url = http://www.sfwa.org/org/sfwa_info.htm | başlık = Information About SFWA | erişimtarihi = | yayımcı = Science Fiction and Fantasy Writers of America, Inc. }}</ref> Bilimkurgu kongreleri fantastik edebiyat konularını düzenli olarak gündemlerine alırlar.<ref name="fantasy at cons 1">{{Web kaynağı| url = http://www.laconiv.org/2006/prog/contest.htm | başlık = Student Science Fiction and Fantasy Contest | erişimtarihi = | yayımcı = L.A.con IV | tarih = 2006-03-23 | yazar = Peggy Rae Sapienza and Judy Kindell }}</ref><ref name="fantasy at cons 2">{{Web kaynağı| url = http://www.chicon.org/prog/prog.htm | başlık = Program notes | erişimtarihi = | yayımcı = Chicon 2000 | tarih = 2000-09-39 | yazar = [[Steven H Silver]] }}</ref><ref name="fantasy at cons 3">{{Web kaynağı| url = http://www.sff.net/people/carolberg/links.html#conventions | başlık = Links, "Conventions and Writers' Workshops" | erişimtarihi = | yazar = [[Carol Berg]] }}</ref> [[J. K. Rowling]] gibi fantastik edebiyat yazarları bilimkurgu alanındaki en büyük ödül [[Hugo Ödülü]]ne layık görülmüştür.<ref name="fantasy hugos">{{Web kaynağı| url = http://www.worldcon.org/hc.html | başlık = The Hugo Awards By Category | erişimtarihi = | yayımcı = World Science Fiction Society | tarih = 2006-07-26 }}</ref> Bazı çalışmalar alt-türler arasında kesin sınırlar çizmenin ne kadar zor olduğunu göztermesine rağmen yazarlar ve okuyucular çoğunlukla fantastik edebiyat ve bilimkurgu yu birbirinden ayırırlar.{{Fact|date=May 2008}} Genel anlamda bilimkurgu birgün gerçekleşme olasılığı olan şeyleri anlatırken fantastik edebiyat özünde olanaksız olan şeylerden bahseder.<ref name="Serling def" /> [[Büyü]] ve [[mitoloji]] fantastik edebiyatın popüler konularıdır.<ref name="mythology">{{Dergi kaynağı
|url=http://home.istar.ca/~delric/Myth.htm
|başlık=On Incorporating Mythology into Fantasy, or How to Write Mythical Fantasy in 752 Easy Steps
|yazar=Robert B. Marks
|tarih=1997-00
|dergi=Story and Myth
|erişim tarihi=2007-01-16
}}</ref> Bazı öyküler aslında bilimkurgu türünde olmasına rağmen fantastik ögeler içerir. ''Bilimsel fantazi'' terimi zaman zaman bu tür çalışmaları anlatmak için kullanılır.<ref name="sci fant def">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.depauw.edu/sfs/review_essays/elkins22.htm
|journal=Science Fiction Studies
|date=1980-11
|title=Recent Bibliographies of Science Fiction and Fantasy
|author=Elkins, Charles
|accessdate=2007-01-16
}}</ref>
=== Korku edebiyatı ===
[[Korku edebiyatı]] doğa dışı ve doğaüstü üzerine kuruludur. Amacı okuyucuyu zaman zaman şiddet tasvirleri kullanarak rahatsız etmek ya da korkutmaktır. Tarihsel olarak olağandışı edebiyat olarak ta bilinmektedir. Korku edebiyatı resmen bilimkurgu'nun bir dalı olmamakla birlikte pekçok korku eseri bilimkurgu ögeleri içerir. [[Mary Shelley]]'in ''[[Frankenstein]]'' romanı, canavarın yaratılması bilim-kurgusal bir temelde olduğundan, tam anlamıyla ilk bilimkurgu çalışması olarak tanınır. [[Edgar Allan Poe]]'nun çalışmaları da bilimkurgu ve korku türlerinin tanımlanmasına yardımcı olmuştur.<ref name="horror orig">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.tabula-rasa.info/DarkAges/Timeline1.html
|title=The Horror Timeline, "Part I: Pre-20th Century"
|author=David Carroll and Kyla Ward
|journal=Burnt Toast
|issue=#13
|date=1993-05
|accessdate=2001-01-16
}}</ref> Günümüzde korku edebiyatı korku filmlerinin en popüler kategorilerindendir.<ref name="horror pop">{{Web kaynağı| url = http://news.ncsu.edu/features/103106_HorrorFilms.htm | başlık = Horror Films Still Scaring – and Delighting – Audiences | erişimtarihi = | yayımcı = North Carolina State University News | yazar = Chad Austin }}</ref>
=== Gizemci edebiyat ===
Bilim kurgu baskın temadır, ancak güncel gerçekliğe dayanır. Orta edebiyat türü sayılabilir. [[Tom Clancy]] veya Michael Crichton'un romanları gibi pekçok korku eseri ya da [[James Bond]] filmleri bu türe dahil edilebilir.<ref name="mainstream">{{Web kaynağı| url = http://www.falsepositives.com/index.php/2005/11/22/utopian-ideas-hidden-inside-dystopian-sf/ | başlık = Utopian ideas hidden inside Dystopian sf | erişimtarihi = | yayımcı = False Positives | tarih = 2006-11 }}</ref> [[Kurt Vonnegut]], [[Philip K. Dick]], [[Stanisław Lem]] gibi yazarların [[modernist]] çalışmaları güncel gerçekliğe kurgusal ya da [[varoluşçu]] yaklaşımlarıyla bilimkurgu ve gizemcilik arasındaki sınırdadırlar.<ref name="modernism">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.hermenaut.com/a4.shtml
|title=Philip K. Dick (1928–1982)
|last=Glenn
|first=Joshua
|journal=Hermenaut
|issue=#13
|date=2000-12-22
|accessdate=2007-01-16
}}</ref> Robert J. Sawyer'a göre "Bilim kurgu ve gizemcilik arasında büyük bir uzlaşma vardır. İkisi de bulmaca çözmeyi teşvik eder ve akla yatkın hikâyeler gerektirirler."<ref name="mystery">{{Dergi kaynağı
|url=http://www.sfwriter.com/arcwc.htm
|title=Spotlight On... Robert J. Sawyer
|last=McBride
|first=Jim
|journal=Fingerprints
|issue=November 1997
|date=1997-11
|publisher=Crime Writes of Canada
|accessdate=2007-01-08
}}</ref> [[Isaac Asimov]], Walter Mosley ve diğer yazarlar bilimkurgu eserlerinde gizemci ögelere yer vemişler ya da tam tersine gizemci eserlerinde bilimkurgu ögelerine yer vermişlerdir.{{Fact|date=October 2008}}
=== Süperkahraman edebiyatı ===
Süperkahraman edebiyat türünün karakteristik özelliği, normalin çok üzerinde yetenek ve güçleri olan varlıkların isteyerek ya da zorunluluktan dolayı bir ülke ya da evrendeki insanlara doğal ya da süper-güçlü tehditlerin bertaraf edilmesinde yardım etmeleridir. Pekçok süperkahraman karakteri isteyerek ya da kazara kendilerini ileri teknolojiler, yabancı dünyalar, zamanda ya da boyutlararasında yolculuk gibi ögeler içeren bilimkurgusal ya da gerçek olayların içinde bulurlar, fakat bilimsel akla yatkınlık oranı gerçek bilimkurguya göre düşüktür. Bu türün yazarları arasında [[Stan Lee]] ([[Örümcek Adam]], [[Fantastik Dörtlü]],[[X-Men]] ve [[Hulk]]'un yaratıcılarından); [[Marvel Comics]] için ''[[Blade]]'' i ve [[DC Comics]] için ''The New Teen Titans'' 'ı yaratan Marv Wolfman, ''[[Uzay Yolu]]'', ''[[Smallville]]'' TV serisi ''[[Örümcek Adam]]'' ve ''[[X-Men]]'' romanlarıyla Dean Wesley Smith ve ''[[Supermen]]'' in yazarları Roger Stern ve Elliot S. Maggin sayılabilir.
== Camia ve hayran toplulukları ==
Bilim kurgu hayranlarının oluşturduğu topluluk bir edebiyat ve fikir camiasıdır. Yeni fikirlerin toplumun geniş kitlelerine yayılmadan önce ortaya çıkıp geliştiği bir kültür ortamıdır.<ref name="fandom def">{{Dergi kaynağı
|author = von Thorn, Alexander
|title = Aurora Award acceptance speech
|location = Calgary, Alberta
|date=2002-08
}}</ref> Bu camianın üyeleri '''bilimkurgu fanları''' olarak bilinir. Bu kitle birbirleriyle bilimkurgu kongreleri ve kulüpleri, yazılı ve sanal [[fanzin]] ler, internet siteleri, adres listeleri ya da diğer vasıtalarla sürekli olarak temas halindedirler.
Bilim kurgu hayranları topluluğu ''Amazing Stories'' dergisindeki ''Mektuplar'' köşesinden ortaya çıkmıştır. Kısa süre içinde bilimkurgu hayranları birbirlerine mektuplar yazmaya, [[fanzin]] olarak bilinmeye başlanan gayri resmi yayınlarda görüşlerini paylaşmaya başladılar.<ref name="fanzine history">{{Kitap kaynağı
|son=Wertham
|ilk=Fredric
|başlık=The World of Fanzines
|yayımcı=Carbondale & Evanston: Southern Illinois University Press
|yıl=1973
}}</ref> Düzenli irtibat kurulduktan sonra bilimkurgu fanları birbirleriyle tanışmak istediler ve yerel kulüpler kuruldu. 1930'larda ilk bilimkurgu kongresi geniş bir bölgedeki bilimkurgu fanlarını biraraya getirdi.<ref name="fancyclopedia con">{{Web kaynağı| url = http://fanac.org/Fannish_Reference_Works/Fancyclopedia/Fancyclopedia_I/c.html | başlık = Fancyclopedia I: C - Cosmic Circle | erişimtarihi = | yayımcı = fanac.org | tarih = 1999-08-12 }}</ref> Internet ortaya çıkıp daha geniş kitleler arasında iletişim kurulana dek kongreler, kulüpler ve [[fanzin]]ler bilimkurgu hayranlarının yoğunluklu aktivite türleri olarak kaldı.
=== Ödüller ===
Bilimkurgu dünyasının en saygı duyulan ödülleri [[Dünya Bilim Kurgu Cemiyeti]] 'nin dağıttığı [[Hugo Ödülü]] ve SFWA'nın dağıttığı
[[Nebula Ödülü]] dür. Bilimkurgu sinemasının kaydadeğer bir ödülü ise [[Saturn Ödülü]] dür. Her yıl [[Bilim Kurgu, Fantazi ve Korku Filmleri Akademisi]] tarafından dağıtılır.
Kanada'daki [[Aurora Ödülü]] gibi ulusal ödüller, Orycon'da dağıtılan ve KuzeyBatı Pasifik'ten gelen çalışmalara verilen [[Endeavour Ödülü]] gibi bölgesel ödüller [[Chesley Ödülü]] gibi özel ilgi alanlarının ya da alt-türlerin değerlendirildiği ödüller de vardır. [[Lotus Ödülü]] gibi, dergilerin yaptığı okuyucu oylamaları sonucunda dağıtılan ödüller de mevcuttur.
=== Kongreler, kulüpler ve organizasyonlar ===
[[Dosya:Sfcon-reading-ddb.jpg|thumb|280px|Pamela Dean reading [[Minicon]] da]]
Dünyanın çeşitli şehirlerinde düzenli olarak yerel, bölgesel, ulusal ya da uluslararası katılımlı bilimkurgu kongreleri gerçekleştirilir. Genel ilgi alanlı kongrelerde bilimkurgu'nun tüm konuları işlenirken diğer kongreler ise ''medya hayranlığı'', [[filking]], vs., gibi özel ilgi alanlarına odaklıdır. Medyaya yönelik pekçok aktivite ticari sponsorlar tarafından organize edilmekle birlikte kongrelerin çoğu kar amacı gütmeyen organizasyonların gönüllü çalışmaları ile gerçekleştirilir. Kongre aktiviteleri "program" olarak adlandırılır. Bunlar paneller, okuma ve imza seansları, maskeli balolar ve diğer etkinlikler olabilir. Kongre boyunca sürekli olarak gerçekleştirilen satış standları, sanat gösterileri, ikram ve ağırlama salonları gibi aktiviteler programın parçası değildir.<ref name="con activities">{{Web kaynağı| url = http://www.watt-evans.com/whataresfconventionslike.html | başlık = What Are Science Fiction Conventions Like? | erişimtarihi = | tarih = 1000-03-15 | yazar = Lawrence Watt-Evans }}</ref>
Kongreler ödül törenlerine evsahipliği de yapabilir, örneğin [[Hugo Ödülü]] her yıl [[Worldcon]] kongresinde sahibini bulur. Bilimkurgu kulüpleri, yıl boyunca bilimkurgu fanları için çeşitli aktiviteler düzenlerler. Bunlar devam eden bilimkurgu kongreleri ile bağlantılı ya da düzenli kulüp toplantıları şeklinde olabilir. Pekçok grup kütüphanelerde, üniversitelerde, halk merkezlerinde, pub ve restoranlarda ya da üyelerin evlerinde toplanırlar. ''New England Bilim Kurgu Derneği'' ve ''Los Angeles Bilim ve Fantazi Cemiyeti'' gibi köklü grupların toplantılar ve kongre malzemeleri ile araştırma materyallerini depolamak için kullandıkları kulüp binaları vardır.<ref name="fan clubhouse">{{Dergi kaynağı
|title=Is Your Club Dead Yet?
|author=Mike Glyer
|journal=File 770
|date=1998-11
|accessdate=2007-01-17
|unused_data=|issue-127
}}</ref>
''Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarları Birliği'' (SFWA), 1965 yılında [[Damon Knight]] tarafından profesyonel bilimkurgu yazarları camiasına hizmet için kar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak kurulmuştur.<ref name="SFWA info" /> Hayran topluluğu ''media fandom'',<ref name="media fan history">{{Web kaynağı| url = http://www.uleth.ca/edu/runte/ncfguide/fandom.htm#invasion | başlık = History of sf Fandom | erişimtarihi = | yıl = 2003 | yazar = Robert Runte }}</ref> ''Society for Creative Anachronism'',<ref name="sca fandom">{{Web kaynağı| url = http://www.midrealm.org/midrealm_origins.html | başlık = Origins of the Middle Kingdom | erişimtarihi = | yayımcı = Folump Enterprises | yıl = 1994 }}</ref> ''gamer(ya da gaming)'',<ref name="gamer fen">{{Web kaynağı| url = http://www.casfs.org/history.html | başlık = History | erişimtarihi = | yayımcı = Central Arizona Science Fiction Society | tarih = 2006-02-03 | yazar = Ken St. Andre }}</ref> ''filker(ya da filking)'' ve ''furry fandom''<ref name="furry">{{Kitap kaynağı|son=Patten|ilk=Fred|yıl=2006|başlık=Furry! The World's Best Anthropomorphic Fiction|yayımcı=ibooks}}</ref> gibi ilgili grupların doğuşuna yardımcı olmuştur.
=== Fanzinler ve internet ortamındaki fan kulüpleri ===
İlk bilimkurgu fanzini "The Comet" 1930 yılında yayınlandı.<ref name="first fanzine">{{Web kaynağı| url = http://www.fiawol.demon.co.uk/biblio/ | başlık = British Fanzine Bibliography | erişimtarihi = | tarih = 2003-08-13 | yazar = Rob Hansen }}</ref> Fanzin basım teknikleri yıllar geçtikçe ''hektograf'', ''mimograf'' ve ''ditto makinesi'' nden modern [[fotokopi]] ye dönüştü. Üyelik potansiyeli modern basım tekniklerinin kullanılması için çoğunlukla yeterli olmamaktadır. Modern fanzinler bilgisayar yazıcısı çıktısı olarak basılmakta, yerel fotokopi merkezlerinde çoğaltılmakta ya da sadece e-mail ile gönderilmektedir.
Günümüzde en iyi bilinen fanzin David Langford tarafından yayımlanan pekçok Hugo ödülü almış ''Ansible'' dır. Diğer ödüllü fanzinler arasında ''File 770'', ''Mimosa'', ve ''Plokta'' sayılabilir.<ref name="fan awards">{{Web kaynağı| url = http://www.wsfs.org/hc.html | başlık = Hugo Awards by Category | erişimtarihi = | yayımcı = World Science Fiction Society | tarih = 2006-07-26 }}</ref> Fanzinler için yazan Brad W. Foster, Teddy Harvia and Joe Mayhew gibi yazarlar bu alanda öne çıkmışlardır. Hugo ödüllerinin içinde de "En iyi Fanzin yazarı" adında bir kategori vardır.<ref name="fan awards" /> En eski sanal fan kulübü [http://www.noreascon.org/users/sflovers/u1/web/ SF Lovers] ilk başta bir adres listesine text olarak düzenli gönderilmeye başlamıştır.<ref name="sf-lovers hist">{{Web kaynağı| url = http://keithlynch.net/history.net.html | başlık = History of the Net is Important | erişimtarihi = | tarih = 1994-07-14 | yazar = Keith Lynch }}</ref> 1980'lerde [[Usenet]] grupları sanal fan zincirini büyük oranda genişletti. 1990'larda Küresel Internet ağının gelişmesi bilimkurgu fanlarının sayısını dünya çapında binlerden milyonlara çıkardı.<ref name="fan clubhouse" /> Bu konuda binlerce web sitesi kuruldu. Bunların çoğu küçük ve dar kapsamlı olmakla birlikte ''SF Site'' gibi bazı siteler geniş bir içeriğe sahiptir.
=== Fan edebiyatı ===
"Fan edebiyatı" terimi bilimkurgu hayranları tarafından yaratılan, kar amacı olmayan, kitap, film ya da televizyon serileri için Kullanılır.<ref name="fanfic def">{{Kitap kaynağı
|url=http://www.thefreedictionary.com/fanfic
|başlık=The American Heritage Dictionary of the English Language
|yayımcı=Houghton Mifflin Company
|yıl=2003
|erişim tarihi=2007-01-17
}}</ref> Terimin modern anlamı 1970'lerden önceki "bilimkurgu fanatiklerinin fanzin'lerde yayımlanan öyküleri" anlamı ile karıştırılmamalıdır. Walt Willis'in ''Goon'' hikâyeleri bu türe bir örnektir. Son yıllarda bilimkurgusal evrenlerin işbirliğiyle oluşturulmasını teşvik eden Orion's Arm, Galaxiki gibi siteler ortaya çıkmıştır. Zaman zaman bilimkurgu eserlerinin telif hakkı sahipleri bilimkurgu fanlarına yaptıkları işe son vermeleri için avukatları aracılığıyla yasal uyarılar göndermişlerdir.
== Bilim kurgu araştırmaları ==
Bilimkurgu araştırmaları, bilimkurgu eserleri, filmler ve yeni medya türleri üzerine yapılan kritik değerlendirmeler, yorumlar, tartışmalar, fan kulüpleri ve fan edebiyatını kapsar. Bilimkurgu araştırmacıları bilimkurguyu ve bilimkurgunun bilim, teknoloji, politika ve kültür ile ilişkilerini kapsamlı bir araştırma konusu olarak alırlar. Bilimkurgu araştırmalarının tarihi 20. yy başlarına dayanmasına rağmen ''Extrapolation'' (1959), ''Foundation - The International Review of Science Fiction'' (1972), ''Science-Fiction Studies'' (1973) gibi akademik yayınlar ve 1970'lerde kurulan ''Bilim Kurgu Araştırmaları Birliği'', ''Bilim Kurgu Vakfı'' gibi kurumlar sayesinde ayrı bir disiplin olarak tanımlanmıştır.1970'lerde bu alan bilimkurgu akademisyenleri ile bağlantılı pekçok yeni dergi, organizasyon ve konferans, ve Liverpool ile Kansas üniveristelerinin açtığı akademik bilimkurgu programlarıyla ciddi oranda büyümüştür.
''Ulusal Bilim Vakfı'', "Toplumsal Eğilimler ve Toplumsal Algılama" ve "Bilim Kurgu ve Düzmece Bilim" konulu araştırmalar yapmıştır.<ref name=NSF>[[National Science Foundation]] survey: [http://www.nsf.gov/statistics/seind02/c7/c7s5.htm Science and Technology: Public Attitudes and Public Understanding. Science Fiction and Pseudoscience.]</ref> Bu araştırmalar sonunda varılan bazı sonuçlar şunlardır: "Bilimkurguya olan ilgi insanların bilim konusundaki düşünce ve yaklaşımlarını etkileyebilir... bir araştırma sonucuna göre bilimkurgu romanlarını tercih etmekle uzay programını desteklemek arasında güçlü bir ilişki vardır... aynı araştırma sonuçlarına göre bilimkurgu eserleri okuyan öğrenciler diğer öğrencilere göre dünyadışı varlıklar ile temas kurulmasını daha olası ve istenen bir şey olarak görmektedirler (Bainbridge 1982)".<ref name=Bainbridge>Bainbridge, W.S. 1982. "The Impact of Science Fiction on Attitudes Toward Technology." In E.M. Emme, ed. Science Fiction and Space Futures: Past and Present. San Diego, CA: Univelt.</ref>
== Dünya'da bilimkurgu ==
Tür ve camia olarak çoğunlukla ABD ve Birleşik krallıkta gelişmiş olmasına rağmen bilimkurgu dünya çapında bir olgudur. Bilimkurgu'yu belirli ülkeler ve İngilizce harici dillerde de geliştirme amaçlı organizayonlar, ülke, dil ya da türe özgü ödüller gibi oldukça yaygındır.
[[Dosya:1967. На Луне.jpg|thumb|[[Sovyet]] pulu, bilimkurgu konulu 1967 serisinden bir örnek.]]<!-- Free image -->
=== Avrupa ===
==== Almanya ve Avusturya ====
Tanınmış Alman bilimkurgu yazarları arasında ''The Carpet Makers'' ve ''Eine Billion Dollar'' kitapları büyük başarı kazanmış olan beş kez ''Kurd-Laßwitz-Ödülü'' sahibi Andreas Eschbach, ''The Swarm'' adlı kitabında bilimsel korku ve bilimkurgu ögelerini bir mahşer senaryosu ile birleştiren Frank Schätzing sayılabilir. ''Die Zeit'' a göre Alman dilinde yazan en önde gelen yazar Avusturyalı Herbert W. Franke'dir.
Alman dilinde yayınlanan tanınmış kitap serisi ''Perry Rhodan'' 1961 yılında çıkmıştır. Bugüne kadar satılan bir milyarın üzerinde kopya ile dünyanın en başarılı bilimkurgu kitap serilerindendir.<ref>{{Basın açıklaması kaynağı|url=http://www.perry-rhodan-usa.com/web1998/rdnpres.htm |başlık=Perry Rhodan 35th anniversary |yayımcı=Perry-Rhodan-USA.com |tarih=September 8 1996 |erişim tarihi=2009-01-26}}</ref>
==== Türkiye ====
İngilizce "science fiction" olan türün adını Türkçeye "bilimkurgu" olarak kazandıran Orhan Duru'dur. Çizgi roman alanında, [[Yalçın Didman]]'ın [[Eksi Seksen]] ismli kitapla başlattığı [[Ayılı Adam]] serisi, post-apokaliptik bilim-kurgunun Türkiye'deki en belirgin örneğidir{{kaynak belirt}}.
[[Uğur Uludağ]]'ın yazdığı Üçüncü Türden Yakın İlişkiler, Türkiye'nin ilk bilim-kurgu tiyatro oyunudur. Aynı isimli oyunun devamı olan "Üçüncü Türden yakın İlişkiler 2" ise, dünya tiyatrosunda - sequal anlamdaki ilk devam oyunudur. Her iki oyun da [[Espri Standartları Enstitüsü Kurumu]] tarafından 2001-2004 seneleri arasında oynanmıştır. Serinin ilk oyunu Türkiye'de 130.000 kişi tarafından izlenmiştir. Daha sonraları yazar, her iki oyunu birleştirip genişletmek suretiyle aynı isimli bir roman da çıkarmıştır.{{kaynak belirt}}
=== Okyanusya ===
'''Avustralya''': David G. Hartwell'in belirttiği üzere Avustralya bilimkurgusu pekçok yönden Avustralyalı olmamasına rağmen, bilimkurgu, fantastik ve korku edebiyatı alanlarında uluslararası platformda eserler veren çok sayıda Avustralyalı yazar vardır. Bu durum Avustralya iç pazarının küçük nedeniyle dış satışların çoğu Avustralya kökenli yazar için önemli olmasıyla açıklanabilir.<ref>David G. Hartwell, Damien Broderick (ed.), ''Centaurus: The best of Australian science fiction'', Damien Broderick, ''Introduction'', .10.21 Tor Books, 1999m ISBN 0-312-86556-2</ref><ref>David G. Hartwell, Damien Broderick (ed.), ''Centaurus: The best of Australian science fiction'', David. G. Hartwell, ''The other editor's introduction'', ibid., p.22-25 Tor Books, 1999m ISBN 0-312-86556-2</ref>
== Yazıda bilim kurgu ==
Edebiyatta [[bilim kurgu (yazın)|bilim kurgu]] türünün tanınmış isimlerinden bazıları şunlardır:
* [[Jules Verne]]
* [[Karel Čapek]]
* [[Arthur C. Clarke]]
* [[Stanislaw Lem]]
* [[Philip K. Dick]]
* [[Ursula K. Le GuinLeGuin]]
* [[J. G. Ballard]]
* [[Samuel Delany]]
* [[Robert A. Heinlein]]
* [[Kurt Vonnegut Jr.]]
* [[Adam Fawer]]
* [[Frederik Pohl]]
* [[Roger Zelazny]]
* [[Larry Niven]]
* [[Douglas Adams]]
* [[JoannaMüfit RussÖzdeş]]
* [[RobertBurak SilverbergEldem]]
* [[UğurMehmet UludağEmin Arı]]
* [[Fatih Çatallar]]
* [[Evren İmre]]
== Ayrıca bakınız ==
* [[Mehmet Acar]]
*[[Bilim kurgu filmleri listesi]]
* [[Özlem (Kurdoğlu) Alpin]]
* [[Refik Halid Karay]]
== Kaynakça ==
* [[Coşkun Hepyonar]]
{{kaynakça|2}}
* [[İmren Mutlu]]
* [[Ayşegül Engin]]
* [[Cüneyt Uçman]]
* [[Eren Sezen]]
* [[Gurur Asi]]
* [[M.Ömer Nayır]]
* [[Cüneyt Gültekin]]
* [[Aşkın Güngör]]
* [[Bülent Kayran]]
{{Bilim kurgu}}
[[Kategori:Bilim kurgu| ]]
{{Link SM|jaedebiyat-taslak}}
{{Link SM|lv}}
{{Link KM|de}}
[[en:Science fiction literature]]
{{Link SM|sh}}
| 