Ayaz Ata: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Buzancar (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Buzancar (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Türk mitolojisi}}
'''Ayaz Ata''' (Özbekçe: ''Ayoz Bobo'' veya ''Ayaz Ota'', Kırgızca: ''Аяз Ата'', Kazakça: ''Аяз Ата''), [[Türk]], [[Altay]] ve [[Orta Asya]] [[mitoloji]]lerinde, özellikle [[Kazaklar]]da ve [[Kırgızlar]]da Soğuk Tanrısı. [[Noel Baba]] ile de özdeşleşmiş durumdadır. '''Ayas Han''' olarak da bilinir. [[Ay]] ışığından yaratılmıştır. Soğuk havaya neden olur. “Ak Ayas” olarak adı geçer. [[Ülker (yıldız kümesi)|Ülker]] burcunun altı yıldızı göğün altı deliğidir ve oradan soğuk hava üfler. Böylece [[kış]] gelir. Ayaz, tüm Türk coğrafyasında yakıcı soğuk anlamına gelir ki, Ay'ın gökte rahatlıkla görüldüğü açık havalarda meydana geldiği için Ay Tanrısı'nın (veya ona bağlı Ayas Han’ın) gönderdiği düşünülmüştür. Bir tür Noel Baba olarak düşünülebilir. Hatta Kazaklarda birebir Noel Baba ile özdeşleşmiştir. Kimi kültürlerde kışın soğukta ortaya çıkan ve kimsesizlere, açlara yardım eden bir [[evliya]]dır. [[Hristiyan]] azizi olduğu yönünde görüşler de vardır. Fakat [[etimoloji]] ve kültürel olarak [[Türk kültürü]]nde zaten var bulunan bir kişilik olduğu kesindir. Kimi görüşlere göre Ayas Han ile aynı kişidir. Kazaklarda kışın karşılanması ile ilgili olarak Soğumbası isimli bir eğlence bulunmaktadır. İlk karın yağması ve ilk soğuğun vurması ile kutlanan bayramdır. Bu bayramla bir ilgisi olması muhtemeldir. [[Azerice]]'deki Şahta Ata ''"[[:az:Şaxta Baba|Şaxta Baba]] {{az}}"'' sözcüğü de yine birebir çeviriyle Soğuk Ata veya Ayaz Ata anlamına gelir.
 
==Diğer kültürlerde==
===Azerbaycan===
'''Şaxta Baba''' olarak bilinir. Torunun adı ise ''Qar Qızı'' ("Kar Kızı")'dır. Yeni yılda çocuklara hediye dağıtırlar.
 
===Başkurtya===
Başkurt dilinde, Ayaz Ata '''[[:wikt:Ҡыш бабай|Ҡыш бабай]]''' (''Qïš babay'' "Kış Babası") olarak yer alır. Torunu ise [[:wikt:Ҡарһылыу|Ҡарһылыу]] (''Qarhïlïw'' "Kar Güzeli") adıyla anılır.
 
===Tataristan===
Tatar kültüründe '''Qış Babay''' ('''Кыш Бабай''' "Kış Babası") ve Rus kültüründe '''Snegurochka''' olarak anılan torunu ise ''Qar Qızı'' (Кар Кызы "Kar Kızı") isimleriyle tanınır.<ref name="Qış Babay and Qar Qızı, Tatar Santa and Snow Maiden respectively – Dec 26, 2009">{{cite web
| url=http://visualrian.com/images/item/540143
| title=Qış Babay and Qar Qızı, Tatar Santa and Snow Maiden respectively, Dec 26, 2009
| accessdate=2010-11-26
| publisher=Ria Novosti
}}</ref>
 
== Etimoloji ==
Satır 7 ⟶ 22:
== Kaynakça ==
* [http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:TurkSoylenceSozlugu.pdf Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt]
{{reflist]}}
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ayaz_Ata" sayfasından alınmıştır