Tuva Halk Cumhuriyeti: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Ömer Berkay (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
||
121. satır:
[[Dosya:Zhonghua Minguo Quhua Fanti.png|thumb|200px|right|[[Çin Cumhuriyeti]]'nin haritası "中華民國全圖"'nda Tannu Tuva (唐努烏梁海 Tannu Uriankhai: turuncu rengiyle gösterilen bölge, Ocak 2004'ten sonra Çin Cumhuriyeti bu tip haritayı resmî olarak basmamaya karar vermiştir).]]
Rusya İmparatorluğu'nun Asya içlerine uzandığı 19. yüzyıl sonlarında Tuva ülkesi göreceli bir barış ve bağımsızlık yaşamaktaydı. Çin zayıflamıştı. Ruslar bir türlü ele geçmeyen Tuvaları bir başkent kurmaya ikna ettiler ve 1912'de askeri kuvvet göndererek bölgeye yerleştiler. Ne var ki Tuvaların imdadına kısa süre için de olsa Ekim devrimi yetişti. 1920'de Tuva'ya Kızılordu ulaştı. 1921'de Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti bağımsızlığını ilan etti ve
Bu süre zarfında Rusların komünizm sistemini yerleştirme politikaları sonucu öldürülen Tuvalar da bilinmektedir. Ölüm cezası verilen kişiler: Sat Çürmit-Dajı (Bakanlar kurulu başkanı), Adış-Tuluş Hemçik-ool (Halk meclisi başkanı), Oyun Tançay Çaranday (Tuva Bankası Başkanı), Kara-sal Biriñley Oruma( Yüksek mahkeme üyesi), Küjüget S. Arapay (Tuva İnkılapçı Askerler Başkanı), Sat Lopsan Bazır-ool (Tuva Ticaret Bakanı), Hovalıg Totkan Sonam (Devlet Basım Merkezi Başkanı) , Oyun Sengijik (İç işleri bakanı ve baş savcı) , Kuular Sungar-ool (Tuva'nın Moğolistan elçisi), Küjüget Seren (Askeri Komiser).<ref>Töögü Belgeleri, Ulug-Hem, Kızıl, 1990, s.75-s.55</ref>
Türkiye'de cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün Sovyetlere yaklaşma politikasının benzeri ise Tuva Cumhuriyetinde Salçak Toka'nın politikasında görülmektedir. Salçak Toka döneminde Tuva, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğine dahil edilmiştir. Tuva halkı arasında
== Sovyet Suçlamaları ==
Tuvaların tam bağımsız ve özgür devlet olmalarını istemeyen Sovyet yanlısı kişiler, yönetime getirilmiştir. Bu dönemde türlü suçlamalarla Sovyetlerin nüfuzunun etkisi artacaktır.
Üst düzey Tuva millî yöneticileri; kontr (karşı), kontrrevolyutsioner (karşı devrimci) gibi suçlamalarla ölüm cezasına çarptırılmışlardır.
* Tuva ile
* Japonya'ya bağlı bir krallık kurmaya çalışıp buna karşı çıkanları silahla öldürmeyi planlamak.
* Tuva Halk Cumhuriyetini ve Moğolistan Halk Cumhuriyeti'ni feodal yapısına geri getirmeye çalışmak.
138. satır:
* Salçak Toka'nın başkanlığındaki yöneticileri öldürücü terör yöntemleri kullanarak ortadan kaldırmaya çalışmak.
* Sovyetler Birliği ile ilişkileri keserek Rusları Tuva'dan atıp yerlerine Japonya, Kore, Çin gibi Asya ülkelerinden insanlar almayı tasarlamak.
* Sovyetler Birliği ile ekonomik ilişkileri
* Tuva'nın Moğolistan ile olan sınırını kaldırarak Sovyetler'le olan sınırını ayırmak.<ref>Tarih Belgeleri, Ulug Hem, Kızıl 1990. s. 7-8, s.75</ref>
145. satır:
== Alfabe Değişiklikleri ==
Tuva Türkleri başlangıçta kendi milli alfabeleri olan [[Orhun Alfabesi]]ni kullanıyorlardı. Sonra din tesiri ile Moğollardan vasıtasıyla geçen Uygur Türklerinin de kullandığı
Rusya'nın kültür eritme politikası ve Türk Birliğine karşı çalışmaları sonucu Tuva Latin Alfabesi değiştirilecektir. 8 Temmuz 1941 tarihinde "devrimci kültürü geliştirebilmek ve SSCB'nin halkların sosyalist kültürüne yakınlaştırmak, Tuva milli alfabesini ve edebi dilini yeni yüksek seviyeye çıkarmak ve işçi kitlelerini Marksizim ve Leninizm bilgileriyle en yüksek şekilde donatmak<ref>S.Ç. Sat, Tıva Dıldı Şinçilep Kelgeninin Töögüzünün Oçerigi, Kızıl, 1964, s.47</ref>" bahanesiyle Latin Alfabesi yerine Rusların kullandığı [[Kiril Alfabesi]] getirilmiştir.
1990'lı yılların başında Türk Dünyasının Latin Alfabesine geçiş aşamasında Tuva'nın da tekrar Latin Alfabesine geçişi yönünde
== Kaynakça ==
|