2013 Mısır askerî darbesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
29. satır:
}}
'''2013 Mısır Askeri Müdahalesi''', Genelkurmay Başkanı [[Abdülfettah el Sisi]] komutasındaki [[Mısır Silahlı Kuvvetleri]]nin ülkede devam eden [[2012-13 Mısır protestoları|protestolar]] sırasında hükümet ve eylemcilere verdiği 48 saatlik uzlaşma süresinin dolması üzerine 3 Temmuz 2013 tarihinde
ülke yönetimine yaptığı müdahaledir.
ülke yönetimine yaptığı müdahaledir. Müdahale kapsamında Cumhurbaşkanı [[Muhammed Mursi]] görevinden uzaklaştırıldı, [[Mısır Anayasası]] askıya alındı ve [[Mısır Yüksek Anayasa Mahkemesi|Anayasa Mahkemesi]] Başkanı [[Adli Mansur]], Sisi tarafından geçici Mısır Cumhurbaşkanı olarak atandı. Mursi ev hapsine alınırken [[Müslüman Kardeşler]] yöneticilerinden bazıları göz altına alındı. Müdahale açıklamasının ardından ülke genelinde gösteriler düzenlendi ve destekçiler ile karşı olanlar arasında çatışmalar yaşandı.
 
Mısır genelinde on binlerce protestocu, [[Muhammed Mursi]] 'nin [[2012 Mısır cumhurbaşkanlığı seçimleri|cumhurbaşkanı seçilmesi]]nin birinci yıl dönümü olan 30 Haziran'da cumhurbaşkanlığından acilen istifa etmesini istedi. İstifa talebinin nedenleri arasında Mursi'nin giderek otoriterleştiği ve laik kesimi veya hukukun üstünlüğünü aldırmaksızın [[İslamcılık|İslamcı]] politikalar uyguladığı hakkındaki suçlamalar vardı.<ref>{{cite news|author=Patrick Kingsley| date=30 June 2013|title=Protesters across Egypt call for Mohamed Morsi to go|work=[[The Guardian]]|url=http://www.guardian.co.uk/world/2013/jun/30/mohamed-morsi-egypt-protests}}</ref><ref>{{cite news|title=Egypt protests: Thousands gather at Tahrir Square to demand Morsi’s ouster|url=http://www.thestar.com/news/world/2013/06/30/egypt_protests_thousands_gather_at_tahrir_square_to_demand_morsis_ouster.html|accessdate=30 June 2013|work=[[Associated Press|AP]] via ''[[Toronto Star]]''|date=30 June 2013|author=Hendawi, Hamza|author2=Macdonald, Alastair}}</ref><ref name="The Daily Telegraph">{{cite news|last=Spencer|first=Richard|title=Egypt protests: Army issues 48-hour ultimatum for agreement amid clashes|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/egypt/10152780/Egypt-protests-Army-issues-48-hour-ultimatum-for-agreement-amid-clashes.html|accessdate=1 July 2013|newspaper=[[The Daily Telegraph]]|date=1 July 2013|location=Cairo}}</ref> Genel olarak barışçıl başlayan gösteriler, farklı çatışmalarda beş Mursi karşıtının öldürülmesi ile şiddete dönüştü. Eş zamanlı olarak birçok Mısırlı da [[Kahire]]'nin Nasr semtinde Mursi'ye destek için toplanmıştı.<ref name="BBC News #1"/>
 
1 Temmuz sabahı Mursi karşıtı protestocular, [[Müslüman KardeşlerinKardeşler]]in Kahire'deki genel merkezini bastı. Protestocular binanın camlarını taşa tutarken binadaki ofis ekipmanlarını ve belgeleri yağmaladı. [[Sağlık ve Nüfus Bakanlığı (Mısır)|Sağlık ve Nüfus Bakanlığı]], örgütün [[Mukattam]]'daki genel merkezi civarında çıkan çatışmalarda ise sekiz kişinin öldüğünü duyurdu.<ref name="BBC News #2">{{cite news|title=Egypt protesters storm Muslim Brotherhood headquarters|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23125387|accessdate=1 July 2013|publisher=BBC News|date=1 July 2013}}</ref> Aynı gün, Mısır Silahlı Kuvvetleri hem hükümete hem eylemcilere uzlaşmaları için 48 saatlik bir süre tanıdı ve aksi bir takdirde kendi yol haritasını uygulayacağını bildirdi.<ref>{{haber kaynağı|url=http://www.hurriyet.com.tr/planet/23629507.asp|başlık=Mısır Ordusu'ndan 1 Temmuz muhtırası|tarih=1 Temmuz 2013|yayıncı=[[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]]|dil=Türkçe|erişimtarihi=25 Ağustos 2013}}</ref> 3 Temmuz'da silahlı kişilerin Mursi yanlılarına açtığı ateş sonucu 16-18 kişi yaşamını yitirdi, 200 kişi yaralandı.<ref name="HRW">{{Cite news|url=http://www.hrw.org/news/2013/07/05/egypt-deadly-clashes-cairo-university|title=Egypt: Deadly Clashes at Cairo University}}</ref><ref name="dawn">{{Cite news|url= http://dawn.com/news/1022322/gun-attack-on-cairo-pro-morsi-rally-kills-16-ministry|title=Gun attack on Cairo pro-Morsi rally kills 16: ministry}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.bangkokpost.com/breakingnews/358099/attack-on-pro-morsi-rally-kills-16|title=Attack on pro-Morsi rally kills 16}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.timesofoman.com/News/Article-19272.aspx|title=Morsi refuses to quit as Egypt army deadline looms|newspaper=The times of Oman}}</ref> Aynı zamanda yönetim karşıtları ile Mursi yanlılarının protestoları da devam ediyordu.
 
Mursi meydan okuyucu bir dil kullandığı konuşmasında meşruiyetinin demokratik seçimlerle cumhurbaşkanı seçilmesi olduğunu ve askeriyenin önerilerini reddettiğini ifade etti. Ayrıca askeriyeyi olaylarda taraf olmakla suçladı. Böylece ülkedeki olaylar siyasi ve anayasal bir kriz hâlini almaya başladı. 3 Temmuz gününün ilerleyen saatlerinde ordu, Mursi'nin cumhurbaşkanlığının sona erdiğini,<ref name=autogenerated1>{{cite news|url=http://www.cnn.com/2013/07/03/world/meast/egypt-protests/index.html?hpt=hp_t1 |title=Morsy out in Egypt coup |publisher=CNN |date=28 June 2013 |accessdate=3 July 2013}}</ref><ref name="autogenerated2">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23173794|title=Egyptian army suspends constitution|publisher=BBC News|date=3 July 2013}}</ref> anayasanın[[Mısır Anayasası]]'nın askıya alındığını ve yeni cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en kısa zamanda gerçekleştirileceğini duyurdu. [[Mısır Yüksek Anayasa Mahkemesi|Anayasa Mahkemesi]] Başkanı [[Adli Mansur]], Sisi tarafından geçici cumhurbaşkanı olarak belirlendi ve geçici [[Teknokrasi|teknokrat]] bir hükümet kurmakla görevlendirildi.<ref name=autogenerated1 /> Mursi ev hapsine alındı. Öte yandan bazıalınırken Müslüman Kardeşler yöneticileriyöneticilerinden bazıları göz altına alındı.<ref name=Hauslohner /> TheMüdahale announcementaçıklamasının wasardından followedülke bygenelinde demonstrationsgösteriler anddüzenlendi clashes<ref name=Hauslohner/> between supportersve anddestekçiler opponentsile ofkarşı theolanlar couparasında throughoutçatışmalar Egyptyaşandı. The announcement was followed by a statement made by the [[Grand Imam of al-Azhar|Grand Sheikh of Al Azhar]] [[Ahmed el-Tayeb]], the [[Pope of the Coptic Orthodox Church of Alexandria|Coptic Pope]] [[Pope Tawadros II of Alexandria|Tawadros II]] as well as opposition leader [[Mohamed ElBaradei]].<ref>{{cite news|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2013/07/201376165715352978.html|agency=Al Jazeera|title=Elbaradei appointed as Egypt's interim PM|date=6 July 2013|accessdate=6 July 2013}}</ref>
 
== Arka plan ==