Issık Göl: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q42191 sayfası üzerinden sağlanan 46 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Peykbot (mesaj | katkılar)
k düzen
1. satır:
{{Coord|42|25|N|77|15|E|type:waterbody_region:KG_scale:1500000|display=title}}
{{Göl
| göl_adı= Issık Göl</br />Ысыккөл
| resim_adı = Issyk Kul.jpg
| başlık = Issık Gölün uzaydan görünüşü, [[Eylül]] [[1992]]
| tür = [[Kapalı havza]],</br />Dağ gölü
| konum =
| koord =
27. satır:
[[Dosya:ISIK GÖL-KIRGIZISTAN'IN BERMETİ.JPG|thumb|200px|right|Isık gölün kıyısından bir başka görünüm]]
 
'''Issık Göl''' veya '''Isık Göl''', ([[Kırgız Türkçesi]]: Ысык-Көл, okunuşu: ''Isık-Köl''). [[Kırgızistan]]'ın kuzey doğusunda, [[Kazakistan]] sınırına yakın bir bölgede, kuzeyinde [[Küngöy Ala dağları]] ve güneyinde [[Teskey Ala dağları]] arasındaki tektonik çukurda yerleşmiş, [[Ortalama Deniz Seviyesi (ODS)|ortalama deniz seviyesinden]] 1606 m. yükseklikte konumlanır.
 
== Coğrafyası ==
Güney Amerika'daki [[Titicaca Gölü|Titicaca]] gölünden sonra dünyanın ikinci en büyük dağ gölüdür.
 
Karla kaplı dağlarla çevrelenmiş olmasına rağmen, gölün suları hiçbir zaman donmaz; bundan dolayı gölün adı "ısı veya sıcak, ılık göl" anlamına gelen Kırgız Türkçesi'nde "Isık Köl"dür. Kırgız Türkleri bu göl için "Kırgızistan'ın bermeti (''incisi'')" diye adlandırmışlardır. Göl'ün uzunluğu batı-doğu yönünde 182 &nbsp;km, kuzey-güney genişliği 60 &nbsp;km'dir. Kıyılarının toplam uzunluğu 988 &nbsp;km olup 6.236 &nbsp;km²'lik bir alanı kaplar. Gölün ortalama derinliği 278 m., en derin yeri 668 m.'dir. Isık gölün güney kıyılarına karşın kuzey kıyılarında kıyı birdenbire derinleşmez ve fazla derin değildir. Güney kıyılarında eşderinlik eğrileri daha sıktır.
 
Yaklaşık 118 akarsu ve dereler, gölü besler. En büyükleri Cırgalan ve Tüp'tür. Soğuk ve sıcak kaynak suları ve kar suları da gölü besleyen diğer kaynaklardır. Gölün suyu biraz tuzludur, ve su düzeyi her yıl yaklaşık 5 &nbsp;cm düşmektedir. Eski eserlerde Isık Gölü'nün isimleri Türk Gölü, Idık(Iyık-mukaddes) Göl olarak geçer. Güneyinde Boz-Bezik dağı (45.3 &nbsp;km) ve Urakır dağı (46.4 &nbsp;km) konumlanır.
 
[[KaşgarlıKâşgarlı MahmutMahmud]]'un [[Türk dilleri|Türk Dili]]'nin en eski sözlüklerinden [[Divân-ı Lügati't-Türk]]'te;
 
İsîğ köl: ''[[Barsgan]]'da bir göl. Uzunluğu 30 fersah, eni 10 fersahtır.'' şeklinde tanımlanmıştır.<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 135.</ref>
43. satır:
[[Karahanlılar]] gibi Türk Kağanlıkları'nın dinlenme merkezi olmuştur.
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] döneminde Issık Gölü etrafındaki birçok sanatoryum, pansiyon ve tatil evleriyle popüler bir tatil merkezi haline gelmişti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından bu işletmeler zor dönemler geçirdi. Bugün bu bölgedeki büyük otel kompleksleri kapatılmakta, yerlerine yeni nesle hitap eden yatak ve kahvaltılı pansiyonlar açılmaktadır. Türkiye turizm işletmecileri için Isık Göl sahilleri yatırım alanları olabilir.
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] döneminde gölde [[nükleer]] denemelerin yapıldığı ve gölün ışıma yaptığı söylenmektedir. Bu durumun gölün sularında bulunan fosforik minerallerden ileri geliyor olması mümkündür.
52. satır:
 
== Turizm ==
Isık Göl'ün kumlu kıyısı 320 &nbsp;km olup, [[Kırgızistan]]'ın en önemli ve geleceği parlak turizm bölgesidir. Balık bakımından zengin olan göl, hem Doğa koruma alanı, hem de dinlenme ve tatil yeridir. Kıyısında [[Karakol (şehir)|Karakol]] ve [[Çolpon-Ata]] isminde şehirler bulunur. Ayrıca göl [[Cengiz Aytmatov]]'nın bir romanına sahne olmuştur.
Bir asır öncesinde gölün mukaddes olduğuna inanıldığı için göle pek girilmezmiş fakata günümüzde turizm sahası olması dolayısı ile başta Kırgız Türkleri, Kazak Türkleri, Sibirya Türkleri ve Ruslar göle en çok giren turistlerdir. Örnök köyünün kuzey tarafında taşlar üstünde çok eski tarihe ait dağ keçisi resimleri bulunmaktadır. Isık göl ile Çon Kemin arasındaki Küngöy Ala dağın Isık göl tarafındaki eteklerinde çok eski devirlere ait taş üstündeki resimlere çok rastlanır.
 
62. satır:
* Su yosunları; ''Chara'' (40 metre derinliğe kadar), ''Vaucheria.''
* Bitkisel Planktonlar; ''Merismopedia punctata, M. tenuissima, M. glauca, Gloeocapsa minor, Lyngbya contorta, Cyclotella caspia, Oocystis submarina, O. issikkulica, Dictyosphaerium pulchellum, Sphaerocystis schroeteri, Binuclearia lauterbornii, Peridinium cinctum, Elakatothrix.''
* Hayvansal Planktonlar; ''Arctodiaptomus salinus'', ''Acanthocyclops viridis, Hexarthra fennica, Keratella quadrata.'' Kıyılarda: ''Cyclops vicinus, Diaphanosoma brachyurum.''
 
=== Balık türleri ===
91. satır:
 
== Notlar ==
{{Reflist}}
<div class="references-small">
<references/>
</div>
== Kaynakça ==
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Issık_Göl" sayfasından alınmıştır