Yohanan Hurkanus: Revizyonlar arasındaki fark

'''Yohanan Hurkanus''' (veya '''Yohanan Girhan''', '''Yuhanna Hirkanus''', '''John Hyrcanus''', {{lang-he|יוחנן הורקנוס}}, [[Yunanca]]: Ιωάννης Υρκανός) (iktidar: MÖ 134 - MÖ 104, ö. MÖ 104) [[Haşmonayim]] ([[Makkabiler]])in MÖ 2. yüzyılda lideriydi. Görünen o ki, "Hurkanus" ismini tahta geçtiği zaman almıştır.

[[Şimon Makkabi]]'nin oğlu, dolayısıyla [[Yehuda Makkabi]] ve [[Yonatan Makkabi]]'nin yeğeniydi. Hikayesi [[1. Makkabiler|1.]] ve [[2. Makkabiler]] kitaplarında, [[Talmud]]'da ve [[Josephus]]'un eserlerinde aktarılmıştır. Yohanan, babası ve kardeşlerinin kayınbiraderi Bartolomeus tarafından öldürüldüğü şölende mevcut değildi. Babası ve kardeşlerinin ölümünün ardından babasının görevini devralıp kral ve [[Kohen Gadol|başrahip]] oldu (bazı [[Yahudiler]]ce, Yohanan, [[Davud]]'un soyundan gelmediği için krallığı meşru sayılmaz).

Kendine Yunanca krallık ismi aldı: Hurkanus (''bkz'' [[Hyrkania]]). Bu, politik ve kültürel açıdan, hem muhalefete hem de [[Selevkos]] hakimiyetine karşı [[Makkabiler]]in yaptığı [[Helenizm]]e karşı yaptığı ayaklanmaya aykırıydıaykırı olarak görüldü. İrili ufaklı bölgedeki tüm devletlerde Helen kültürü hakim olduğundan, Yahudiye'nin çıkarlarının idame ettirilebilmesi için Hurkanus bu yola başvurdu. Ardından gelen Haşmonayim liderleri de buna uyup kendilerine YunanYunanca isimleriisimler edindiler.

Hurkanus, [[Selevkos İmparatorluğu]]'ndan bağımsızlığını kazanan Yahudiye'deki iktidarının ilk yılında en ciddi mücadelesini verdi. [[VII. Antiokus Sidetes]], yol üzerindeki kırsal kesimleri yağmalayarak [[Yahudiye]]'ye ilerledi ve [[Kudüs]]'ü bir yıl boyunca kuşattı. Uzun süren kuşatma sebebiyle Hurkanus, savunmada yardım edemeyen Yahudiyelileri şehirden çıkarttı.<ref>[[Antiquities of the Jews|Antiquities]] 13.240</ref> Bu mültecilerin AntikousAntiokus'un hattını geçmesine izni yoktu. Dolayısıyla mülteciler bu kaos ortamında ortada kaldı. İnsani kriz nedeniyle Hurkanus Kudüslülerin [[Sukot]] bayramı için geri gelmelerine izin verdi. Kudüs'te kıtlık baş göstermesi sebebiyle Hurkanus, Antiokus ile ateşkes imzaladı.<ref name="jag83">H. Jagersma. A History of Israel from Alexander the Great to Bar Kochba. (Minneapolis.: Fortress Press, 1986), 83.</ref>

Ateşkes anlaşması gereğince Antiokus'a 3000 talant gümüş ödenmesi, Kudüs duvarlarının yıkılması, Partlara karşı Yahudiyelilerin Selevkos'un yanında savaşması ve Yahudiye üzerinde Selevkos hakimiyetinin tekrar tanınması gerekti.<ref>[[Antiquities of the Jews|Antiquities]] 13.245</ref>. Zor günler geçiren genç hükümdarhükümdarın 3000 talant gümüş elde edebilmesi için [[Davud]]'un mezarını soymaksoyduğu zorundaiddia kaldıedilir.<ref>[[s:The War of the Jews/Book I#Chapter 2|The Wars of the Jews]] I 2:5</ref>

Başlangıçta, Selevkos kuşatması Hurkanus'un zor günler yaşamasına sebep oldu. Kudüs kuşatması ve kırsal kesimin yağmalanması Yahudiye'nin ekonomisini sekteye uğrattı. Antiokus'un koyduğu kuralla Selevkos'a ödenen ağır vergiler durumu kötüleştirdi. Ayrıca, MÖ 130'da Hurkanus, Antiokus'un doğu seferine katılmaya zorlandı. Hurkanus, muhtemelen Yahudi bölüğünün kumandanıydı.<ref>Joseph Sievers , and Jacob Neusner, ed. The Hasmoneans and Their Supporters: From Matthias to the Death of John Hyrcanus I. (Atlanta.: Scholars Press, 1990), 140.</ref> Harap olmuş Yahudiye'yi yönetmek yerine Antiokus'un yanında Partlarla savaşıyordu.

Buna ek olarak, bu durum muhtemelen deneyimsiz Hurkanus'a Yahudiye nüfusunun desteğini azalttı.<ref>Sievers, 139</ref> Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan Yahudiyeliler, yağmalandıktan sonra Hurkanus'un Antiokus ile savaşa gitmesi sebebiyle hayal kırıklığına uğradılar. Kuşatma sırasında ordu dışındaki nüfusun şehirden çıkartılması da muhtemelen şehir halkının zoruna gitmişti. Son olarak, bir [[Kohen Gadol|başrahip]] olarakHurkanus'un Davud'un mezarını soymasıylasoyduğu ve başrahiplik haklarını ihlal etmiştiettiği, bu durumböylece dini liderleri kızdırmışkızdırdığı tahmin olmalıydıediliyor.<ref>Jagersma, 89</ref>