Mahmud Nedim Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Bizans (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
21. satır:
 
 
'''Mahmut Nedim Paşa''' (d. [[1818]]- ö. 14 Mayıs [[1883]]) [[Abdülaziz]] saltanatında 2 değişik dönemde toplam bir yıl yedi ay onbiron bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
 
==Hayatı==
33. satır:
Hakkı Paşa öldükten sonra doğrudan doğruya saray tarafındn Bahriye Nazırı yapıldı. <ref name="sicılliosmani"/>
 
Sultan Abdülaziz'le yakın ilişkiler kurmuştu. Padişah'ın hiç denetsizdenetimsiz monarşik keyfi idare hakkı olduğu telkini yapmaktaydı. Bu nedenle Abdülaziz'in gözüne girmişti. Sadrazam {{Mehmed Emin Âli Paşa|Âli Paşa]] 7 Eylül 1871'de öldüğünde Abdülaziz'in şahsi tercihi ile birinci kez sadrazamlığa getirildi. İlk icraatı daha önce Osmanlı devletinin batı Avrupa devletlerine dayanan politikasını tayin eden Âli Paşa'nın siyasetlerini değiştirmeye çalışmak oldu. Ama önceki işi Âli Paşa'nın ailesini, dostlarını ve devlet içinde birlikte çalıştığı iş arkadaşlarını görevlerinden ayırmak oldu. Dış siyasetinde o zamanki Rusya büyükelçisi [[Nikolay Pavloviç İgnatyev]]'ye yakın bağlılık gösterip Osmanlı Devleti dış siyasetini Rusya dış siyasetini takip eder bir devlet şekline soktu. Bu Rusya sevgisi yüzünden İstanbul siyasi çevrelerinde lakabı "Nedimoff"'a çıktı. Bu da Osmanlı devletinin batı Avrupa devletleri yanında itibarının kırılmasına ve devletin yanlız kalmasına sebep oldu. İçişlerinde takip ettiği hiç sorumsuz merkeziyetçi yanlış siyaset Abdülaziz'in halkın sevgisini kaybetmesine ve özellikle Balkanlarda milliyetçiliğinin önem kazanmasına neden oldu. Bu kötü gidişat [[Mithat Paşa]] tarafından Abdülaziz'e bildirlip sultan uyarıldı. Bunun üzerine 31 Temmuz 1872'de Abdülaziz, Mahmud Nedim Paşa'yı sadrazamlıktan azletti.<ref name="yaşamyapıt"/>
 
Temmuz 1872'de konaKona [[Kastamonu ]] valiliği verildi ve böylece İstanbul'dan uzaklaştırıldı. Fakat yeni sadrazam olan [[Mithat Paşa]] onun sadrazamlığı sıralarda yaptığı yolsuzlukların ve Hazine-i Maliye'yi soktuğu zararların hesabının sorulmasında ısrar ettiği için İstanbul'a geri çağrıldı. Fakat yapılan araştırmalar sonunda bir sonuç alınamadı ve Mahmud Nedim Paşa [[Trabzon]]'a zorunlu sürgüne gönderildi. Ekim 1873'de [[Adana]] valiliğine tayin edildi. Tam bu sırada [[Hersek]] isyanı çıktı ve ülke büyük bir siyasi kriz içine girdi. Sultan Abdulaziz, MahmutMahmud Nedim Paşa'nın Rusya yakınlığını bildiği için ve bu yakınlık dolayısıyla bu isyana Rusya'nın parmakkarışmasını sokmasını önleceğiniönleyeceğini sandığı için MahmedMahmud Nedim Paşa'yı 21 Ağustos 1875'de İstanbul'a çağırttı. Ona ŞurayŞura-ı Devlet üyeliği görevi verildi.<ref name="yaşamyapıt"/>
 
Mahmud Nedim Paşa eğer kendisine iktidar verilirse Hersek isyanı meselesini 15-20 günde çözebileceğini Abdülaziz'e bildirince, Sultan'ın istğiyle 26 Ağustos 1875'de ikinci kez sadrazamlığa getirildi. Fakat sadarazmsadarzam olduğunda Hersek isyanını bastıramadı. Bu yetmezmiş gibi ayaklanmalar Sırbistan, Bulgaristan ve diğer bölgelere de yayılmaya başladı. Mahmut Nedim Paşa'nın bunlara karşı aldığı tedbirler hep boşa gitti. Ayaklanmalar dolayısıyla gereken yüksek askeri harcamalar devlet maliyesini sarstı. Yeni vergiler koymak imkanı yoktu ve o zamana kadar devlet maliyesi yüksek faizlerle dış borç almaya dayanmakta idi. Mahmud Nedim Paşa dış borç alınmasında Osmanlı devleti tahvilleri için gayet yüksek faiz ödemekten kaçınmak için devlet dış tahvillerinin faizini (dış piyasalarda geçen) ama eskisinden %50 daha düşük olan faizlere indirdi. Bu Avrupa'da Osmanlı tahvilleri satın alan ve gayet yüksek faiz gelirinden istifade eden Batı Avrupa bankaları ve maliyecilerinin ve ülke içinde ellerinde fonları olup bunları yüksek faizli Osmanlı devleti tahvilleri ile nemalandıran küçük bir iç rantiyer-maliyeci tabakasının büyük tepkilerine neden oldu. Bu arada medrese öğrencileri de derslerine girmeyip Fatih ve Beyazıt meydanlarinda gösteriler yaptılar. Bu başarısızlıklar nedeni ilenedeniyle 12 Mayıs 1876'da sadrazamlıktan azledildi.<ref name="yaşamyapıt"/>
 
Önce [[Çeşme]]'ye sürgüne gönderildi. Oradan da sürgün yeri [[Sakız Adası]]'na çevrildi. 31 Ağustos 1876'da [[II. Abdülhamit]] padişah olduktan sonra affedildi. Birinci meşrutiyet kurulması, "Doksan-Üç-Osmanlı-Rus Savaşı"'nin kaybı ve 11 Şubat 1878'den itibaren II. Abdülhamit istibdata idaresinin başlamasınan sonra 1879 başlarında Mahmud Nedinm Paşa [[Musul]] valisi olarak tayin edildi. Ama hemen ardından İstanbul'a dönmesi emri gönderildi. Sadrazam olan [[Ahmed Arifi Paşa]]'nın muhalefetine rağmen 1879 sonlarında Mahmud Nedim Paşa Dahiliye Nazırı olarak göreve getirildi. Bu görevde iken 11821882 sonlarında hastalandı ve hastalığı uzun sürdüğü için görevinden alındı.<ref name="yaşamyapıt"/>
14 Mayıs 1883'de vefat etti. Mahmudiye Caddesi (?) üzerinde bulunan türbesine gömüldü. <ref name="sicılliosmani"/>