Oryantalizm: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
1. satır:
{{taraflı}}
'''Oryantalizm''' ya da diğer adlarıyla '''Şarkiyatçılık''', '''Şarkiyat'''; [[Yakın Doğu|Yakın]] ve [[Uzak Doğu]] toplum ve kültürleri, dilleri ve halklarının incelendiği batı kökenli ve batı merkezli araştırma alanlarının tümüne verilen ortak ad.
Terim, kimi çevrelerce olumsuz bir yan anlamla 18. ve 19.yüzyıllardaki sanayi kapitalizminin gelişme döneminin zihniyeti tarafından şekillendirilmiş Amerikalı ve Avrupalıların Doğu araştırmalarını tanımlamakta kullanılmıştır. Bu anlamda doğuculuk [[Aydınlanma]] çağı sonrası Batı
== Terimin Anlamı ==
Satır 24 ⟶ 25:
'''Oryantalizm''', Doğu'ya ilişkin ideolojik önyargılar ve perspektiflerin hakim olduğu, düzenlenmiş (veya Doğululaştırılmış-Orientalized) yazı, vizyon ve araştırma tarzıdır. O, tüm düşünce ve araştırma alanı tarafından ifade edilen ''Doğu'' imajıdır.
'''Oryantal''' (Doğulu) bu tip düşünmeyi temsil eden kişidir. Erkeği feminen, güçsüz ama yine de garip bir şekilde Batılı, beyaz kadını tehdit eden kişi olarak tasvir edilir. Doğulu kadın ise çarpıcı derecede egzoteik ve hakimiyet altına alınmaya isteklidir(Batı Asya için "cariye", Doğu Asya için "Madame Butterfly" klişeleri örnek verilebilir). Doğulu kültürel ve ulusal sınırları aşan bir
'''Gizli Oryantalizm''' bilinçsizdir, Doğunun ne olduğu hakkında belirsiz bir kesinliğe sahiptir. Onun temel içeriği statik ve belirlidir. Doğu ayrı, egzantirik, geri, farklı, tensel ve pasif görülür. Despotizme eğilimli ve ilerlemeden uzaktır. Onun ilerlemesi ve erdemi hakkında Batı ile karşılaştırmalı ve Batılı terimlerle hükme varılır ki o her zaman ötekidir, aşağıdır ve fethe açıktır. Dişil bir nüfuz edilebilirlik ve kaygısız bir uysallık sergiler.
'''Açık Oryantalizm''' ise üzerine konuşulan ve eylemde bulunulan şeydir. ''Doğu'' hakkında değişen enformasyon ve bilgiyi ve Doğucu düşüncede politik kararları içermektedir. O, gizli oryantalizmin söz ve eylemde ifade edilen halidir.
== Sanat ve Edebiyatta Oryantalizm ==
[[Dosya:Turkishbath.jpg|right|180px|thumb|Jean Auguste Dominique Ingres'in Türk Hamamı Tablosu "Le Bain turc," 1862]]
[[Dosya:John frederick lewis-reception1873.jpg|thumb|180px|John Frederick Lewis, Karşılama, 1873]]
'''Doğulu Stillerin Taklidi'''
Rönesans'dan 18.yüzyıl Batılı tasarımcılarına kadar Batı'da Çin seramikleri taklit edilmeye çalışılmış ve bunda da kısmen başarılı olunmuştur. Chinoiserie terimi Batı Avrupa'daki dekorasyonda kullanılan Çin temaları modasını ifade etmektedir.
Ortaçağ, rönesans ve barok sanatlarında Kuzey Afrika Müslümanları ve Türklerin tasvirlerine rastlanmaktadır. Bu eserlerde Doğu egzotik ve yozlaşmış, şehvet düşkünü gösterilmektedir. Viktoryen İngiltere'nin Hristiyanlığın etkisiyle tensel olan her şeye karşı gösterdiği önyargı ve İslam ordularının Hristiyan dünyayı tehdit ettiği inanışından beslenen İslam düşmanlığı sözkonusu eserlerde bugün çeşitli çevrelerde hâlâ devam eden bir Doğu mitinin doğmasına yol açan temaları kullanılmasının önünü açmıştır.
Fransız Resim Akademisi yöneticisi Jean Auguste Dominique Ingres'in Türk Hamamı tablosu Doğu'yu erotikleştirmiş ve Batı'da herkesçe kabul edilen kadın formlarını genelleştirmiştir.
Sanatta oryantelleştirilmiş imajlar 20.yüzyılın ilk yarısında bile var olmaya devam etmiştir. Bunun örneklerinden biri de Matisse'nin doğucu çıplak tablolarıdır. Bu eserlerde Doğu ekseriyetle Batı kültürünün bir aynası olarak veya onun gizli ve gayrimeşru yönlerini ifade etme işlevini görmektedir. Gustave Flaubert'in Salammbô adlı romanında Kuzey Afrika'daki antik Kartaca antik Roma'nın önündeki bir engel olarak gösterilmektedir. Kartaja kültürü romanda ahlaken yozlaşmış ve tehlikeli biçimde cezbedici bir erotizmin yayıldığı bir yerdir. Bu roman daha sonraki antik Sami kültürlerine ilişkin portreleri büyük ölçüde etkilemiştir.
Doğucu sanatta sadece Doğu'nun batı inşası tensel şehvet düşkünlüğü resmedilmemiş aynı zamanda Doğu'nun kan ve kılıç ile simgelenen despotik ve barbar bir doğaya sahip olduğu şeklindeki doğuşu kökeni oldukça eski bir önyargıya dayalı imgeler de bulunmaktadır.
== Ayrıca bakınız==
* [[Edward Said]]
* [[Oksidentalizm]]
* [[Postkolonyalizm]]
* [[Egzotizm]]
== Kaynaklar ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Orientalism İngilizce Vikipedi Doğuculuk maddesi]
* [http://www.english.emory.edu/Bahri/Orientalism.html Orientalism]
== Kitaplar ==
* Edward Said, Freud ve Avrupalı Olmayan, Aram Yay. 2004
* Edward Said, Haberlerin Ağında İslam, Babil Yay. 200.
* Thierry Hentch, Hayali Doğu, Metis Yayınları, 1996.
* V.V.Bartold, Rusya ve Avrupa'da Oryantalizm, Küre Yayınları, 2004
* Alim Arlı, Oryantalizm, Oksidentalizm ve Şerif Mardin, Küre Yayınları, 2004.
* Hilmi Yavuz, Modernleşme, Oryantalizm ve İslam, Boyut Yay. 1998.
* Ömer Baharoğlu, Oryantalizm, İslam ve Türkler, Toker Yayınları, 2006.
* Bryan S. Turner, Marks ve Oryantalizmin Sonu, Kaynak Yayınları, Ocak 2001
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.oryantalizm.org/tr/symposiumsBook.asp Uluslararası Oryantalizm Sempozyumu-Sunumlar]
* [http://www.marife.org/6-yavuz.htm Hilmi Yavuz, Oryantalizm Üzerine]
* [http://www.thenation.com/doc/19800426/19800426said E.Said, Islam Through Western Eyes]
* [http://www.edwardsaid.org/ Edward Said Archive]
* [http://www.tidsskriftcentret.dk/index.php?id=273 Edward Said in English]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Said Edward Said İngilizce Vikipedi maddesi]
* [http://answering-islam.org.uk/Books/index.htm Kimi Oryantalistlerin Eserleri]
* [http://www.kesfetmekicinbak.com/kultur/others/00500/ Hayali Doğu]
[[Kategori:Oryantalizm| ]]
[[ml:ഓറിയൻറലിസം]]
[[no:Orientalisme]]
[[tl:Oryentalismo]]
| |||