Vikipedi:Deneme tahtası: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Bot: Deneme tahtası temizlendi |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
{{/Bu satırı değiştirmeden bırakın}}
{{düzenle|Haziran 2012}}
{{Sanatçı bilgi kutusu
| ad = Ceyda Köroğlu
| resim = ceydakoroglu (ceydakoroglu).jpg
| resimboyutu = 256px
| resimaltı = Frida Kahlo, ''Diken Kolye ve Sinek kuşları'' ile otoportresi, Nikolas Muray Koleksiyonu, Harry Ransom Center, Teksas Üniversitesi, Austin<ref>Image—full description and credit: Frida Kahlo, ''Self-Portrait with Thorn Necklace and Hummingbird'', 1940, oil on canvas on Masonite, 24½ × 19 inches, Nikolas Muray Collection, Harry Ransom Center, The University of Texas at Austin, ©2007 Banco de México Diego Rivera & Frida Kahlo Museums Trust, Av. Cinco de Mayo No. 2, Col. Centro, Del. Cuauhtémoc 06059, México, D.F.</ref>
| doğumadı = Magdalena Carmen<ref name="clas.arizona.edu">Frieda is a German name from the word for peace (Friede/Frieden); Kahlo began omitting the "e" in her name about 1935 [http://clas.arizona.edu/files/outreach/educational_resources/frida/frida_biography.pdf]</ref> Kahlo y Calderón
| diğeradları =
| doğumtarihi = {{doğum tarihi|mf=yes|1978|12|28}}
| yer = [[İstanbul]], [[Türkiye]]
| ölümtarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|mf=yes|1954|7|13|1907|7|6}}
| ölümyeri =
| uyruk = [[Türk]]
| evlilik =
| çocukları =
| ebeveyn =
| alanı = [[Model]]
| etkinyılları = 2010 - Günümüz
| akımlar = Sürrealizm
| ünlüyapıtları = ''''nın sergilendiği müzeler''':
*[[Albright-Knox Art Gallery]], [[Buffalo, New York]]
*Fundación Proa, [[Buenos Aires]], [[Argentina]]
*[[Frida Kahlo Museum]], [[Coyoacán]] section of [[Mexico City]]
*[[Harry Ransom Humanities Research Center|Harry Ransom Center]], [[University of Texas at Austin]]
*[[Madison Museum of Contemporary Art]], [[Wisconsin]]
*[[Museo Dolores Olmedo]], Xochimilco, Mexico City
*Museo de Arte Moderno, Instituto Nacional de Bellas Artes, Mexico City
*[[Museum of Modern Art]], [[New York City]]
*[[Phoenix Art Museum]], [[Phoenix, Arizona]]
*[[San Francisco Museum of Modern Art]], [[California]]
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
| ödülleri =
| websitesi =
}}
'''Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderon''' (6 Temmuz 1907 - 13 Temmuz 1954), Meksikalı ressam.
Bir yirminci yüzyıl popüler kültür ikonu haline gelen ressam, resimlerinin yanı sıra inişli çıkışlı özel yaşamı ve politik görüşleri ile tanınır. Sanatı, [[sürrealist]] olarak tanınlanmışsa da kendisi bu tanımı reddetmiştir.
Ressam [[Diego Rivera]]’nın eşidir.
== Yaşamı ==
1907 yılında [[Mexico City]]’nin güneyindeki ''Coyoacan''’da, Macar Yahudisi fotoğrafçı ''Wilhelm Kahlo'' ve Kızılderili asıllı ''Matilde Calderon Gonzales''’in dört kızından üçüncüsü olarak dünyaya geldi. 6 Temmuz 1907 günü doğmuş olmasına rağmen, kendisi doğum tarihini, [[Meksika devrimi]]'nin gerçekleştiği 7 Temmuz 1910 günü olarak ilan etmiş, yaşamının modern Meksika'nın doğuşuyla başlamış olmasını istemiştir<ref name=honestly>[http://www.pbs.org/weta/fridakahlo/life/index.html '''Honestly Frida''', ''"The Life and Times of Frida" belgesel filminin web sitesi, Erişim tarihi:02.09.2011'']</ref>.
Altı yaşındayken geçirdiği çocuk felcinin sonucu olarak bir bacağı özürlü kalmış, kendisine "''Tahta Bacak Frida''" denmişti. Bu özrüyle başetmesini bilen Frida, gençkızlık çağında, dönemin en iyi eğitimini veren ''Ulusal Hazırlık Okulu''’nda okudu. Bu okul, onu sanat, edebiyat, felsefe gibi alanlara yönlendirdi. İlerde Meksika düşün yaşamının önemli isimleri olarak anılacak ''Alejandro Gomez Arias, Jose Gomez Robleda, Alfonso Villa'' okul arkadaşları oldu. Okulda, anarşist bir edebiyat grubuna dahil oldu; güçlü bir kişilik oluşturmaya başladı. 19 yaşında geçirdiği bir trafik kazası bütün hayatını değiştirdi.
=== Otobüs kazası ===
17 Eylül 1925 okuldan eve dönerken bindiği otobüsün tramvayla çarpışması sonucu çok kişinin öldüğü kazada, trenin demir çubuklarından birisi Frida’nın sol kalçasından girip leğen kemiğinden çıkmıştı. Kazadan sonra tüm hayatı korseler, hastaneler ve doktorlar arasında geçecek; omurgası ve sağ bacağında dinmeyen bir acıyla yaşayacak, 32 kez ameliyat edilecek ve çocuk felci nedeniyle sakat olan sağ bacağı 1954’te kangren yüzünden kesilecektir.
Kazadan bir ay sonra hastaneden çıkan Kahlo, ailesinin teşviki ile sıkıntı ve acıdan kaçmak için resim yapmaya başladı. Yatağının tavanındaki aynaya bakarak ''oto-portreler'' yaptı. İlk otoportresi, "''Kadife Elbiseli Otoportre''"'dir (1926)<ref name=fans>[http://www.fridakahlofans.com/c0020.html FridaKahloFans.com web sitesi, '''Self Portrait in a Velvet Dress''', ''Erişim tarihi:02.09.2011'']</ref>.
1927 yılı sonunda yürümeye başlayan Kahlo, bu dönemde sanat ve politika çevreleri ile yakınlaşmaya başladı. [[Küba]]lı önder [[Julio Antonio Mella]] ve fotoğraf sanatçısı Tina Modotti ile tanışıp yakın arkadaş oldu. Birlikte, dönemin sanatçılarının davetlerine, sosyalistlerin tartışmalarına katılmaya başladılar. Kahlo, 1929’da Meksika Komünist Partisi’ne üye oldu.
=== Evliliği ===
[[Dosya:Block Kahlo Rivera 1932.jpg|thumb|left|300px|Frida Kahlo (ortada) ve Diego Rivera, 1932, Carl Van Vechten tarafından çekilmiş.]]
Resim çizmeye devam eden Kahlo aynı dönemde arkadaşı Tina Modotti aracılığıyla ''Meksikalı Michalangelo'' olarak anılan ünlü ressam [[Diego Rivera]] ile tanıştı ve ona resimlerini gösterdi. Aralarında romantik bir ilişki doğan iki ressam, 21 Ağustos 1929’da evlendiler. Frida, Rivera'nın üçüncü eşi oldu. Evlilikleri, "''fil ile güvercinin evliliğine''" benzetildi<ref name=evim>[http://www.evimistanbul.com/index.php/2011/03/18/fil-ve-guvercin-diego-rivera-ve-frida-kahlo/ '''Fil ile Güvercin:Diego Rivera ve Frida Kahlo''', ''Evimistanbul.com sitesi, 18.03.2011'']</ref>.
Sanatçı, ikinci otoportresini evlendiği yıl yaptı (Eser, 2000 yılında bir Amerikalı koleksiyoner tarafından 5milyon USD'a satın alınmıştır<ref name=time>[http://www.fridakahlofans.com/c0040.html '''Self Portrait Time Flies''', ''FridaKahloFans.com sitesi, Erişim tarihi:02.09.2011'']</ref>). Aynı yıl Rivera'nın Komünist Parti'den ihraç edilmnesi üzerine Frida Kahlo da partiden ayrıldı. 1930’da eşiyle beraber [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]’ye gitti ve 1933’te Rivera aldığı duvar resmi siparişlerini bitirinceye kadar eşiyle birlikte orada yaşadı. Evliliklerinden iki yıl sonra bir düğün fotoğraflarından yola çıkarak "''Frieda ve Diego Rivera''" (1931) adlı tablosunu yaptı. San Fransisco Kadın Ressamlar Topluluğu yıllık sergisinde sergilenen bu eser, onun bir sergide yer alan ilk tablosu oldu<ref name=diego>[http://www.fridakahlofans.com/c0070.html FridaKahloFans.com web sitesi, '''Frieda and Diego Rivera''', ''Erişim tarihi:02.09.2011'']</ref>.
Çiftin, fırtınalı bir evlilik yaşamları oldu. Sağlık sorunları nedeniyle bir çocuğunu aldıran ve art arda iki düşük yapan Frida, eşinin sadakatsizlikleri nedeniyle 1939 yılında ondan ayrıldı ama 1 sene sonra yeniden evlendiler ve Frida’nın çocukluğunu geçirdiği "''Mavi Ev'e''" yerleştiler.
Frida’nın da evlilikleri sırasında çeşitli erkeklerle ilişkileri olmuştu. Bunlarda birisi de Rus devriminin önde gelen isimlerinden [[Lev Troçki]] iledir. Troçki, Rivera’nın Meksika Cumhurbaşkanından aldığı özel izin ile 1937’de Meksika’ya gelmiş ve Frida’nın evine yerleşmişti. Aralarındaki ilişkiyi Troçki’nin eşinin farketmesi üzerine Frida, Troçki’den ayrılmıştır. Troçki’ye düzenlenen suikastın ardından suikastçı ressam [[David Alfaro Siqueiros|Siqueiros]]’un arkadaşı olması nedeniyle sorgulanan Frida, bir süre Meksika’dan ayrılmayı uygun bulumuş; o sırada [[San Fransisco]]’da bulunan eski eşi Rivera’nın yanına gitmiş ve çift orada yeniden evlenmişlerdi.
=== Son yılları ===
Sık sık sağlığı bozulan Frida, dayanılmaz acılarla başa çıkmak için bütün gücüyle resim yapmış, yalnız ülkesinde değil, Amerika ve Fransa’da sergiler açmıştır. 1938’de New York’ta açtığı sergi ona büyük ün getirdi, 1939’daki [[Paris]] sergisi ile övgüler topladı.
1943’de ''La Esmeralda'' adlı yeni bir sanat okulunda öğretim üyeliğine başlayan Frida, sağlık durumu kötüleşmesine rağmen ders vermeyi on yıl boyunca sürdürdü. Sağlık koşulları nedeniyle Mexico City'e gidemediğinden, derslerini evinde veriyordu. Öğrencilerine "''Los Fridos''" (Frida öğrencileri) denildi.
1948'de yeniden Meksika Komünist Partisi'ne katılmak için başvurdu ve başvurusu kabul edildi.
1950'de omurgasındaki sorunlar nedeniyle hastaneye kaldırıldı ve 9 ay hastanede kaldı. 1953 yılı Nisan ayında Mexico City’de bir kişisel sergi açtı; Temmuz ayında sağ bacağı kesildi.
=== Ölümü ===
Frida Kahlo, 13 Temmuz 1954’te, akciğer embolisi teşhisiyle son nefesini verdiğinde; arkasında bıraktığı son tablosu; ''Yaşasın Yaşam'' isimli bir natürmorttu<ref name=yasam>[http://www.sonbaski.com/tr/?p=4419 Hilal Uludağ, '''"Yaşasın Yaşam", Son Tablosuydu Frida Kahlo'nun"''', ''Sonbaski.com sitesi, Temmuz 2011'']</ref>. Cenazesi, ertesi gün yakıldı. Külleri, Mavi Ev'de muhafaza edilmektedir. Mavi Ev, 1955'te Rivera tarafından devlete bağışlanmıştır.
== Hayatını konu alan filmler ==
Frida Kahlo'nun hayatı ''[[Frida (film)|Frida]]'' ismi ile sinemaya aktarıldı ve bu filmde Kahlo'yu [[Salma Hayek]] oynadı (2002).
2005'de hayatını konu alan "''The Life and Times Of Frida Kahlo''" adlı bir belgesel film çekildi <ref name=belgesel>[http://www.weta.org/about/press/releases/37761, Belgesel hakkında basın bülteni (ingilizce), 29.04.2005]</ref>
== Resimleri ==
Frida Kahlo’nun 143 resmi vardır; 55 tanesi oto-portredir<ref name=frida>[http://www.fridakahlo.com/ Fridakahlo.com web sitesi (İngilizce), ''Erişim tarihi:02.09.2011'']</ref> Yaşamının büyük bir bölümünü yatakta başının üstünde duran, “''gündüzlerinin ve gecelerinin celladı''” olarak tanımladığı bir aynaya bakarak geçirdiği için sürekli oto-portre çizmiştir. Resimlerindeki ustalık, [[Pablo Picasso]]’ya bile "''Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi bilmiyoruz''" dedirtmiştir.
Sürekli evcil hayvan besleyen Frida’nın beslediği hayvanlarla ilgili iki portresi vardır: 1941'de yaptığı "''Ben ve Papağanlarım''" ile 1943'te yaptığı "''Maymunlarla Otoportre''".
Frida’nın resimleri ''sürrealist''' olarak değerlendirilse de o surrealizmi reddetti<ref name=surrealist>[http://www.scribd.com/doc/9000295/Frida-Kahlo-Surrealist-Conflict Frida Kahlo:Surrealist Conflict, Erişim tarihi:02.09.2011]</ref>. Resimleri aslında acı ve kesin gerçekliği yansıtıyordu. Frida’nın resimlerinde Meksika kültürü ve devrimci ulusal kimlik tuvale aktarılmıştı.
Kahlo, 1938’de New York’ta sürrealist resmin öncü isimlerinden dostu [[Andre Breton]]’un da desteğiyle bir sergi açtı ve bu sergi ona uluslararası ün getirdi. 4 tablosunu ünlü aktör [[Edward G. Robinson]]’a satarak ilk büyük satışını gerçekleştirdi, resimlerinin yarısı satıldı. Bu başarı üstüne 1939’da [[Paris]]’te bir sergi açtı. Paris sergisinde fazla resmi satılmasa da eserleri büyük ilgi topladı; Picasso ve [[Kandinsky]] gibi sanatçıların övgüsünü kazandı; [[Louvre Müzesi]], sanatçının ''Çerçeve''' adlı tablosunu satın aldı. Sanatçı, ülkesindeki ilk kişisel sergisini 1953’te Meksika’daki galerisinde açtı. Doktoru, yatağından çıkmasını yasaklayınca için serginin açılışına karyolasında taşınarak götürülmüştü<ref name=bilgius>[http://www.bilgius.com/frida-kahlo/ Bilgius.com Frida Kahlo maddesi, Erişim tarihi:02.09.2011]</ref>
== Bağlantılar ==
* [http://www.bilgius.com/frida-kahlo Bilgius.com sitesi, Frida Kahlo hakkında]]
* [http://thearthistoryjournal.blogspot.com/2011/02/frida-kahlo.html Frida Kahlo hakkında (Türkçe)]
* [http://www.fbuch.com/fridaby.htm Frida Kahlo hakkında (İngilizce)]
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
{{DEFAULTSORT:Kahlo, Frida}}
[[Kategori:Gerçeküstücü sanatçılar]]
[[Kategori:1907 doğumlular]]
[[Kategori:1954 yılında ölenler]]
[[Kategori:LGBT ressamlar]]
[[Kategori:Meksika'da LGBT kişiler]]
[[Kategori:Meksikalı ressamlar]]
{{Link KM|de}}
{{Link SM|ca}}
{{Link SM|ka}}
| |||