Vikipedi

Hasan bin Zeyd: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
{{Karıştırma|İmam Zeyd'in oğlu Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn’in torunu olan Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî}}
“Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî” sayfasında mevcut olan aynı şeyleri buradan çıkarıyorum EK: == Sekizinci asırda Taberistan'daki Alevîlik fa'aliyetleri ==.
1. satır:
{{Karıştırma|Dedesinin dedesi olan [[Hasan bin Zeyyîd bin Hasan]]}}
{{Karıştırma|[[İmam Zeyd]]'in oğlu [[Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn]]’in torunu olan [[Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî]]}}
{{Şiilik}}
'''El-Dâî’Kebîr Hâlife Hasan bin Zeyyid''' Tam adı: '''El-Ḥasan ibn Zeyyîd ibn Muḥammed ibn Ismā‘il ibn [[Hasan bin Zeyyîd bin Hasan|el-Ḥasan ibn Zeyyîd]] bin [[Hasan el-Mûctebâ]] bin [[Ali el-Mûrtezâ]]''' ({{lang-ar|الحسن بن زيد بن محمد}}; ö. 6 Ocak 884), '''''el-Da‘î el-Kebîr''''' ({{lang-ar|داعي الكبير}}, "En büyük dâvetçi"), [[Ali el-Mûrtezâ]]'nın neslinden olup [[Taberistan]]'daki [[Alavîler]] [[Zeydî]] Hânedanlığı'nın kurucusu olmuştur.<ref name="Kebir">{{cite encyclopedia | article = al-Ḥasan b. Zayd b. al-Ḥasan | first = Fr. | last = Buhl | authorlink = | encyclopedia = The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume III: H–Iram | location=Leiden, and New York | publisher=BRILL | year=1986 | isbn=90-04-08118-6 | pages = 245–246 }}</ref> [[Deylem]]-[[Taberistan]]-[[Gürgan]] bölgesi ve [[Türkistan]]'da ''"El-Dâî’Kebîr Hâlife – İmâm Bil’Hâkk"'' nâmıyla ün salmıştır.<ref name="Türkistan">[[Tahir Harimî Balcıoğlu|Balcıoğlu, Tahir Harimî]], ''Mezhep Cereyanları – Alevîler’in mühim fa’aliyete geçmeleri ve [[Türkistan]]’a Alevî dâîlerinin yayılmaları'', Sayfa 50, Hilmi Ziyâ Neşriyâtı, Ahmet Sait Tab’ı, 1940.</ref>
 
== Alevîler’in Türkistan’a doğruTaberistan’da yayılmaları ==
Hicrî 98 / M. 717 yılında “Yezid bin Mühelleb” [[Taberistan]], [[Gürgan|Cürcan]] ve etrafındaki şehirleri feth ettikten sonra bu muhitlerde Abbâsîler’den [[Mansur (Abbasi)|El-Mansur]] devrine kadar sürekli olarak kırk sene boyunca Alevîlik propagandaları yürütüldü. Hicrî 138 / M. 756 yılında ise [[Sinbâd]] ''(Sünbâd/Sonpâth)'' adındaki bir Mecûsî İslâm âkideleri üzerinde bozguncu etkiler yaratan ve pek çok kişiyi peşinden sürükleyen yeni bir mezhep ortaya attı.<ref name="Türkistan"></ref>
 
=== “Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî” ve Taberistan İsyânı ===
Bu hadiseden otuz yıl sonra M. 785 yılında ''“[[Zeynel Abidin|Ali Zeyn el-Âb-ı Dîn]]’in torunu Hasan bin [[Zeyd bin Ali|Zeyd]]’ûl-Alevî”'' [[Taberistan]]’da ''“Hanedân-ı [[Ehl-i Beyt]]”'' nâmına dâvetlerine başladı. Hattâ ''“Benî Bâdüsîyân”'' nâmıyla meşhur ''“Rüstemdad”'' hükümdârı ''“Abd’ûl-Lâh”'' da Hasan bin [[Zeyd bin Ali|Zeyd]]’ûl-Alevî’ye tâbi olanlar arasındaydı. [[Deylem]], Âmül ve bütün [[Taberistan]] şehirlerinde ''“Alevîlik”'' propagandalarının şiddetli bir şekilde devam ettiği bu devirde ''“Rüstemdarlar’dan Feridun’un oğlu Bâdüsyân”'' hükümdârlık makâmına geçince [[Abbâsîler]]’in aleyhine fa’aaliyetler sürdürmekte olan ihtilâlcilerin önderi Hasan bin [[Zeyd bin Ali|Zeyd]] bin [[Zeynel Abidin|Ali]]’ûl-Alevî’ye de büyük ihsânlarda bulunmuştu.
 
=== Mecûsî-Sinbâd’îyye fırkasının zuhuru ===
Hicrî 138 / M. 756 yılında ise [[Sinbâd]] ''(Sünbâd/Sonpâth)'' adındaki bir Mecûsî İslâm âkideleri üzerinde bozguncu etkiler yaratan ve pek çok kişiyi peşinden sürükleyen yeni bir mezhep ortaya attı.<ref name="Türkistan"></ref>
{{ayrıca bakınız|Keysân’îyye|Ebû Mûslim Horasanî|Sinbâd|Mazdekçilik|El-Mukannaʿ}}
=== Sekizinci asrın sonlarında Taberistan'daki Alevîlik fa'aliyetleri ===
M. 785 yılında ''“[[Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn]]’in torunu Hasan bin [[Zeyd bin Ali|Zeyd]]’ûl-Alevî”'' [[Taberistan]]’da ''“Hanedân-ı [[Ehl-i Beyt]]”'' nâmına Alevîlik faaliyetlerine başlamış ve ''“Rüstemdarlar’dan Feridun’un oğlu Bâdüsyân”'' da dahil olmak üzere etrafına pek çok itibâr sahibi soyluları çekmeği başarmıştı.
{{ayrıca bakınız|İmâmet|Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn|Zeyd bin Ali|Zeydîlik|Hasan bin Zeyd’ûl-Alevî}}
== ''El-Dâî’Kebîr Hâlife – İmâm Bil’Hâkk'' “Hasan bin Zeyyid” İsyânı ==
ODokuzuncu sıralardaasrın sonlarına yaklaşıldığı devirlerde Abd’ûl-Lâh bin Tâhir’in Oğlu Muhammed’in dirliği olan [[Deylem]]-[[Taberistan]] kıt’ası, onun nâmına ''“Câbir bin Hârun”'' adındaki Hristiyan kâtibi tarafından yönetilmekteydi. Bu adamın yaptığı mezâlime tahammül edemeyen ''[[Taberistan]]lılar,'' Alevîler’den bir önderin etrafında teşkilâtlandılar. Bu yeni önderin daha deneyimli olan ve [[Gürgan|Cürcan]]’da yaşayan Hasan bin Zeyyid’i tavsiye etmesi üzerine ise, harekâtı yönetmek için Zeyyid’i [[Taberistan]]’a davet ederek ''“El-Dâî’Kebîr Hâlife ve İmâm Bil’Hâkk”'' ünvânı ile Hicrî 250 / M. 864 yılının Ramazan ayında kendisine biât ettiler.<ref name="Kebir"></ref> Bu gelişmeler neticesinde [[Abbâsîler]]’in [[Taberistan]] valisi olan ''“Süleyman bin Tâhir”'' firar etmek zorunda kaldı. Etrafa mektuplar yollayan ''“Hasan bin Zeyyid”'' bu muhitlerdeki halkı kendisine biât etmeğe dâvet etti. [[Karahanlı Devleti|Mülûk Bâvendîyye]]’den “Şehrîyâr” bu dâvete icâbet edenlerin başında gelmekteydi.
{{Ayrıca bakınız|Tahirîler|Deylem|Taberistan|Gürgan|Alavîler}}
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Alevilik konuları}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hasan_bin_Zeyd" sayfasından alınmıştır