Amerikan Devletleri Örgütü: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
9. satır:
|}
'''Amerikan Devletleri Örgütü''' (ya da resmi kurum adı İngilizce '''Organization of American States''', '''OAS''', veya diğer resmi dillerdeki kısaltması ile '''OEA''') genel merkezi [[Washington, D.C.]], [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nde bulunan bölgesel bir uluslarası kuruluştur.<ref>Coordinates of OAS headquarters: {{coord|38.8929138|-77.0403734|format=dms|type:landmark|name=OAS headquarters, Washington, D.C.|display=inline,title}}</ref> Üyeleri [[Amerika]] kıtasında toprağı bulunan 35 bağımsız ülkedir.
== Geçmişi ve Yapısı ==
OAS Sözleşmesi
Örgütün en önemli organı yılda bir kez toplanan Genel Kurul'dur. Bundan sonra, üye devletlerin birbirine karşı bir saldırıda ya da saldırgan sayılabilecek bir eylemde bulunmaları durumunda yürütme organı işlevini gören Dışişleri Bakanları Danışma Kurulu gelir. Üçüncü bir organ ise sürekli görev başında olan ve bütün üye devletlerin birer elçisinden oluşan Daimi Kurul'dur. Bu organ OAS'ın yürütme komitesi işlevini görür. Bunların dışında, teknik sorunlarla ilgilenen uzmanlık komiteleri vardır. Örgütün Genel Sekreterliği [[Washington D.C.]]'dedir.▼
▲OAS Sözleşmesi [[30 Nisan]] [[1948]]'de [[Kolombiya]]'nın başkenti Bogota'da toplanan IX. Pan-Amerikan Konferansı'nda imzalandı.Örgütün amaçları [[Batı Yarıküresi]]'nde barış ve güvenliği güçlendirmek, üye devletlar arasındaki anlaşmazlıkları barışçıl yollardan çözmeye çalışmak, ayrıca ekonomik, toplumsal ve kültürel konularda işbirliğini özendirmektir. Örgütün tutumu büyük ölçüde antikomünisttir.Ancak örgüt kurulduğu andan başlayarak ABD'nin etkisi altına girdi.
▲Örgütün en önemli organı yılda bir kez toplanan Genel Kurul'dur.Bundan sonra, üye devletlerin birbirine karşı bir saldırıda ya da saldırgan sayılabilecek bir eylemde bulunmaları durumunda yürütme organı işlevini gören Dışişleri Bakanları Danışma Kurulu gelir.Üçüncü bir organ ise sürekli görev başında olan ve bütün üye devletlerin birer elçisinden oluşan Daimi Kurul'dur.Bu organ OAS'ın yürütme komitesi işlevini görür.Bunların dışında, teknik sorunlarla ilgilenen uzmanlık komiteleri vardır.Örgütün Genel Sekreterliği [[Washington D.C.]]'dedir.
== Amacı ==
OAS'ın kurulmasının temelinde, Batı Yarıküresi ülkelerinin ABD'nin [[Monroe Doktrini]]'nde yer alan (özellikle de Amerika kıtasındaki bir ülkeye karşı girişilecek bir saldırının, kıtadaki bütün ülkelere yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceği ilkesini) benimsemesi bulunuyordu. Örgüt, ABD'nin kendini savunmak için derhal eyleme geçme hakkını kısıtlamaksızın, öbür ülkeler için de yükümlülükler yaratarak Monroe Doktrini'ni kıtasallaştırmaya çalıştı.▼
OAS'ın bölgesel güvenliğe ilişkin önemli kararları arasında, 1962'de Sovyet füzeleri taşıyan gemiler nedeniyle Küba'ya konan ablukada Başkan [[John F. Kennedy]]'nin ve 1965'te ABD'nin [[Dominik Cumhuriyeti]]'ne müdahalesinin desteklenmesi sayılabilir. Ekonomik ve toplumsal alanda elde edilen en önemli sonuç, İlerleme İçin İttifak'ın kurulmasını sağlayan, 1961 tarihli Punta del Este Sözleşmesi'nin OAS tarafından benimsenmesidir. 1979'da Kosta Rika'nın San Jose kentinde de Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi kurulmuştur.▼
▲OAS'ın kurulmasının temelinde, Batı Yarıküresi ülkelerinin ABD'nin [[Monroe Doktrini]]'nde yer alan (özellikle de Amerika kıtasındaki bir ülkeye karşı girişilecek bir saldırının, kıtadaki bütün ülkelere yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceği ilkesini) benimsemesi bulunuyordu.Örgüt, ABD'nin kendini savunmak için derhal eyleme geçme hakkını kısıtlamaksızın, öbür ülkeler için de yükümlülükler yaratarak Monroe Doktrini'ni kıtasallaştırmaya çalıştı.
▲OAS'ın bölgesel güvenliğe ilişkin önemli kararları arasında, 1962'de Sovyet füzeleri taşıyan gemiler nedeniyle Küba'ya konan ablukada Başkan John F. Kennedy'nin ve 1965'te ABD'nin [[Dominik Cumhuriyeti]]'ne müdahalesinin desteklenmesi sayılabilir.Ekonomik ve toplumsal alanda elde edilen en önemli sonuç, İlerleme İçin İttifak'ın kurulmasını sağlayan, 1961 tarihli Punta del Este Sözleşmesi'nin OAS tarafından benimsenmesidir.1979'da Kosta Rika'nın San Jose kentinde de Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesi kurulmuştur.
== Üyeler ==
Satır 76 ⟶ 74:
* {{bayraksimge|Guyana}} [[Guyana]] (1991)
* '''Küba'nın statüsü'''; 1962'de, Küba hükümetinin [[Marksist]]-[[Leninist]] bir modele yönelme kararının diğer üyeler tarafından benimsenemeyeceği ve sosyalist bir ülkenin örgütün ilkeleri ve hedefleriyle uyuşmayacağı gerekçesiyle bu ülkenin OAS üyeliği donduruldu. Küba teknik olarak OAS üyesi olmasına rağmen toplantılara katılmamaktadır.
* '''Kanada ve OAS'''; Kanada 1931'de dışişlerinde bağımsızlığını kazanmasına ve ABD'yle olan yakın ilişkilerine rağmen uzun yıllar Amerikan Devletleri Örgütü'nden uzak durmuştur. 1972'de daimi gözlemci ve 1990'da da tam üye olmuştur. Örgüte geç üye olmasına rağmen OAS içinde çok etkili durumdadır.
* '''Gözlemciler''': OAS'ta [[Avrupa Birliği]] dahil 61 ülke ve uluslararası örgüt daimi gözlemci statüsündedir.
| |||