|
'''Nebî''', [[İslam]] dini [[terim]]i. Nebî ''haberci'' anlamına gelir. [[Arapça]] kökenlidir. Çoğulu ''nebiyyun'' veya ''enbiyâ''dır.
'''Peygamber''' ([[Farsça]]: '''پیامبر'''), [[Tanrı]] tarafından bir [[din]]i veya dini ögretiyi yaymakla görevlendirildiğine inanılan kişidir. İnananlar peygamberlerin yaratıcıdan bir vahiy yoluyla alınan bir mesajla geldiğine inanırlar. Peygamberler ayrıca dini terminolojide [[ayet]], işaret veya [[mucize]] denilen doğa üstü güç veya olayların kendilerine atfedildiği [[mitolojik]] veya yarı mitolojik insanlardır. Bu bakımdan onlar [[pagan]] dönem tanrıları veya tanrıçaları ile karşılaştırılabilirler.
Nebi [[İslam]] dininde [[peygamber]] manasında kullanılır. Nebi, yeni bir [[kutsal kitap|kitap]] ve [[şeriat]] (hukuk, kurallar bütünü) getirsin ya da getirmesin peygamberler için kullanılan bir terimdir. Bu peygamberler, yani nebiler, insanları kendilerinden önceki peygamberin getirdiği kitap ve şeriata (hukuka) davet eder.
== Etimoloji ==
Peygamber sözcüğü Türkçeye Farsça'dan gelmiştir. Peygamber, [[Arapça]] [[Resul (islam)|resul]] sözcüğünün [[Farsça]] karşılığıdır. Kökeni olan ''peyam'', ''[[haber]]'' anlamına gelmektedir. Dolayısıyla peygamber, "haberci" anlamını taşır. "Resul" ise ( '''رسول''': Risalet eden/edici) "Elçi" demektir. Benzer bir anlama gelen Arapça'daki "Nebi" ('''نبي''') sözcüğü, yine ''haber'' demek olan "nebe" kökeninden türemiş "haberci" anlamında bir sözcüktür ve [[Türkçe]]'de de kullanılır. Ayrıca Türkçe [[yalvaç]] sözcüğü de peygamber anlamına gelir.<ref>[http://tdkterim.gov.tr/bts/]</ref>
[[Kategori:Kelam konuları]]
== Yahudilik'te peygamberler ==
[[Kategori:İslâmî kavramlar]]
[[Kur'an]]'da, [[Kitab-ı Mukaddes]]'te ve diğer Yahudi dini metinlerinde bahsi geçen ve [[İslam]]'a göre peygamber kabul edilen dini şahısların büyük kısmı Yahudilik tarafından peygamber kabul edilmez, din büyüğü olarak anılır. [[İsa]] ve [[Muhammed]] Yahudiliğe göre peygamber değillerdir.
[[Kategori:Arapçadan Türkçeye geçen sözcükler]]
== Hristiyanlık'ta peygamberler ==
[[Musevilik|Yahudilik]] gibi [[Hıristiyanlık]]'ta da [[Kur'an]] ve [[Kitab-ı Mukaddes]]'teki şahısların çoğu sadece din büyüğü olarak anılır. Hristiyanlığa göre [[Muhammed]] peygamber değildir.
Hristiyanlığa göre İsa [[mesih]]tir ve tanrıyı oluşturan, [[baba]], [[oğul]] ve [[kutsal ruh]] üçlemesindeki `oğul`dur. Katolik mezhebine göre ise İsa'dan sonraki en önemli dini kişi [[İsa]]'nın annesi [[Meryem]]'dir.
Hristiyanlığın [[Mormon]] mezhebi, Mormon dininin kurucusu [[Joseph Smith, Jr.|Joseph Smith]]'i peygamber kabul etmektedir.
== İslam'da peygamberler ==
{{Ana madde|İslam peygamberleri}}
[[İslam]]'da peygamberler, [[Allah]]'ın dünyadaki elçisi kabul edilir. Kur'an'da bahsi geçen İslam'a göre peygamber kabul edilen kişilikler 124.000'dir. Kur'an'da 25 peygamberin ismi geçer. Kuranda geçen peygamberlerin yaklaşık kronolojik sıra ile [[Adem]], [[İdris]], [[Nuh]], [[Şit]] [[Hud (peygamber)|Hud]], [[Salih]], [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]], [[Lut]], [[İsmail]], [[İshak]], [[Yakub]], [[Yusuf (peygamber)|Yusuf]], [[Eyyub|Eyüp]], [[Şuayb]], [[Musa]], [[Harun (peygamber)|Harun]], [[Zul-Kifl]], [[Davud]], [[Süleyman]], [[İlyas (peygamber)|İlyas]], [[Elyesa (peygamber)|Elyesa]], [[Yunus (peygamber)|Yunus]], [[Zekeriya (peygamber)|Zekeriya]], [[Yahya Peygamber|Yahya]], [[İsa]] ve [[Muhammed]]'dir. İslam peygamberlerinin büyük bir kısmı [[Musevilik|Yahudilik]] ve [[Hıristiyanlık]]'ta peygamber kabul edilmez, sadece din büyüğü olarak anılırlar. İsa, [[Musevilik|Yahudilik]] tarafından, Muhammed her iki din tarafından da peygamber kabul edilmez.<ref>Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, Jacob, Joseph, Moses, Mohammed, Jesus</ref>
[[Muhammed]], İslam'a göre Hatemül Enbiya (son peygamber) kabul edilir. İslam'da peygamberlere geldiğine inanılan 4 büyük kitap vardır: [[Zebur]], [[Tevrat]], [[İncil]], [[Kur'an]]. Hristiyanlığın kutsal kitabı [[Kitabı Mukaddes]], [[Tevrat]] ile [[İncil]]'lerin dördünü kapsar. Yahudilik ve Hristiyanlığa göre [[Zebur]] (Mezmurlar), Davud veya Süleyman tarafından yazılmış şiirlerdir.
[[Kur'an]]'da birçok peygamberin dünyaya gönderilmiş olduğu belirtilir:
"Muhammed, ancak bir peygamberdir. Ondan önce de peygamberler gelip geçmiştir." ([[Al-i İmran Suresi]], 1)
"Buna rağmen daha önceki toplumlara da nice peygamberler göndermiştik." [[Zuhruf Suresi]], 6)
== Diğer dinlerde peygamberler ==
[[Hinduizm]] ve [[Budizm]]'in bilgeleri [[Krişna]] ve [[Buda]], [[İran]]'da doğmuş Zend Avesta'nın peygamberi [[Zerdüşt]]'in de peygamberlerden olduklarına dair iddialar mevcuttur. Ancak çok tanrılı bir din olan hinduizmin, tanrısız bir din olan budizm ve düalist bir din olan zerdüştiliğin önder ve bilge kişilerini bir ortadoğu geleneği olan peygamberlik kurumuyla özdeşleştirmek bilimsel bir yaklaşım olarak değerlendirilemez.
== Kadın peygamberler ==
Kur’an, kadın peygamberden bahsetmez. Ama üç ayette, Nahl-43, Yusuf-109 ve Enbiya-7′de peygamberlerin erkeklerden gönderildiğini yazar.
Enbiya-7. Senden önce de ancak kendilerine vahyettiğimiz birtakım erkekleri peygamber gönderdik. Eğer bilmiyorsanız ilim sahiplerine sorun.
Tevrat’ın Tekvin 15: 20 ayetinde Peygamber Miryam’dan, Hakimler 4:4′de Peygamber Debora’dan, 2. Tarihler 34: 22 de Şallum’un karısı Peygamber Hulda’dan, Nehemya 6: 14 de Peygamber Nadya’dan söz eder.
Aynı şekilde, İncil Luka 2: 36 da “Aşer oymağından Fenuel’in kızı Anna adında çok yaşlı bir peygamber vardı. Genç kız olarak evlenip kocasıyla yedi yıl yaşadıktan sonra dul kalmıştı. ” ifadeleriyle bir başka kadın peygamberden bahsedilir.<ref>http://panteidar.wordpress.com/2010/03/01/kadin-peygamberler/</ref>
== Kaynakça ve notlar ==
{{Kaynakça}}
<!--Kaynak: TDK-->
[[Kategori:Peygamberler|*]]
[[Kategori:Farsçadan Türkçeye geçen sözcükler]]
[[af:Profesie]]
[[ar:نبي]]
[[arc:ܢܒܝܐ]]
[[az:Peyğəmbər]]
[[be:Прарок]]
[[bg:Пророк]]
[[br:Profed]]
[[ca:Profeta]]
[[ckb:پێغەمبەر]]
[[cs:Prorok]]
[[cv:Пӳлĕхçĕ]]
[[da:Profet]]
[[de:Prophetie]]
[[el:Προφήτης]]
[[en:Prophet]]
[[eo:Profeto]]
[[es:Profeta]]
[[et:Prohvet]]
[[fa:پیامبر]]
[[fi:Profeetta]]
[[fr:Prophète]]
[[ga:Fáidh]]
[[gl:Profeta]]
[[he:נביא]]
[[hr:Prorok]]
[[hu:Próféta]]
[[ia:Propheta]]
[[id:Nabi]]
[[io:Profeto]]
[[it:Profeta]]
[[ja:預言者]]
[[ka:წინასწარმეტყველი]]
[[kk:Пайғамбар]]
[[ko:예언자]]
[[ku:Pêxember]]
[[ky:Пайгамбар]]
[[la:Propheta]]
[[lbe:Идавс]]
[[ln:Proféte]]
[[lt:Pranašas]]
[[lv:Pravietis]]
[[mhr:Пиямбар]]
[[mk:Пророк]]
[[ml:പ്രവാചകൻ]]
[[nl:Profeet]]
[[nn:Profet]]
[[no:Profet]]
[[pl:Prorok]]
[[pt:Profeta]]
[[ro:Proroc]]
[[ru:Пророк]]
[[sh:Prorok]]
[[simple:Prophet]]
[[sk:Prorok]]
[[sl:Prerok]]
[[sq:Profeti]]
[[sr:Prorok]]
[[sv:Profet]]
[[sw:Nabii]]
[[ta:இறைவாக்கினர்]]
[[te:ప్రవక్త]]
[[th:ผู้เผยพระวจนะ]]
[[tl:Propeta]]
[[tt:Пәйгамбәр]]
[[uk:Пророк]]
[[ur:پیغمبر]]
[[uz:Paygʻambar]]
[[war:Manaragnâ]]
[[yi:נביא]]
[[zh:先知]]
| 