|
'''Darbuka''' veya '''dümbelek''', özellikle [[Orta Doğu]]'da ve [[Balkan]]larda kullanılan vurmalı bir çalgıdır.
Darbukada düm ve tek olarak adlandırılan iki ses vardır: İlk ses, ritmin temelini sağlar ve aletin ortasına vurularak sağlanır, ikinci ses daha çok süsleme ve doğaçlama için kullanılır. Darbuka aynı zamanda düğün nişan sünnet düğünlerinde kullanılan bir tür vurmalı çalgıdır.
Anadolu’da daha çok kadinlar tarafindan dügünlerde ve özellikle kendi aralarinda düzenledikleri eglencelerde kullandiklari ve halk arasinda ‘’dümbelek, dümbek, cümlek, küp’’ gibi adlarla çalinan sazlardan fazla farkli olmayip , sadece gövde kismi agaç ve ya metalden yapilip derisi ise vidalar yardimi ile gerdirilen bir vurgulu sazdir. Daha ziyade oyun havalarinda çalinir. Türk sanat ve Türk halk müziginde çalinmaktadir. Dümbelekte oldugu gibi parmak uçlariyla diz üzerinde vurularak çalinir.
Milattan önceki dönemde günümüz darbukasına benzer çalgılar, çeşitli biçim ve büyüklüklerde Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asya uygarlıklarında kullanılmışlardır. Daha sonra ki süreçler içinde değişip gelişerek yine aynı coğrafyalar içinde kullanılmıştır. Bu çalgı zaman içinde ve bölgelere göre farklı isimler ile anılmıştır. Bunlar arasında “dümbek, dümbelek, deplek, deblek, dönbek, tömbek, darbeki,debulak” gibi isimleri sıralayabiliriz.
Önceleri pişmiş toprak kullanılarak üretilen bu vurmalı çalgı, giderek sırsız toprağın yanı sıra bakır, aliminyum, çeşitli metal alaşımlar, alçı, porselen, ağaç ve cam elyaf v.b. gibi malzemeler kullanılarak da yapılmıştır. Genellikle bir tarafı geniş, diğer tarafı dar bir boru görünümündeki çalgıda, hayvan derisi ve son zamanlarda ise çoğunlukla sentetik deri kullanılmaktadır. Deri bir kasnağa gerilir ve vidalar yardımıyla gerdirilerek ton sağlanır. Bu çalgının gövdesi üzerine, çeşitli yöre ve kültürel yapıya uygun süslemeler de yapılmış ve günümüzde de devam etmektedir.
<gallery>
|
