Tuna: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
k Bot: Ekleniyor: ckb:دانووب
Hiroşi (mesaj | katkılar)
Sayfanın giriş bölümü "Uluslararası Tuna Nehri Koruma Komisyonu" sayfasından alınan verilere göre düzenlenmiştir.
7. satır:
| ağız = [[Karadeniz]]
| havza = {{bayraksimge|Almanya}} [[Almanya]]<br />{{bayraksimge|Avusturya}} [[Avusturya]]<br />{{bayraksimge|Slovakya}} [[Slovakya]]<br />{{bayraksimge|Macaristan}} [[Macaristan]]<br />{{bayraksimge|Hırvatistan}} [[Hırvatistan]]<br />{{bayraksimge|Sırbistan}} [[Sırbistan]]<br />{{bayraksimge|Bulgaristan}} [[Bulgaristan]]<br />{{bayraksimge|Romanya}} [[Romanya]]<br />{{bayraksimge|Moldova}} [[Moldova]]<br />{{bayraksimge|Ukrayna}} [[Ukrayna]]
| uzunluk = 28602857 km
| irtifa = 1078 m
| debi = 26.350460 m³/s
| havza_alan = 817801.000463 km²
}}
 
[[Dosya:International Commission for the Protection of the Danube River.PNG|290px|thumb|'''Tuna Nehri''' havzasında olan ve ''Uluslararası Tuna Nehri Koruma Komisyonu'' üyesi devletler]]
'''Tuna''' nehri, [[Almanya]]'nın güneyinde [[Kara Orman]] (Schwarzwald) bölgesinde Brege[[Donaueschingen]] vekasabasında [[Brigach]] dağve ırmaklarının[[Breg]] 678 m yükseklikteki Donau-Eschingen (Donaueşingen)'denehirlerinin birleşmesiyle meydana gelir.<ref Tunaname="ICPDR">[http://www.icpdr.org/main/ kaynağıThe DonaueschingenInternational kasabasındanCommission fışkırarakfor ufakthe birProtection kanalof sayesindethe BrigachDanube nehrineRiver döküldüğü noktadan itibaren bu nehrin ismini Tuna diye anılır.(ICPDR) ]</ref>
 
Tuna nehri havzası, 801.463 km² toplam alanıyla [[Volga Nehri]]' nden sonra [[Avrupa]]’nın en büyük ikinci nehir havzasıdır. Nehir 10 ülkeyi katederek [[Karadeniz]]’ e mansaplanmaktadır. Tuna nehri havzası, 19 ülkeden 80 milyondan fazla insan tarafından paylaşılmakta olup, bu özelliği onu dünyanın en uluslararası nehir havzası yapmaktadır. <ref name="ICPDR" />
Donaueschingen'den [[Karadeniz]]'e döküldüğü Sulina limanına kadar uzunluğu 2779 km'dir. Bunun 2415 km'si üzerinde seyrüsefer yapılmaktadır.
 
Eğim durumuna göre Tuna nehri havzası; üst, orta ve aşağı havzalar olmak üzere üç alt bölgeye ayrılmaktadır. Üst havzası [[Almanya]]’ daki kaynağından, [[Slovakya]]’ da [[Bratislava]]’ ya kadar uzanır. Orta havza üç alt bölgeden en büyüğü olup, Bratislava’ dan [[Sırbistan]] ve [[Romanya]] sınırındaki [[Demirkapı]] barajına kadar uzanmaktadır. Romanya ve Bulgaristan arasındaki ovalar, platolar ve dağlar Tuna nehrinin Alt havzasını oluşturmaktadır. Karadeniz’ e ulaşmadan önce nehir 3 ana kola ayrılmakta ve 6.750 km² lik [[Tuna Deltası]]’ nı şekillendirmektedir.<ref name="ICPDR" />
Tuna nehri coğrafi bakımdan üçe ayrılır: Kaynağından Gönyü'ye kadar ''Yukarı Tuna'' (988 km), Gönyü'den Turnu Severin'e kadar ''Orta Tuna'' (860 km) buradan nehir ağzı Sulina'ya kadar ''Aşağı Tuna'' (931 km). Kaynağından denize döküldüğü noktaya kadar [[Almanya]], [[Avusturya]], [[Slovakya]], [[Macaristan]], [[Hırvatistan]], [[Sırbistan]], [[Bulgaristan]], [[Romanya]], [[Moldova]] ve [[Ukrayna]] olmak üzere toplam 10 ülkenin topraklarını katetmektedir.
 
Tuna deltasından nehrin yukarısına doğru 2.411 km boyunca gemilerle nehirde yol almak mümkün olup, bu da toplam nehir uzunluğunun % 87’ sine tekabül etmektedir. Tuna nehri üzerinde, [[Kelheim]] ve [[Karadeniz]] arasında gemiler için 78 adet liman bulunmaktadır.<ref name="ICPDR" />
Tuna nehri havzasının yüzölçümü 817.000 km<sup>2</sup>, uzunluğu 1690 km, eni ise 820 km'dir. Bu hidrografik havzada değişik uzunlukta 120 kadar [[ırmak]] ve [[nehir]] Tuna'yı beslemektedir. Bunlar arasında 500 km'den daha uzun olanlar [[İnn]] (505), [[Drava]] (894), [[Tisa]] (966), [[Sava]] (861), [[Morava]] (563), [[Olt]] (542), [[Siret]] (726) ve [[Prut Nehri]] (950)'dir.
 
Tuna nehrine doğuş yeri [[Kara Orman]]’ dan Karadeniz arasında 27 büyük, 300 den fazla küçük dere mansaplanmaktadır. Bunlar arasında [[Tisa]] 966 km ile en uzun kolu oluşturmakta ve en büyük havza alanına sahiptir. Ayrıca 500 km den uzun kolları; [[Prut]] (950 km), [[Drava]] (893 km), [[Sava]] (861 km), [[Olt]] (615 km), [[Siret]] (559 km) ve [[Inn]] (515 km) nehirleri oluşturmaktadır.<ref name="ICPDR" />
Nehir taşımacılığına çok uygundur. Hollanda'dan Ren nehrinden başlayan seyahat, kanal geçişleri ile Tuna üzerinden Karadeniz'e devam edilebilir.
 
Tuna nehri havzasını oluşturan ülkelere göre alan dağılımı şöyledir: [[Romanya]] (%29), [[Macaristan]] (%11,6), [[Sırbistan]] (%10,2), [[Avusturya]] (%10), [[Almanya]] (%7), [[Bulgaristan]] (%5,9), [[Slovakya]] (%5,9), [[Bosna-Hersek]] (%4,6), [[Hırvatistan]] (%4,4), [[Ukrayna]] (%3,8), [[Çek Cumhuriyeti]], (%2,9), [[Slovenya]] (%2), [[Moldova]] (%1,6), [[Karadağ]] (0,9), [[İsviçre]] (%0,2), ve diğer (<%0,1 [[Arnavutluk]], [[Makedonya]], [[İtalya]] ve [[Polonya]]) <ref>[http://www.icpdr.org/main/danube-basin/countries-danube-river-basin The International Commission for the Protection of the Danube River (ICPDR) ]</ref>
 
== Tuna Nehri'nin isimleri ==
Satır 86 ⟶ 88:
Resim:Danube-Black Sea canal (Agigea).jpg|Tuna-Karadeniz Kanalı, [[Romanya]]
</gallery>
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
{{Commons|Danube}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tuna" sayfasından alınmıştır