Osmanlı Bankası: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
WikitanvirBot (mesaj | katkılar)
k r2.7.1) (Bot: Değiştiriliyor: fr:Banque ottomane
Şeb (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
18. satır:
|atmsayisi =
}}
'''Osmanlı Bankası''', 1856'da kurulan İngiliz sermayeli Bank-ı Osmani (''Ottoman Bank'') ile 1862 istikrazını üstlenen bir Fransız mali grubunun ( [[Mayer Amschel Rothschild]] Ailesi ) eşit ortaklığıyla, 1863'te [[İstanbul]]'da Bank-ı Osmani-i Şahane adıyla kurulan banka. 2001 yılında [[Garanti Bankası]]'na katılmasıyla varlığı sona ermiştir.<ref>[http://www.obarsiv.com/ob-tarih.html Osmanlı Bankası Tarihçesi] Alıntı: ''Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi''.</ref>
 
== Tarihçe ==
[[Dosya:Ottoman Bank.jpg|thumb|200px|sol|Osmanlı Bankası Genel Müdürlüğü, 1896.]]
Bank-ı Osmanî-i Şahane, uzun yıllar [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun resmî bankası ve hazinedarı olarak görev yaptı. İmparatorluk genelinde birçok altyapı yatırımını destekleyen Banka, yaygın şube ağı sayesinde piyasa ile ilişkilerini artırarak ticarî bankacılıkta kendisine önemli bir yer edindi.
 
Para sisteminin sağlıklı hale getirilmesi ve Bank-ı Osmanî Şahane'nin kurulması, [[Tanzimat Fermanı]]'nın maliye alanındaki icraatlarının başında yer alıyordu. Banka, Osmanlı İmparatorluğu'na borç kaynağı yaratacak, borçlanmalarda aracı rolü üstlenecek ve devlet bankalarının en önemli imtiyazlarından biri olan para basma hakkını kullanacaktı. [[17 Şubat]] [[1875]]'te imzalanan yeni bir sözleşme ile banka, imparatorluğun hazinedarı konumuna getirildi. Böylece, artan malî desteğine karşılık, bütçenin hazırlanmasında ve uygulamasında söz sahibi olarak, hazine işlemlerinde de tekel durumuna geldi.
 
=== Mali Kriz Süreci ===
Osmanlı İmparatorluğu'nun malî krize girmesi sonucunda, banka bu duruma çare olarak görülen [[Düyun-ı Umumiye İdaresi]]'nin 1881'deki kuruluşunda etkin rol aldı. Devletin borçlanma yükünün önemli bir kısmını Düyun-ı Umumiye'nin devralmasıyla yeniden yapılanma sürecine giren Bank-ı Osmanî-i Şahane, ticaret ve yatırım bankacılığına yöneldi. O yıllarda, [[Müşterek-ül Menfa Tütün Rejisi]] (1884), [[Rumeli Demiryolları]] bağlantıları (1885), [[Beyrut Limanı Şirketi]] (1888), Selanik-İstanbul Demiryolu bağlantısı, [[İzmir]]-Kasaba [[Demiryolu]]'nun uzatılması (1984), [[Ereğli Kömür Madenleri]] (1896), Beyrut-Şam-Havran Demiryolu ve uzantısı (1892-1900) yılları arası ile 1903 de [[Bağdat]] Demiryolu (1903) yatırımlarına iştirak etti. Altyapı girişimlerinin yanı sıra giderek genişleyen müşteri portföyüne de kavuşarak, bir ticarî banka kimliğine bürünmeye başladı. Bu doğrultuda 1890 yılından başlayarak şube sayısını artırmaya önem veren banka, 1910'dan sonra iyice çoğalan şubeleri sayesinde piyasa üzerindeki etkisini daha da güçlendirdi. [[Birinci Dünya Savaşı]], bankanın faaliyetlerini oldukça etkiledi. Osmanlıların savaşa girmesiyle, [[Fransa]] ve [[İngiltere]]'nin gözünde [[Osmanlı]] hukukuna bağlı bir şirket olarak "düşman kuruluş" niteliği kazanan banka, Osmanlı İmparatorluğu tarafından da İngiliz ve Fransız sermayesi sebebiyle aynı derecede güvenilmez kabul ediliyordu. Bu dönemde, Fransız ve İngiliz müdürlerin görevlerini bırakması ve para basma imtiyazından vazgeçilmesi şartıyla, bankanın faaliyetlerine devam etmesine izin verildi.{{fact}}
 
=== Para Basma İmtiyazını Devri ===
[[Bank-ı Osmanî-i Şahane]], savaştan sonra 10 Mart 1924 tarihinde imzalanan bir sözleşmeyle para basma imtiyazını [[Türkiye Cumhuriyeti]]'ne devrettiyse de, [[Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası]]'nın kuruluşuna kadar hazine işlemlerini sürdürmeye ve ''Devlet Bankası'' statüsünü korumaya devam etti. Bu dönemde, yeni siyasal rejime uygun olarak "Osmanlı Bankası" adını aldı. 1933 yılının [[Haziran]] ayında imzalanan sözleşmeyle özel bir ticaret bankası olarak yapılanan Osmanlı Bankası, 1952'de imzalanan bir başka sözleşmeyle, 1990'lara dek süren yeni statüsüne kavuştu.
 
1914 yılında, 37'si [[Anadolu]]'da, 11'i [[Suriye]] ve [[Filistin]]'de, 5'i [[Mısır]]'da, 3'ü İstanbul'da, 5'i [[Trakya]]'da, 6'sı [[Makedonya]]'da ve diğerleri Kıbrıs, Mezopotamya, Arabistan ve Arnavutluk'ta olmak üzere 80'i aşkın şubesi bulunan Osmanlı Bankası; gerek savaş boyunca, gerekse hemen sonrasında şubelerinin çoğunu kapatmak zorunda kaldı. Buna

=== karşılık,Devri ===
[[Dosya:Ottoman Banks Archives and Research Centre.jpg|thumb|200px|sağ]]
1920-1930 yılları arasında İngiliz sermayedarların isteği doğrultusunda, [[Ortadoğu]]'da hızlı bir şubeleşmeye gidildi. 1956 yılında Mısır şubelerinin millileştirilmesi ve el konulması sonucunda Ortadoğu'daki faaliyetlerinde önemli bir kayba uğradı. Aynı dönemde Kenya, Uganda, Tanzanya, Rodezya, Katar, Abudabi, Sudan ve Katar'da, İngiliz sermayedarlara bağlı olarak çalışmalarına devam etti. 1969 yılında ana sermayedar [[Grup Paribas]]'in isteği doğrultusunda; Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'daki şubelerini [[Grindlays Bank]]'a devreden Osmanlı Bankası, bu tarihten itibaren yalnızca Türkiye sınırları içerisinde hizmet vermeye başladı. 1993'e gelindiğinde anonim şirket statüsüyle yeniden yapılanan Bankanın hisseleri, Haziran 1996'da [[Garanti Bankası]]'na ait [[Clover Investments]] tarafından satın alındı ve Banka, [[Doğuş Grubu]]'na katıldı. 31 Ağustos 2001 tarihi itibarıyla Doğuş Grubu bünyesindeki [[Körfezbank]] ile birleşen Osmanlı Bankası, 21 Aralık 2001'de ana hissadarı Garanti Bankası'nın bünyesine dahil oldu.
 
MüzeBankanın her[[Karaköy]] günde sabahbulunan 10.00binası danbugün akşammüzü 18.00 a kadarolarak açıktırkullanılmaktadır.<ref>[http://www.mymerhaba.com/en/main/content.asp_Q_id_E_1986 My Merhaba]</ref>
 
== Osmanlı Bankası şubelerinin kronolojik listesi ==
Satır 79 ⟶ 89:
* Glimpses from the Past in the Ottoman Bank Archives, Istanbul, 1997.
* Thobie, Jacques, Intérêts et impérialisme français dans l'Empire ottoman (1895-1914), Publication de la Sorbonne, Paris, 1997.
* [http://www.obarsiv.com/ob-tarih.html]
 
== Osmanlı Bankası Müzesi ==
[[İstanbul]], [[Karaköy]] Bankalar caddesindeki (Voyvoda Caddesi) bina tanınmış [[Fransız]] mimar [[Alexander Vallaury]] tarafından 1890 yılında yapıldı. 27 Mayıs 1892'den 1999 yılına kadar Osmanlı Bankası'nın genel merkezi olarak kullanıldı. Bugün Osmanlı Bankası Müzesi ve Garanti Bankası'nın şubesine ev sahipliği yapmaktadır. İdare Kurulu giriş katında,Osmanlı Bankası arşivleri ve araştırma merkezi üst kattadır.
 
Müze her gün sabah 10.00 dan akşam 18.00 a kadar açıktır.<ref>[http://www.mymerhaba.com/en/main/content.asp_Q_id_E_1986 My Merhaba]</ref>
 
== Kaynakça ==