Tekboynuz: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k 88.224.219.7 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Garbino tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
2. satır:
[[Dosya:DomenichinounicornPalFarnese.jpg|thumb|240px|Tekboynuz]]
'''Tekboynuz (Unicorn)''', [[mitoloji]]k tek boynuzlu at. Kafasının ortasından düz bir [[boynuz]] çıkar. Saf ve masum olduğuna, kanı içildiğinde kişiyi ölümsüz kıldığına, bu nedenle öldürmenin lanet getireceğine inanılan efsanevi bir hayvan. Latince ismi olan '''Unicorn'''; "bir-tek" anlamına gelen uni- ve boynuz anlamına gelen cornus sözcüklerinden türemiştir (Türkçe karşılığı Tekboynuz'dur). Yine bir efsaneye göre, sadece bakire kızların yanına yaklaşır ve bu şekilde yakalanabilir.
Bugün herkes Tekboynuz'ların hiç yaşamadığı konusunda hemfikir olsa da, bu görüşün kabulü çok yenidir. Değerine Orta Çağ'da ulaşan ve o çağlarda bu tür kalıntıların hastalıkları iyileştiren temel [[ilaç]]lar olduğuna, zehirlere karşı etkili (panzehir) olduğuna inanılıyordur (özellikle arseniğe karşı). Aslında Tekboynuz'ların tarihi çok daha eskidir, [[M.Ö. 5. yüzyıl]]ın sonlarında [[Yunanlı]] bir terapist olan Ctesias Tekboynuz'ların [[Hindistan]]'da bulunduklarına dair bir yazı yazmıştır. Ayrıca İncil'de de Tekboynuz'lara değinilmektedir.
Tekboynuz'larla ilgili anlatılanların o zamanda yaşamış gerçek bir hayvana ait olması olasıdır. Ctesias tek bir boynuzu olan Hindistan Gergedanı hakkında birşeyler duymuş olabilir. İncilde bahsedilen de vahşi bir öküz olabilir ve Tekboynuz ismini İbranice'den Yunancaya geçerken değişmiş olması söz konusudur. Tekboynuz'la ilgili diğer bir olası orijin de başının önünde düz bir boynuzu bulunan ve yandan bakıldığında tek boynuzlu görünen bir antilop cinsidir.
Bazı kayıtlarda sözü geçen tekboynuzlar orijinlerine göre değişik görünüştedirler. Büyük çoğunluğunun vahşi ve korkunç olduğu görüşü yaygınsa da [[Çin]]'deki tekboynuz çok iyi olarak tanımlanmıştır. [[Orta Çağ]]larda tekboynuz Avrupa'da "süper bir hayvan" olarak ortaya çıkmış ve sanatçıların değer verdiği bir malzeme olmuştur. Genellikle ata benzer ve başının önünde ileri doğru uzanan, spiral bir boynuzu vardır. Tekboynuz'un boynuzu ilaç niteliği olarak kabul edilirdi (özellikle tıbbın etkin olmadığı [[17. yüzyıl]] sıralarında) ve bazen ağırlığınca altın karşılığında değer biçilirdi. [[1704]] de Valentini 4 değişik tip tekboynuz tespit etmiştir. Fakat yalnızca bazılarını gerçek olarak kabul etmiştir
Avrupa tekboynuz inanışı, bulunan [[fosil]]lerin fillere ve diğer hayvanlara ait olduğu ortaya çıktıktan sonra bırakılmıştır. Fakat bugün bile tekboynuzlar unutulmuş değildir. Bu figür halen Almanya'da bu tür eşyaları satan dükkânlarda ve eczanelerde bir sembol olarak kullanılmaktadır. Ayrıca İngiltere Doğa Tarihi Müzesi'nin mektup kâğıtlarının başında tekboynuz resmi bulunmaktadır.
Bu mitolojik canlıdan [[J.K. Rowling]]'in ünlü kitap serisinin ilk eseri olan [[Harry Potter ve Felsefe Taşı]]'nda da bahsedilmektedir.
== Türk mitolojisinde Tekboynuz ==
Kilin, Türk ve Altay mitolojisinde yer alan boynuzlu attır. Çoğu zaman tek boynuzlu olarak tasvir edilir. Boynuz gücü simgeler. Sözcük, güç ve toprak, çamur anlamlarını taşır. Moğolca Hilen/Kiling, Kalmukça Kileng sözcüğü korku anlamına gelir.<ref>[http://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:TurkSoylenceSozlugu.pdf Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt]</ref>
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
Satır 11 ⟶ 25:
{{Link KM|fr}}
[[ar:حريش (حيوان خرافي)]]
[[az:Təkbuynuz]]
[[bg:Еднорог]]
| |||