Muhammed Zahir Şah: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
k Bot: Ekleniyor: mzn:ممد ظاهرشاء
Değişiklik özeti yok
1. satır:
[[Dosya:King Mohammad Zahir Shah.jpg|right|thumb|300px|Muhammed Zahir Şah - yaşamının son yıllarında]]
'''Muhammed Zahir Şah''' ('''d.''' 15 Ekim 1914 - '''ö.''' 23 Temmuz 2007), [[1933]]-[[1973]] arasında [[Afganistan]] kralı[[kral]]ı.
 
[[Muhammed Nadir Şah]]'ın oğluydu.1920'lerin sonlarında kargaşılığa son verilmesinde ve merkezi denetimin yeniden sağlanmasında kardeşleriyle birlikte önemli rol oynadı.Ayrıca hükümette bakan olarak görev aldı. [[Kasım]] [[1933]]'te babasının öldürülmesi üzerine 19 yaşında tahta çıktı. Ama devlet işlerini akrabalarının yönetmesi nedeniyle uzun yıllar geri planda kaldı. [[1964]]'te bir anayasa çıkararak [[meşruti monarşi]]ye dayalı bir düzen getirdi. Akrabalarının kamu görevleri üstlenmesini yasaklayarak iktidarını pekiştirdi. İzleyen dönemde bir dizi ekonomik kalkınma projesi gerçekleştirdi.
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'den aldığı dış yardımlarla sulama tesisleri ve otoyollar yaptırdı.Uluslararası ilişkilerde [[Afganistan]]'ın tarafsızlığını korumayı başardı. Bununla birlikte giriştiği reformlar [[Kabil]] çevresi dışında pek etkili olamadı. Ülke 1970'lerin başlarında kuraklık ve açlıkla karşı karşıya kaldı. [[Pakistan]] sınırındaki [[Peştu]] kabilelerinin özerklik mücadelesi daha da tırmandı. Başkentteki siyasal yapı ülkenin ekonomik sorunlarının üstesinden gelemedi. Kralın kayınbiraderi General [[Muhammed Davud Han]] [[17 Temmuz]] [[1973]]'te kansız bir darbeyle monarşiyi devirerek cumhuriyet ilan etti. Tahttan resmen [[24 Ağustos]] [[1973]]'te çekilen Zahir Şah, daha [[İtalya]]'ya sürgüne gitti.
 
[[Sovyet-Afgan Savaşı]] sırasında sürgündeki muhalifleri örgütleme planı başarısızlığa uğradı. [[2001]]'de, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Afganistan]]'daki [[Taliban]] yönetimini devirmesinden sonra ülkeye döndü. Ülkesindeki etnik grupların birliğini sağlamak için geleneksel [[Loya Jirga]] başkanlığına geçti, ancak bu hareketi, ülkede monarşinin geri dönüşüne zemin hazırlayabileceği endişesiyle yoğun tartışmalara neden oldu.
11. satır:
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = [[Muhammed Nadir Şah]] | başlık= Afganistan kralı | yıllar= [[1933]] - [[1973]]| sonra= [[Muhammed Davud Han]]<br />''Afganistan cumhurbaşkanı''}}
{{bitiş kutusu}}