Rochdale: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
EmausBot (mesaj | katkılar)
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: ko:로치데일
KumulBot (mesaj | katkılar)
(v5) G_Ş1 Uyarı1
71. satır:
Normanların 1966'da İngiltere'yi ellerine geçirdiğinden Rochadale de "Gamel" adlı Sakson asıl elinde bulunan bir malikane bulunmakta idi. Norman sayım kayıtları olan "Doomsday Kitabı"'nda "Recedham Malikanesi" olarak geçmektedir. 121'den önce İngiltere'nin Norman asıllı kralı olan [[II. Henry]] bu malikane arazisini "Roger de Lacy" 91170–1211) adlı bir söylüya bağışlamıştı. Bu aile sülalesi bu malikaneye sahip olmuşlar ve sonra evlilikle malikane Lancaster Düklerine geçmiş ve 1399'da Kraliyet arazisi olmuşdur. <ref name="tde"/>
 
1638'de malikane kraliyet tarafından 1. Byron Baronu John Byron'a satılmışdir. Bu aile malikane arazizine 1623'e kadar sahiplilik yapmışlardır. Ama bu malikane arazilerinden bir malikane konağı kurulmamıştır. Malikane arazisi 1823'de bu aile mensubu olan ünlü İngiliz şair [[Byron]] tarafından "Dearden" ailesine satılmıştır. Bu aile bu arazi üzerine tuğladan yapılmai "Orchard" adlı bir büyük evi 1745'de satın alıp "malikane konağı" kullanmıştır. Ama bu bina 1922'de yıktırılmıştır. Bugüne kadar Dearden ailesi malikane arazisinin alt sahipliliğini elinde tutmaktadır. <ref>{{Citation Kaynak|url=http://www.link4life.org/ındex.cfm?fuseaction=c.showPage&pageİD=993|başlık=War Memorial |yayımcı= Link4Life |erişimtarihi=28 Aralık 2010}}</ref>
 
Ortaçağlarda Rochdale küçük bir kasaba idi. Antik Rochedale kilise bölgesi Salford bölümünün bir
kısmı idi ve İngiltere'de en büyük kilise bölgelerinden biri idi. 1250'de malikane sahibi Edmund de Lacy bu kasabada haftadabır bir pazar kurma ve yıldabır panayır kurmak için kraliyet berati aldı. O zamandan itibaren Rochdale "pazar kasabası" saflarına dahil olmuştur. Rochedale'de pazar yesri kasaba kilisesinin hemen yanında "Konuşmacı Köşesi" adı verilen bir mevkide kurulmaya başlamıştır. .<ref name="tde"/>
 
Rochdale İngiltere Kralı [[VIII. Henry]] döneminden itibaren çuha gibi kalın dokuma ve ince yünlü kumaş dokumada önem kazandı. 18. yüzyıla kadar yünlü üretimi el dokuma makinalarında taşeronluk yapan ve birkaç çırak ve işçi istihdam eden ustalar tarafından yapılmakta idi. Rochedale'de bu taşeron ustalara iş sağlayan ve üretilen kumaşları satan pekçok tüccara bulunmaktaydı. 18. yüzyılda su değirmeni ile işleyen yavaş yavaş makinaleşmeye başlayan dokuma fabrikaları gelişti. 19. yüzyılda ise istim ile işleyen dokuma makinalarını kullanan büyük dokuma fabrikaları kentte önem kazandı. 19. yüzyılın ortalarında yünlü dokuma sanayi zorluklarla karşılaştı ve pamuklu dökümcilik önem kazandı. Özellikle pamuklu dokuma yeni geliştirilen iplik igme ve dokuma makineleri tekknolojilerinde önemli olarak yararalanıp büyük dokuma fabrikaları geliştirildi.<ref>{{Citation Kaynak|url=http://www.link4life.org/ındex.cfm?fuseaction=c.showPage&pageİD=329 |başlık=Trade, İndustry & Transport |yayımcı= Link4Life |erişimtarihi=27 Aralik 2010}}</ref> Böylece Rochdale pamuklu iplik igme üzerinde dünya çapında ün yaptı. <ref name="GM Arch">McNeil, R. & Nevell, M (2000) ''A Guide to the Industrial Archaeology of Greater Manchester'', Association for İndustrial Archaeology ISBN=0-9528930-3-7}}</ref> 19. yuzyıl sonlarında pamuk iplik igme ve pamuklu dokuma yanında Rochedale'de önemli yünlü dokuma, iplik beyazlaştırma ve boyama ve ipek kumaş dokuma fabrikalari da önemli endüstrilerdi.<ref>{{Citation Kaynak|url=http://www.gracesguide.co.uk /wiki/Cotton_Mills_in_Rochdale_1891#Rochdale_.28p177.29|başlık=Cotton Mills in Rochdale 1891
|yayımcı= Grace's Guide |erişimtarihi=27 Aralik 2010}}</ref>
 
İstim makineleri için geren kömür kent etrafında açılan kömür ocaklarından çıkartılmaktaydı. Kentin malikane hakların sahibi olan "Dearden" ailesi kömür madeni sahipleri de olup bu maden işletmelerinden büyük servet yaptılar.<ref>{{Citation Kaynak|orl=http://www.rochdale-on-line./heritage/mines.htm|başlık=Mines worked in Rochdale ın 1896 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20110715193522/http://www.rochdale-on-line.com/heritage/mines.htm |archivedate=2011-07-15 |yayımcı= Rochdale Online |erişimtarihi=27 Aralik 2010}}</ref>
 
18. yüzyıl sonlarına kadar Rochedale'e ulaşım yük atları ve atlı arabalar ile sağlanmaktaydı. İngiltere'de ve özellikle Rochedale'de pamuk, yün ve kömür nakliyatının ucuzlatılması için kurulan kanal ağının içinde 1804'de açılan ve 92 "lök" ihtiva eden "Rochdale Kanalı" çok önemli rol oynamıştır. Ancak istim treni hatları ağının İngiltere'ye yayılması ve 1841'de Rochedale'e Manchester'den tren hattın bağlanması ile bu kanal siatemi önemini kaybetmiştir ve 1952'de tümüyle kapatılmıştır. Ancak 2003'de bu kanal hafta sonları boş vakitlerde mavnalar kullanılması için yeniden acilmistir.
 
Rochdale'de 19. yüzyıl önemli gelişmelerinden biri işçi hareketinin başlangıç şehirlerinden biri olmasıdır. Özellikle işçileri kalitessiz ve nisbeten pahalı mal satan tüccarların elinden kurtamak için işçilere ucuz ve kaliteli mal satmak için kurulan Kooperatif dükkanlarının ilki Rochdale'de açıldı. 1844'de kentte "Todd Lane" Sokağında açılan ilk koperatif dükkanı "Rochdale Pionneers (Rochdale Yolaçıcıları)" kooperatifinin ve İngiltere'de kooperatifçilik sistemin ilk dükkanı oldu. Bu koperatif grubunun kuruluş yasaları "Rochdale Principles (Rochdale Prensipleri)" koperatif sisteminin kurulma ve işletilme presiplerine kaynak oldu. 19. yüzyılda Kooperatif sistemi gittikçe büyüyüp İngiltere'nin en önemli perakandecilik grubu haline geldi.<ref name=L4LRochdale>{{Citation Kaynak|url=http://www.link4life.org/ındex.cfm?fuseaction=c.showPage&pageİD=183|başlık=Rochdale |yayımcı= Link4Life |erişimtarihi=27 Aralik 2010}}</ref>
 
19. yüzyılda İngiltere'de prostesto edici ve reform sağlayıcı politikacı olarak ün yapan ve sonra Avam Kamarası üyesi olan John Bright (1811-1889) Rochdale'de doğmuştu. Bu politikacı 19. yüzyılda İngiltere ticaretinin serbest ve açık olmasını sağlayan "Anti-Corn Law" kanunun kaldırılıp buğday ve zahirenin serbestçe, kontrol altında olmadan ve yüksek gümrük ödemeden ithalinin (ve işçi sınıfına ucua olarak satılmasını) sağlanması ile İngiltere'de isim yaptı.<ref name=ödnb>{{citation Kaynak|başlık=Bright, John (1811–1889), politician |last=Taylor|first=Miles |work=Oxford Dictionary of National Biography |yayımcı=Oxford University Press |url=http://www.oxforddnb.com/view/artıcle/3421?docPos=3 |erişimtarihi=27 Aralik 2010}}</ref>
 
20. yüzyıl İngiltere'nin dokuma sanayi ve bu sanayinin merkezinde bulunan Rochedale için felaket yılları olarak kabul edilebilir. Gittikçe derinleşen, büyük işsizlik ve çaresizlik yaratan sanayi buhranları sonucunda İngiltere'nin ve Rochedale'nin sanayi hemen hemen sıfıra indi.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rochdale" sayfasından alınmıştır