İşletme enformatiği: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
26. satır:
[[1980'ler]]e, yani kişisel bilgisayarların ortaya çıkışına dek, bilgisayar uygulamaları bir [[anabilgisayar]] (''İng.'' mainframe computer) üzerinde çalışmaktaydı. Anabilgisayarlar çoğunlukla bilgisayar bilimcileri ya da mühendisleri tarafından yönetilen birer "bilgi-işlem merkezi"nde bulunmaktaydı. Bu bilgisayarlarda farklı ve birbirinden bağımsız programlar kullanılmakta; kurumların her birimine ait uygulamalar, farklı türde biçimlendirilmiş verileri işlemekteydi. Bu bağımsız uygulamalara daha sonraları [[otomasyon adacıkları]] ([[:en:islands of automation|islands of automation]]) adı verilmiştir. Az sayıda kurum çalışanı ise, akılsız birer bilgisayar olarak düşünülebilecek [[uçbirim]]ler ([[:en:computer terminal|computer terminals]]) aracılığı ile bilgi-işlem merkezi dışından anabilgisayara veri girişi yapabilmekte ya da çıktı alabilmekteydi.
1980’lere doğru bilgisayarlar giderek küçülmüş ve ucuzlamış; buna karşın güçlenmiş, hızlanmış, kapasite ve kabiliyetleri artmıştır. 1980’lerde [[kişisel bilgisayar]]ların ortaya çıkmasıyla bilgisayarlar sadece kurumların değil, bireylerin bilişim gereksinmelerine de yanıt verebilecek duruma gelmiştir. Bilgisayar programları daha karmaşıklaşmış ve yetkinleşmiş, bir bölümü ise ticarîleşmiştir. Bu gelişmeler beraberinde daha karmaşık hesaplar yapabilme olanağını da getirmiştir. Basit yordamlar kullanarak veri özetlemenin ötesinde, yöneticiler, [[karar destek sistemi|karar destek sistemleri]] yardımı ile daha hızlı ve daha isabetli kararlar verebilir hale gelmiştir.
Yönetim bilişim sistemleri ve karar destek sistemlerinin ortaya çıkmasını izleyen dönemde, kurumların örgüt yapılarında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Öncelikle yöneticilerin geçmişte elle yaptıkları işlerin miktarı büyük ölçüde azalmıştır. Ayrıca plan ve bütçe hedeflerinden sapmaların bilgisayarlar tarafından otomatik olarak izlenmesi, kaydedilmesi ve raporlanması, [[sapmalara göre yönetim]]i ([[:en:management by exceptions|management by exceptions]]; kısaca MBE) kolaylaştırmıştır. Her iki değişikliğin sonucu olarak yöneticilerin [[denetim alanı|denetim alanları]] ([[:en:span of control|span of control]]) genişlemiş; kurumlardaki yöneticilerin ve yönetim kademelerinin sayıları azalmış; çok sayıda yönetim kademesinden oluşan dikey örgütlerin yerine daha az kademe içeren yatay örgütler görülmeye başlamıştır.
[[File:Orgut yapilari.png|frame|right|'''XX. yüzyılda örgüt yapılarının evrimi.''' Bilişim ve iletişim teknolojileri [[20. yüzyıl|XX. yüzyılın]] sonlarına doğru örgüt yapılarında önemli ölçüde değişikliğe yol açmıştır. Bir merkezden yönetilen sıradüzensel ve ''dikey'' örgütler yerlerini önce daha az yönetim kademesi içeren ''yatay'', sonra da yerinden yönetilen ''ağ tipi'' örgütlerle değiştirmeye başlamıştır.]]
1980’lerdeki bu gelişmelerin dört sonucu olmuştur: Birincisi, kurumların bilişim gereksinmelerinin ve bu gereksinmeleri karşılayacak bilişim sistemlerinin geliştirilmesinin, birbirinden yalıtılmış halde çalışan bilgi-işlem birimleri ve kurumların geri kalan birimleri tarafından karşılanamayacağı anlaşılmıştır. Sistem kullanıcılarının sistem geliştirme ve iyileştirme süreçlerine katılımı artmış; [[bilişim okur-yazarlığı]] ([[:en:information literacy|information literacy]]) yalnızca teknik personelde değil, kullanıcılarda da aranan önemli bir niteliğe dönüşmüştür.
| |||