Türkiye Komünist İşçi Hareketi: Revizyonlar arasındaki fark

THKP/C önderlerinin bir kısmının 30 Mart 1972’de Kızıldere’de imha edilmelerinin ardından hemen tümüyle dağılan örgütün eski militanları arasında baş gösteren görüş ayrılığında Ömer Güven, Necmi Demir, İlkay Demir, Necati Sağır gibi hareketin önde gelen isimlerinden bazıları geçmiş hareketin küçük burjuva nitelikte olduğu özeleştirisini yaparak Sovyetler Birliği’nin sosyal-emperyalist bir ülke olduğu tezini savunmaya başladılar. İşçi sınıfına yönelinmesi gerektiği yönündeki görüşlerinin bir ifadesi olarak THKP/C-ML ismini kullanmaya başlayan örgüt 1976 yılında yayımlanmaya başlanan Militan Gençlik dergisinin bir çekim merkezi haline gelmesiyle kısa sürede genişledi. Bununla birlikte bir gençlik dergisi etrafında örgütlenmenin eski hastalıkların devamı olarak görülmesi nedeniyle bir süre sonra bu dergi kapatılarak [[Halkın Yolu]] dergisi yayımlanmaya başlandı. Grubun illegalyasadışı yayın organı da Kızıl Bayrak adını taşıyordu. Devrimci gruplarla ülkücüler arasındaki çatışmaların yoğunlaştığı bu dönemde grubun birçok militanının yanı sıra önde gelen isimlerinden Tamer Saatçioğlu da yine ülkücü bir grup tarafından vuruldu ve 30 Nisan 1977’de öldü.¹

1. Genel Toplantı’da yapılan bir dizi teorik programatik değişikliğin yanı sıra THKP/C-ML ismi de bilimsel olmadığı ve örgütün çizgisini yansıtmadığı gerekçesiyle Türkiye Komünist İşçi Hareketi (TKİH) olarak değiştirildi. Geçmiş faaliyetin özeleştirisinin de yapıldığı toplantıda örgüt, kendi dışındaki kimi sol gruplara dair yaklaşımını belirlerken TKP’ye ilişkin sosyal-faşist tanımlamasının doğru olmadığını, PKK’nın karşı devrimci olarak görülmesinin de hatalı olduğu tespitini yaptı. AEP taraftarı cenahtan (diğerleri TKP/ML Hareketi, [[TİKB]] ve [[TDKP]]) farklı olarak “Türkiye Kürdistanı”nın sömürge olduğu savunuldu. Geçmişteki Halkın Yolu ismine atıfla örgütün illegalyasadışı merkezi yayın organının ‘İşçinin Yolu’ adıyla yayımlanması kararlaştırıldı.²

Toplantı sonrası hızlanan faaliyet Eylül 1984’te üzerinde bazı materyallerle yakalanan bir taraftarın çözülmesi sonucu ciddi bir operasyonla yüzyüze geldi. Eski Genel Sekreter Akgündüz’ün yeni yapılanmadan uzak tutulması sonrasında Hareketi yeniden ayağa kaldıran Mehmet Yıldız başta olmak üzere birçok MK üyesinin yakalandığı operasyonda bir reklam ajansı görüntüsüyle Cağaloğlu’nda kurulan illegalyasadışı matbaa da açığa çıktı.

Yeniden genişleyen faaliyetle birlikte 1988’de illegalyasadışı yayın organı Proletaryanın Yolu yayımlanmaya başlandı. 1987’den itibaren yükselen işçi ve öğrenci eylemliliklerine paralel olarak bazı sendika ve üniversitelerde öne çıkmaya başlayan Hareketin yaptığı birlik çağrısına benzer bir çağrıyı TKP/ML Hareketi’nin de 1989’da yapması üzerine bu örgütle birlik görüşmelerine başlandı. TDKP’den ayrılan [[TDKİH]]’in de katılımıyla birlik görüşmeleri üçlü olarak ve Komünist Birlik Eşgüdüm Komitesi (KBEK) çatısı altında devam etti. Bu sürecin önemli eylemlerinden biri 15 Eylül 1990’da TİKB’nin de katılımıyla İstanbul Fındıkzade’de yapılan 12 Eylül protestosuydu. TKP/ML Hareketi’yle sürdürülen tartışmanın 1991’in bahar aylarında geçmişin değerlendirilmesi sorununda tıkanması üzerine TKİH ve TDKİH aynı yılın Ağustos ayında yapılan TKİH 1. (Birlik) Kongresi’nde TKİH çatısı altında birleştiler. Yeni kurulan son derece dar bir örgüt olan TDKİH’in TKİH’e katılması sayısal olarak büyük bir katkı olmasa da Kongrenin sağladığı ivmeyle Hareket bir süre hızla büyüdü. Kongrede alınan önemli kararlardan biri de sosyalist ülkelerde yaşanan geri dönüşlerin hiçbir önsel angajmana tabi olmaksızın araştırılması ve bunun için Merkez Komitenin “en deneyimli, en birikimli, en yetenekli” bir üyesinin görevlendirilmesiydi.⁴Kongreden kısa süre sonra Eylül ayında Metin Uladı adlı örgüt üyesi işbirlikçi olduğu gerekçesiyle öldürüldü.22 Kasım 1991’de İstanbul Topçular’da gerçekleştirilen bir soygun sırasında da örgüt militanı Ali Ekber Bahadır polis tarafından öldürüldü, Mehmet Ali Çelebi ve Mehmet Akif Han yakalandı.⁵ 1992’de İşçinin Yolu dergisi yasal olarak yayımlanmaya başlandı, onu 1993 Aralık’ında yayımlanan Militan Gençlik dergisi izledi. Bu yıllarda özellikle lise ve üniversite gençliği içindeki çalışmanın görece güçlü olduğu söylenebilir.