Bayezid Paşa: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
18. satır:
}}
'''Amasyalıoğlu Beyazıt Paşa''' ([[Amasyalı Bayezid Paşa]]) [[Osmanlı Devleti]]'nin [[Fetret Devri]]'nde, [1413]]'de Sultan [[I. Mehmet]] Çelebi saltanatında sadrazam olmuş
== Hayatı ==
[[Amasyalı Yahşi Bey]]'in oğludur. [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]'ın [[Timur]]'a esir düştüğü [[1402]] [[Ankara Savaşı]]nda, 15 yaşındaki genç Şehzade Mehmet'i Timur'un kuşatmasından kurtararak [[Amasya]]'ya getirmeyi başarmıştır. Beyazıt Paşa, [[Mehmet Çelebi]]'nin'in Amasya'da Osmanlı birliğini yeniden kurmaya çalıştığı, kendileri de sultan sıfatıyla çeşitli merkezlerde üslenmiş kardeşlerine karşı mücadele verdiği dönemde onun hizmetinde bulunmuştur.
Mehmet Çelebi'nin [[1412]] yılında [[Bursa]]'ya girerek [[I. Mehmet]] adıyla Osmanlı Hükümdarı olmasından sonra da vezir olmuş ve [[Karamanoğulları Beyliği]] üzerine yapılan bir seferde önemli hizmetlerine karşılık ayrıca [[Rumeli]] [[beylerbeyi]] olarak atanmış, bu iki vazifeyi ölümüne kadar muhafaza etmiştir.
Beyazıt Paşa gayretleriyle [[Şeyh Bedrettin]] isyanlarını bastırmış olan devlet adamıdır. Bu isyan hareketleri Şeyh Bedrettin liderliğinde Rumeli'de [[Deliorman]] bölgesinde, [[Karaburun]]’da [[Börklüce Mustafa]], [[Manisa]]’da da Börklüce’nin sağ kolu [[Torlak Kemal]] önderliğinde gelişmekteydi. [[Eflak]] hükümdarının da desteğiyle [[Tuna]]’nın güneyine geçen Şeyh Bedrettin asileri çevresinde toplayarak kuvvetlerini arttırmıştı.<ref name="sakaoglu">Sakaoglu, Necdet, (1999) ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul:Oğlak say.70<ref>
Börklüce Mustafa’nın da beş bin kişiyle [[İzmir]] sancakbeyini yenmesi üzerine isyan ciddileşti. [[Saruhan]] sancak beyinin de Börklüce’ye yenilmesi üzerine Sultan I. Mehmet Çelebi'yi harekete geçirdi ve veliaht şehzade [[II. Murad|Murat]] ve vezir-i azam Beyazıt Paşa'yı Börklüce’nin üzerine gönderdi. Hayli şiddetli geçen [[Karaburun yarımadası]] çarpışmalarında Beyazıt Paşa isyancıların çoğunu imha etti, esirleri de idam ettirdi. Bizzat Börklüce Mustafa da idam edildi. Manisa civarında Torlak Kemal ile 3000 asi de yakalanıp öldürüldü. Anadolu’daki isyan bastırıldıktan sonra Şeyh Bedrettin'in yanındakilerin çoğu kaçtılar.<ref name="sakaoglu"/>
Beyazıt Paşa, Rumeli’ye geçerek, Şeyh Bedrettin ve taraftarlarını Deliorman’da küçük bir çarpışmadan sonra kolaylıkla yakaladı. Şeyh Bedrettin'i kardeşi [[Mustafa Çelebi]]’ye karşı Rumeli’ye geçmiş bulunan Sultan I. Mehmet Çelebi'nin bulunduğu [[Serez]]’e yolladı. Sultan Şeyh Bedrettin'i [[Heratlı Mevlana Haydar]] başkanlığındaki mahkemede yargılatarak, 1420'de Serez çarşısında astırdı. Böylece, Mustafa Çelebi hadisesi ile aynı zamanda vuku bulan ve Osmanlı Devleti'ni çok zor duruma sokan bu ayaklanmalar, Beyazıt Paşa'nın sayesinde ortadan kaldırıldı.<ref name="sakaoglu"/>
I. Mehmet Çelebi'nin ölümünden sonra, oğlu [[II. Murat]] tahta geçmiş, ancak bu arada Beyazıt Paşa padişahın ölümünü, onun vasiyeti üzerine, oğlu şehzade Murad gelinceye kadar kırk gün süreyle gizlemiş ve böylece çıkması muhtemel bir fitneyi önlemiştir.
Mayıs [[1421]]'de tahta geçen II. Murat zamanında da Beyazıt Paşa Sadrazam mevkiini korumuşstur. Çelebi Mehmet'in ölümünün duyulmasından sonra serbest bırakılan ve hemen meşru hükümdarla mücadeleye başlayan Şehzade Mustafa'nın ([[Düzmece Mustafa]]) üzerine gönderilmiştir. Beylerbeyi olarak, kuvvetleriyle Rumeli'ye geçerek Mustafa Çelebi'ye karşı koymuştur. İki taraf, bugün [[Keşan]]'ın bir köyü olan [[Saros Körfezi]] kıyısındaki [[Sazlıdere]] mevkiinde karşılaştığında, muharebe esnasında elindeki kuvvetler Mustafa Çelebi tarafına geçince, Beyazıt Paşa teslim olmuştur. Fakat kendisine itimat edilmeyerek Mustafa Çelebi'nin yanındaki [[İzmiroğlu Cüneyt Bey]]'in ısrarlarıyla (Temmuz [[1421]]'de) boynu vurulmuştur .<ref name="sakaoglu"/>
Mezarı Sazlıdere'dedir. ==Eserleri==
Amasya'da cami, imaret ve medresesi, 1418 tarihli vakfiyeleri vardır
Torunları zamanımıza kadar gelmişlerdir.
| |||