1556 Şensi depremi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Shaangxi 1556 earthquake map of provinces.PNG|thumb|Depremden etkilenen ShaanxiŞensi ilini (kırmızı) ve diğer illeri (turuncu) olarak gösteren Çin haritası.]]

'''ShaanxiŞensi Depremi''' veya '''Hua ilçesi Depremi''' yaklaşık 830.000 kişinin ölümüne sebep olarak en çok kişinin ölümüne sebep olmuş deprem olarak kaydedilmiş depremdir. [[23 Ocak]] [[1556]] sabahında [[ShaanxiŞensi]], [[Çin]]'de meydana gelmiştir. [[ShaanxiŞensi]], [[ShanxiŞansi]], [[Henan]], [[Gansu]], [[Hebei]], [[Shandong]], [[Hubei]], [[Hunan]], [[Jiangsu]] ve [[Anhui]] illerinin 97'den fazla ilçesi etkilenmiştir<ref name="kapu">http://www.kepu.ac.cn/english/quake/ruins/rns03.html</ref>. 835 kilometre (520 mil) genişliğinde bir alan harap olmuştur ve bazı ilçelerde nüfusun %60'ı ölmüştür<ref>http://www.drgeorgepc.com/EarthquakesChina.html</ref>. O zamanlarda nüfusun büyük çoğunluğu yapay lös (kül rengi toprak) toprağından uçurumlardaki yapay mağaralarında yaşamaktaydılar, felaket sırasında bu mağaraların birçoğu göçmüştür.

Jeolojik verilere dayanarak yapılan modern tahminlere göre, depremin [[MSK]] (moment magnitude scale) ölçüsüne göre yaklaşık on bir şiddetininde olduğunu tahmin edilmektedir. Tarihte en ölümcül deprem ve en ölümcül beşinci doğal felaket olmasına rağmen, daha büyük şiddette depremler de olmuştur. Artçıl şoklar ayda birkaç kere olmak üzere yarım yıl kadar sürmüştür<ref name="kapu" />. Depremin merkezi ShaanxiŞensi'de bulunan Hua Dağı yakınındaki [[Hua ilçesi]]dir (enlem 34.5, boylam 109.7).

:''1556 kışında, bir deprem felaketi ShaanxiŞensi ilçesi ve ShaanxiŞensi ilinde gerçekleşti. Hua ilçemizde çeşitli talihsizlikler meydana geldi. Dağlar ve nehirler yer değiştirdi ve yollar harap oldu. Bazı yerlerde zemin birden yükseldi ve yeni tepeler meydana geldi, bazı yerlerde ise birden bire çöktü ve yeni vadiler oluştu. Diğer yerlerde, aniden bir dere ortaya çıktı veya yer yarıldı ve su yolları açıldı. Birden tüm kulübeler, resmi daireler, tapınaklar ve şehir duvarları yıkıldı.''

O zamanlarda milyonlarca insan [[Lös Vadisi]]'nin olduğu bölgede yüksek tepelerde yapay lös mağaralarda yaşamaktaydılar. [[Lös]] rüzgarın uzun yıllar boyunca getirdiği ve yaylada biriktirdiği alüvyonlu toprağın ismidir. Milyonlarca yıl boyunca rüzgarın [[Gobi Çölü]]'nden getirmiş olduğu [[alüvyon]]lar yumuşak lös balçıklar oluşturmuştu. Lös erozyona yüksek derecede eğilimli bir topraktır, sudan ve rüzgardan kolayca etkilenebilmektedir. Lös Vadisi ve tozlu toprağı tüm ShanxiŞansi, ShaanxiŞensi, ve Gansu illerinin ve diğerlerinin bazı bölümlerini kaplamaktadır. Birçok insan, tepelerdeki [[Yaodong]] ismi verilen evlerde yaşamaktaydı. Bu, büyük ölüm sayısına sebep olan başlıca etmendi. Deprem [[toprak kayması|toprak kaymaları]] nedeni ile mağaların yıkılmasına sebep olmuştur.

Ancak 1556 ShaanxiŞensi Depremi, [[Çin tarihi]]nin en kötü felaketi değildir. Örneğin, [[1959]] ile [[1961]] yılları arasında [[Doğal Felaketlerin Üç Yılı]]'nda on milyonlarca Çinli ölmüştür.

{{DEFAULTSORT:1556 ShaanxiŞensi Depremi}}