Burgonya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Luckas-bot (mesaj | katkılar)
k r2.7.1) (Bot: Ekleniyor: sh:Burgundija
Hcagri (mesaj | katkılar)
k dz
19. satır:
harita = Bourgogne map.png
}}
'''Burgonya''' ([[Fransızca]]: ''Bourgogne'' [{{IPA|buʀˈgɔɲ}}], [[FrancoprovençalProvensal]]: ''Borgogne''), [[Côte d'Or]], [[Nièvre]], [[Saône-et-Loire]], ve [[Yonne]] [[departman]]larından oluşan fransız bölgesidir. [[Dijon]], [[Nevers]], [[Mâcon]] ve [[Auxerre]], burgonyanınBurgonya'nın büyük şehirleri arasında yer alırlar. Fransanın eski bölgelerinden olup Kuzeyde [[Champagne]], Doğuda [[Franche-Comté]], Batıda [[Bourbonnais]] ve [[Nivernais]], güneyde ise [[Lyonnais]] ile çevrilidir.
<!-- Francoprovençal dilinin adını Türkçeye çevirebilir miyiz?-->
'''Burgonya''' ([[Fransızca]]: ''Bourgogne'' [{{IPA|buʀˈgɔɲ}}], [[Francoprovençal]]: ''Borgogne''), [[Côte d'Or]], [[Nièvre]], [[Saône-et-Loire]], ve [[Yonne]] [[departman]]larından oluşan fransız bölgesidir. [[Dijon]], [[Nevers]], [[Mâcon]] ve [[Auxerre]], burgonyanın büyük şehirleri arasında yer alırlar. Fransanın eski bölgelerinden olup Kuzeyde [[Champagne]], Doğuda [[Franche-Comté]], Batıda [[Bourbonnais]] ve [[Nivernais]], güneyde ise [[Lyonnais]] ile çevrilidir.
 
Bölgeden geçen [[Sen Nehri]], [[Yonne nehriNehri]] ve [[Saône nehriNehri]]nin yarattığı verimli vadi, [[Chablis]] gibi tanınmış [[Bourgogne şarabı|Bourgogne şaraplarının]] burada üretilmesine olanak sağlamıştır. Ayrıca [[Dijon]] şehri de [[hardal]]ın başkenti sayılmaktadır.
 
== TarihTarihi ==
GallyalılarGalyalılar zamanında [[Eduenler]] tarafından işgal edilen bölge, İ.Ö. 52'de [[Jül Sezar]]'a karşı yapılan direnişlerin merkezi olmuştur. Bölge, adını [[Cermenler]]den olan [[Burgundlar]]'dan almaktadır. M.Ö 475/80-480'e doğru Burgundlar bölgeye ('' BurgundiaBurgundya'') yerleşmiştir. Bölgenin büyük bir kısmı orta çağda art ardaartarda gelen değişik Burgon krallıklarının dışında kalmıştır. 877'den beri bağımsız olmuş olan [[Burgonya düklüğüDüklüğü]] 1477'de Fransız kralı [[Louis XI. Louis]] tarafından Fransa'ya bağlanmıştır.
 
=== Burgonya Krallıkları ===
* 1. Burgonya krallığıKrallığı: Burgondların krallığı adı altında anılır 534'te Franklar tarafından fethedilmiştir.
* 2. Burgonya krallığıKrallığı: Merovenj prensi [[I. Clotaire]]'in oğlu [[Gontran]] tarafından 561'de kurulmuştur. [[Charles Martel]] tarafından [[Austrasie]]'ye bağlanmıştır.
* 3. Burgonya krallığıKrallığı: Burgonya sijuranSijuran krallığıKrallığı adı altında anılır ve 879'da [[Mantaille toplantısı]]nda, [[Kel Charles]]'ın eniştesi olan [[Boson]]'a verilmiştir.
* 4. Burgonya krallığıKrallığı: 888'de Burgonya Transjuran'da [[Auxerre]] kontu Rudolf tarafından kurulup, oğlu II. Rudolf II tarafından Boson krallığınınKrallığı'nın 934'te satın alınmasıyla genişlemiştir. Böylece iki burgonyaBurgonya krallığı birleşip Arles krallığıKrallığı ya da Burgonya-Provans krallığıKrallığı adını almıştır. 1032'de imperatorimparator [[Konrad II]] tarafından [[Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu]]na bağlanmıştır.
 
=== Burgonya Düklüğü ===
Dokuzuncu yüzyılın sonunda kurulan üçüncü burgonyaBurgonya krallığınıKrallığı'nı yöneten hanedanlık 956'da sona erdikten sonra bir robertiyenRobertiyen ailesi tarafından yönetilen burgonyaBurgonya, bu ailenin 1361'de sona ermesiyle birlikte, 1364'de fransızFransız kralı [[İyiII. Jean]]'ın dördüncü oğlu [[Cesur Philippe]]'e verilmiştir. Bu yeni [[Valois]] hanedanlığıHanedanlığı altında düklük toprakları bugünkü coğrafî burgonyayıBurgonya'yı aşıp XV·15. yüzyılınyüzyıl batıBatı avrupasınınAvrupasının en zengin ve güçlü devletlerinden biri olmuştur. Cesur Philippe (1364/-1404) ve Korkusuz Jean (1404/19-1419) VI. Charles'ın krizlerle çarpıntılıgeçen taht döneminin Fransasında önperdedeön planda rollerini oynamışlardır; İyi Philippe (1419/67-1467) bu politiğipolitikayı devam ettirerek açıkça Ingilizlerleİngilizlerle, Fransaya karşı, anlaşmıştır, ama VII. Charles'a imzalattırdığı [[Arras anlaşmasıylaAntlaşması]]'yla (1435) bağımsızlığını kesinleştirdikten sonra fransızFransız-ingilizİngiliz ilişkilerinden uzaklaşıp kendisinienerjisini tamamen BurgonyanınBurgonya'nın birliği ve güvencesi için harcamıştır. Çok akıllıca bir evlenme politiğipolitikası, zengin miraslar, hacizler, ve çok nadiren savaş ile Burgonya dükleri ardardı ardına Flamanya, Artois, Franche-Comté kontluklarını 1384'te, Namur kontluğunu 1421'de, Brabant ve Limbourg'u 1430'da, Hainaut, Zeelanda, Hollanda ve Frisyayı 1428/33-1433 arasında ve LuxemburgLüksemburg düklüğünü 1431'de olmak üzere [[Kuzey denizindenDenizi]]'nden isviçreİsviçre alplerineAlplerine uzanan bir devlet kurmuşlardır.
 
<!-- Dolaşım şablonu -->
{{Fransa-bölgeler}}
{{Fransa YBbis}}
 
<!--Kategoriler-->
<!-- interwiki -->
 
[[Kategori:Bourgogne|*]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Burgonya" sayfasından alınmıştır