|
Astronomide astroitlerinasteroidlerin yoğunluğunun düştüğü yörüngelere verilen isim
== AstroitlerAsteroidler ==
AstroitlerAsteroidler tıpkı [[gezegen]]ler gibi [[Güneş]] çevresinde dönen, ancak küçük kütleleri sebebiyle gezegen sayılmayan cisimlerdir. Bu cisimlerin ilk örneği 1801 yılında bulunan [[Ceres]]’tir. Ancak kütlesi [[Ay]]’ın kütlesinin yaklaşık olarak seksende biri olan Ceres bir gezegen sayılmayacak kadar küçüktür. Daha sonraki yıllarda binlerce astroitasteroid daha bulundu. Ancak hepsi de Ceres’ten daha küçüktür. Gözlem araçları geliştikçe daha küçük astroitlerasteroidler bulunmağa devam edilmektedir.
== AstroitAsteroid yörüngeleri ==
AstroitAsteroid [[yörünge]]leri incelenirse, astroitlerinasteroidlerin Güneş sisteminin büyük bölümünde bulunduğu, fakat özellikle [[Mars]] ve [[Jüpiter]] gezegenleri arasında yoğun oldukları görülür. Yani yörünge yarıçapları Mars’ın yörünge çapından büyük, fakat Jüpiter’in yörünge yarı çapından küçüktür.
Mars'ın yörünge [[yarıçap]]ı 227 937 000, Jüpiter'in yörünge yarıçapı ise 778 547 000 km.dir. (Aslında, yörüngeler tam çember olmadığından burada yarıçap sözü ile [[yarı büyük eksen]] kastedilmektedir.) Genellikle Güneş sistemi içersinde uzaklıklar [[astronomik birim]], yani Dünya yörünge yarıçapı cinsinden hesaplandığı için, bu uzaklıklar yaklaşık olarak sırasıyla, 1.5 ve 5.2 astronomik birim olarak ifade edilir. Yani, astroitlerinasteroidlerin büyük çoğunluğunun yörünge yarıçapı '''r''' astronomik birim cinsinden,
: <math> \mathbf{1.5}< r < \mathbf{5.2}</math>
Ne var ki, 1857 yılında astroitasteroid yörünge yarıçapları üzerinde çalışan Amerikalı astronom [[Daniel Kirkwood]] (1814-1895) Mars ve Jüpiter arasındaki astroitlerinasteroidlerin dağılımını incelerken, bu bölgedeki astroitlerinasteroidlerin dağılımının düzgün olmadığını, bazı yarıçaplarda astroitasteroid sayısının büyük ölçüde düştüğünü saptadı. Bu gibi astroitasteroid yoksunu yörüngeler '''Kirkwood boşluğu''' olarak bilinirler.
== Başlıca Kirkwood boşlukları ==
(Ayrıca daha önemsiz birkaç boşluk daha vardır.)
Kirkwood bu boşlukların astroitasteroid ve Jüpiter arasındaki [[rezonans]] ile ilgili olduğunu buldu.
== Rezonans ==
: <math> \frac{T_1}{T_2} = (\frac {R_1}{R_2})^{3/2}= (\frac {5.2}{3.27})^{3/2} =2</math>
Görüldüğü gibi, Kirkwood bölgesinde bulunan bir astroitasteroid Jüpiter ile rezonansa gelecektir.Yukarda hesaplanan değerler bir Jüpiter yılı içinde periyodik olarak Güneş astroitasteroid ve Jüpiter’in kaç defa bir hizaya geleceğini göstermektedir.Bu periyodik yakınlaşma astroitasteroid yörüngesini bozmakta ve bu sebepten Kirkwood bölgesinde astroitasteroid sayısı düşmektedir.
[[Dosya:Kirkwood Gaps.png]]
Yukardaki grafik Amerika Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) tarafından hazırlanmıştır. Bu grafikğingrafiğin y ekseni bağıl astroitasteroid sayısnı, x ekseni ise astronomik birim (AU) cinsinden uzaklığı göstermektedir. Ok işaretiyle gösterilen dört değer periot rezonansı için yukarıda hesaplanan değerlerdir.( 2.06 için ayrıca işaretleme yapılmamıştır.)
== Ayrıca bakınız ==
* [[AstroitAsteroid]]
* [[Kepler'in Üç Yasası]]
| 