|
[[Dosya:Bundesarchiv Bild 101III-Alber-164-18A, Großmufti Amin al Husseini, Heinrich Himmler.jpg|thumb|200px|Emin el Hüseyni [[Heinrich Himmler]] ile tokalaşıyor, 1943]]
{{çalışma}}
'''Muhammed Emin el-Hüseyni''' ([[Arapça]]:محمد أمين الحسيني) (d. [[1895]]/[[1897]], [[Kudüs]], [[Filistin]] - ö. [[4 Temmuz]] [[1974]], [[Beyrut]], [[Lübnan]]), [[Filistinli]] Müslüman lider. 1921 - 1948 yılları arasında Filistin baş [[müftü]]sü ve ''[[Filistin Ulusal Hareketi]]'' nin kurucusuydu. 1895 veya 1897'de doğdu. Kısa sürede [[ElII. HüseyniAbdülhamit]] hayranı oldu. [[SiyonizmÇanakkale Savaşı]]e karşı anahtar rol oynamıştı.sırasında [[Osmanlı ordusu]]'nda topçu subayı olarak görev yapan el Hüseyni, bir süre [[İzmir]]'de yaşadı. [[KudüsTeşkilat-ı Mahsusa]]'eda döndüktenyükselerek sonraKudüs'te idaresi hızla yükseldi. Aralık 1916'da [[1916Kudüs]]'e yılındakidöndükten sonra Arap isyanında aktif rol alarak,isyanı lidersırasında konumunaolayları geldiyatıştıramadı. Osmanlı idaresinden sonra Filistin topraklarından [[Yahudiler]]i çıkarma çalışmalarına girişti. [[Antisemitizm|Antisemit]] gösteriler ve [[sabotaj]]lar düzenledi. Filistindeki İngiliz yönetimi kendisini 10 yıl hapse mahkûm ettiyse de [[Şam]]'a kaçtıgitti. [[1921]]'de askeri yönetim sivilleşince yeni İngiliz yüksek komiseri kendisinden özür diledi. Emin el Hüseyni’nin en ilginç politikası [[1933]]'den itibaren [[Nazi]]lerle yakınlaşması oldu. [[1936]]'da Filistinde çıkan büyük Arap isyanının lideri olarak, Yahudilere toprak satışını, Filistine Yahudi göçünü önlemeye çalıştı. İngilizlerle yine arası bozuldu ve İngilizler dini liderliğini tanımadıklarını ilan ettiler. [[1937]]'de [[Lübnan]]'a kaçtı.El Hüseyni, [[Siyonizm]]e karşı anahtar rol oynamıştı. [[1941]]'de [[Berlin]]'e giderek bizzat [[Adolf Hitler]] ile görüştü. Yahudileri Filistinden atmak için destek talep etti. Hitler resmi bir taahhüt vermedi ancak söz ile, Filistin ideallerini [[Almanya]]'nın paylaştığını beyan etti. [[Kafkaslar]]ı tamamen ele geçirince Yahudileri Filistinden atacağını da ekledi. Himmler'le yaptığı görüşmede de [[Balkan]] Müslümanları ile arasının iyi olduğunu, Almanya için silahlı bir kuvvet oluşturabileceğini söyledi. Bunun üzerine Müslüman [[Boşnak]] ve [[Hırvat]] askerlerinden [[13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar"]] adlı bir tümen oluşturuldu. [[II. Dünya Savaşı]]nda [[Nazi Almanyası]]'nın [[1945]]'te yenilmesinden sonra [[İsviçre]]'ye kaçan el Hüseyni, tutuklandı ve [[Fransa]]'da ev hapsine alındı. Buradan da kaçmayı başarıp, [[Kahire]]'ye gitti. Nazi avcısı Siyonist gruplar İngiliz hükümetine başvurup, müftüyü savaş suçlusu olarak yargılanmak üzere geri istediler. İngilizler halen hem [[Mısır]] hem de Filistin'de kontrolü elinde tutmaları sebebiyle Araplar için böyle karizmatik bir liderin Yahudilere teslim edilmesi ile yaşanacak büyük bir kaostan çekindiler ve bu başvuruyu reddettiler. [[1948]]'de [[Gazze Şeridi]]nde Filistin hükümetini kurduğunu ve hükümet başkanı olduğunu ilan etti. Bu hükümet, Mısır, [[Suriye]], Lübnan, [[Irak]] ve [[Suudi Arabistan]] dışında hiçbir İslam ülkesince tanınmadı. Emin el Hüseyni [[1974]] yılında Beyrut'ta öldü. Kudüs'e gömülme vasiyetine rağmen, [[İsrail]] tarafından bu talep reddedildi.
Emin el Hüseyni’nin en ilginç politikası [[1933]]'den itibaren [[Nazi]]lerle yakınlaşması oldu. [[Reinhard Heydrich]], [[Heinrich Himmler]] ve [[Adolf Eichmann]] ile irtibata geçti. [[1941]]'de [[Berlin]]'e giderek bizzat [[Adolf Hitler]] ile görüştü. Yahudileri Filistinden atmak için destek talep etti. Hitler resmi bir taahhüt vermedi ancak söz ile, Filistin ideallerini [[Almanya]]'nın paylaştığını beyan etti. [[Kafkaslar]]ı tamamen ele geçirince Yahudileri Filistinden atacağını da ekledi. Himmler'le yaptığı görüşmede de [[Balkan]] Müslümanları ile arasının iyi olduğunu, Almanya için silahlı bir kuvvet oluşturabileceğini söyledi. Bunun üzerine Müslüman [[Boşnak]] ve [[Hırvat]] askerlerinden [[13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar"]] adlı bir tümen oluşturuldu.
[[II. Dünya Savaşı]]nda [[Nazi Almanyası]]'nın [[1945]]'te yenilmesinden sonra [[İsviçre]]'ye kaçan el Hüseyni, tutuklandı ve [[Fransa]]'da ev hapsine alındı. Buradan da kaçmayı başarıp, [[Kahire]]'ye gitti. Nazi avcısı Siyonist gruplar İngiliz hükümetine başvurup, müftüyü savaş suçlusu olarak yargılanmak üzere geri istediler. İngilizler halen hem [[Mısır]] hem de Filistin'de kontrolü elinde tutmaları sebebiyle Araplar için böyle karizmatik bir liderin Yahudilere teslim edilmesi ile yaşanacak büyük bir kaostan çekindiler ve bu başvuruyu reddettiler.
[[1948]]'de [[Gazze Şeridi]]nde Filistin hükümetini kurduğunu ve hükümet başkanı olduğunu ilan etti. Bu hükümet, Mısır, [[Suriye]], Lübnan, [[Irak]] ve [[Suudi Arabistan]] dışında hiçbir İslam ülkesince tanınmadı.
Emin el Hüseyni [[1974]] yılında Beyrut'ta öldü. Kudüs'e gömülme vasiyetine rağmen, [[İsrail]] tarafından bu talep reddedildi.
== Galeri ==
|
