Şavuot: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Luckas-bot (mesaj | katkılar) k r2.7.1) (Bot: Ekleniyor: en:Shavuot |
Karakter hataları düzeltildi |
||
24. satır:
Yahudi kanunlarına göre, İsrail’de bir gün, diasporada iki gün olarak kutlanır. Reformist Musevilik | Reformist cemaatler]] (İsrail ve diaspora) bir gün olarak kutlar <ref>[http://www.myjewishlearning.com/holidays/Shavuot/TO_Shavuot_Community.htm My Jewish Learning on Shavuot] - see 7th paragraph</ref>
== Tevrat’ta ==
Tevrat’ta Şavuot; ‘Haftaların Festival”i ([[İbranice]] חג השבועות, '''''Ḥag ha-Shavuot''''', Exodus 34:22, [[Tesniye]] 16:10.) ve ‘İlk Meyvelerin Günü’ (İbranice הבכורים, '''
''Yom ha-Bikkurim''''', ) olarak adlandırılır. [[Talmud]], bu günde çalışmanın yasak olduğunu ve Hamursuz Bayramı’nın sona erdiğini anlatmak için, Şavuot’u; [[Atzeret]] <ref>[[Pesachim]] 68b.</ref> (İbranice עצרת, uzak durmak) olarak görür <ref name="sichos">{{cite web |url=http://www.sichosinenglish.org/books/vedibarta-bam/shavuot.htm |title=Vedibarta Bam
Tanrı’nın Sina Dağı’nda Tevrat’ı ([[On Emri | On Emir ]] içeren) Yahudilere gönderdiği gün olmasının önemi yanı sıra, Şavuot aynı zamanda İsrail’de tahılların hasat zamanıyla da alakalıdır. Antik çağda, tahıl hasadı yedi hafta sürerdi ve bu dönem memnuniyet zamanıydı. (Jer. 5:24, [[Tesniye]]. 16:9-11, Isa. 9:2). Bu sezon, Hamursuz Bayramı boyunca arpaların hasadıyla başladı ve buğdayların Şavuot’ta hasat olmasıyla sona erdi. Bu nedenle, [[Sukot]] nasıl meyve hasadının sona eriş festivaliyse; Şavuot, tahıl hasadını bitiren festivaldir.
=== İkinci Tapınak Dönemi ===
İkinci Tapınak döneminde, Şavuot’un tarihi tartışmalıydı. Esseniler’le ilişkili olan Kümran toplumunun kütüphanesine Şavuot’tan bahseden çeşitli yazılar bulunuyordu ve bunların içinde bulunan [[Jubileler Kitabi]]; bu “Haftaların Festivali”nin, [[Kislev]] 15’te olması gerektiğini söylüyordu <ref> [[Joseph Fitzmyer]] ''Responses to 101 questions on the Dead Sea scrolls'' 1992 p87- "Particularly important for the Qumran community was the Particularly important for the Qumran community was the celebration of this Feast of Weeks on 111/15, because according to Exod 19:1 Israel arrived in its exodus-wandering at Mt. Sinai in the third month after leaving Egypt.. Later the renewal of the Covenant came to be celebrated on the Feast of Weeks (see [[Jubilees]]"</ref>.
== İlk meyvelerin töreni; Bikkurim ==
Şavuot ayrıca, bireylerin, ilk meyveleri '''''Bikkurim''''' Kudüs’teki Tapınağa getirdikleri gündü (Mişna Bikkurim 1:3). Bikkurim’ler, İsrail’in hakkında övüldüğü yedi türden geliyordu: Buğday, üzüm, nar, zeytin, incir ve hurma ([[Tensiye]] 8:8.) Büyük ölçüde tarımsal antik İsrail toplumunda, Yahudi çiftçiler, bu yedi türün ilk olgunlaşan meyvelerinin etrafına birer kamış bağlardı. Hasat zamanında, çiftçiler bu belirlenmiş meyveleri keser ve altın ya da gümüşten örülmüş sepetlerin içine yerleştirirdi. Sonra çiftçi bu sepetleri, boynuzları yaldızlanmış ve çiçekli çelenk takılmış öküzlere yüklerdi. Öküzler, sahipleri ve sahiplerinin arkadaşlarıyla, Kudüs’e doğru büyük bir geçitte yer alırdı ve bu geçit esnasında çiftçilere, müzik ve tören eşlik ederdi <ref name="temple">{{Cite web|url=http://www.templeinstitute.org/shavuot.htm|title=The Festival of Shavout: Bringing the Firstfruits to the Temple|accessdate=September 5, 2007|publisher=The Temple Institute|author=The Temple Institute}}</ref>.
Tapınakta, her çiftçi kendi Bikkurim’ini bir [[Kohen]]’e sunardı ve sonrasında Yahudilerin Mısır’daki sürgünlükleri, tutsaklıkları ve ezilmişliklerini anlatan hikayeler anlatılırdı. Ardından Tanrı’ya ilk meyveler ve tarih boyunca Yahudilere yaptığı rehberlikten dolayı şükranlar sunulurdu.
== Modern kutlamalar ==
Diğer bayramların aksine, Şavuot’ta, çalışmamak, festival kutlamaları, özel ibadetler ve kutlama yemekleri dışında belirlenmiş [[Mitsva]]’lar (Tevrat emirleri) yoktur. Ama birçok adetten dolayı bu bayram karakterize olmuştur. Şavuot adetleri; dini adetlerin, Yahudi dini törenlerinin korunması ve devamı için ne kadar önemli olduğunu vurgular. [[Aşkenaz]]lar tarafından genellikle uygulanan bu adetler şunlardır:
45. satır:
*''''' תורה – Torah''''', Gece Tevrat çalışmalarına katılmak.
=== Akdamut ===
Akdamut (Aramice: אקדמות) Tanrı’nın, Tevrat’ın ve İsrail’in yüceliğini öven bir dini şiirdir. Şavuot’un ilk günü, Sinagogdaki sabah dualarından hemen önce okunur. Şiir, 1096 Haçlı Seferi’nde oğlu öldürülen, Haham Meir tarafından yazılmıştır. Haham Meir, Tevrat’ı ve Yahudi dinini, yerel rahiplerle girdiği bir tartışmada korumak zorunda kaldı ve başarılı bir şekilde Tanrı’nın gücüne olan güvenini, Yahudi halkına olan sevgisini ve Tevrat’ın mükemmelliğini nakletti. Sonra bu temaları içeren, 90 satırlık bu Aramice şiiri yazdı.
Şiirin her satırı "ta" (תא) hecesiyle biter (İbrani alfabesinin ilk ve son harfleri) ve bu Tevrat’ın sonsuzluk kastetmek için yapılmıştır. Bu şiire eşlik eden melodi de ihtişamı ve zafer duygusunu hissettirir. Sefarad’lar Akdamut’u okumazlar, ama akşam ibadetinden önce, [[Azharot]] adlı bir şiiri okurlar. Bu şiir 613 [[Mitsva]]yı anlatır. İlk gün pozitif emirleri, ikinci gün ise negatif emirleri okurlar.
=== Süt ürünleri ===
[[File:100 0774.JPG|right|thumb|Peynirli Krepler [[blintz]], Aşkenaz Yahudiler tarafından Şavuot'ta sunulur.]]
Aşkenaz Yahudiler arasında <ref>{{cite web |url=http://www.aish.com/h/sh/r/48967071.html |title=Cheese & Flowers |last=Wein |first=Rabbi Berel |date=10 May 2005 |accessdate=24 May 2011 |publisher=[[Aish HaTorah|Aish.com]]}}</ref>, Cheesecake, peynirli puf böreği <ref name="mama">{{cite web |url=http://www.inmamaskitchen.com/Shavuot/shavuot.html |title=Shavuot
=== Rut’un kitabı ===
Değişik Yahudi bayramlarında, sinagoglarda insanlara okunan, 5 adet [[Megillot]] (:'''''מגילות''''', "parşomen tomarı") vardır. Bunların içindeki, arpa ve buğday sezonundan sonraki hasatlardan bahseden Rut Kitabı (מגילת רות, '''''Megillat Ruth''''') Şavuot bayramıyla ilgili olandır. Kitapta ayrıca, Ruth’un, Tevrat’ı kabul eden Yahudi milletinden biri olmak isteğini anlatır.
=== Yeşillik ===
[[Midraş]]’a göre, Sina dağı’nın tepesi, Tevrat’ın gelmesinden hemen önce yeni açan çiçeklerle bezendi. Yeşillik ayrıca bebek Musa’nın 3 aylıkken, sazlıklar arasında bulunmasında (Ex. 2:3) da tasvir ediliyor (Musi Adar ayının 7’sinde doğdu ve Sivan’ın 6’sında Nil Nehri’ne bırakıldı, yıllar sonra aynı günde Yahudi milletini, Tevrat’a ulaşmak üzere Sina Dağı’na getirdi.)
Bu nedenlerden dolayı, bir çok Yahudi aile, Şavuot’u onurlandırmak için, evlerini ve sinagogları, çiçekler, bitkiler ve yapraklı dallarla dekore ederler. Bazı sinagoglar dua platformlarını bir kubbe misali, çiçeklerle donatırlar ve düğünlerde kullanılan çardağı anımsatır.
=== Bütün Gece Tevrat Öğrenme ===
Şavuot’ta bütün gece uyumayıp Tevrat öğrenmek (Tikkun '''''Leil Shavuot'''''- İbranice: תקון ליל שבועות olarak bilinir) Midraş’ta bulunan köklerine dayanır. Tevrat inmeden bir gece önce, ertesi gün gerçekleşecek büyük olay için iyi dinlenmek amacıyla erkenden uyudular ama uyuyakaldılar ve Musa onları, Tanrı dağın tepesinde beklediğinden uyandırmak zorunda kalır <ref>''Shir Hashirim Rabbah'' 1:57.</ref>. Bu milletçe kabullenilmiş kusuru telafi etmek için, dindar Yahudiler, bütün gece uyumayıp Tevrat öğrenirler <ref name="sleepless">{{Cite web|url=http://www.ohr.org.il/yhiy/article.php/1688|title=Sleepless Shavuot in Shicago|accessdate=5 September 2007|publisher=[[Ohr Somayach, Jerusalem|Ohr Somayach]]|date=22 May 2004|last=Ullman |first=Rabbi Yirmiyahu}}</ref>.
Gece boyunca Tevrat öğrenme geleneği 1533 ‘lere kadar gider. [[Şulhan Aruh]] ( Kurulul Masa) yazarı, haham [[Shlomo Halevi Alkabetz]] (Osmanlı zamanında Selanik’te yaşarken) ve diğer arkadaşları, 3 gün önceden hazırlandıkları, Şavuot gecesinde bütün gece uyanık kalıp Tevrat çalışırlardı. Bu gecelerin birinde, bir melek göründü ve onlara Yahudilik kanunlarını öğretti <ref>{{cite web |url=http://www.jewish-studies.info/Tikkun-Leil-Sha.htm |title=Tikkun Leil Shavuot of R. Joseph Karo and the Epistle of Solomon ha-Levi Elkabetz |date=22 December 2008 |accessdate=8 June 2011 |last=Altshuler |first=Dr. Mor |publisher=jewish-studies.info}}</ref><ref name="haaretz">{{Cite web|url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/862344.html|title='Let each help his neighbor'|accessdate=5 September 2007|work=[[Haaretz]]|date=22 May 2007|first=Mor|last=Altshuler}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/JosephKaro.html |title=Joseph Karo |year=2011 |publisher=[[Jewish Virtual Library]] |accessdate=8 June 2011}}</ref>
69. satır:
|last=Rosenblum |first=Jonathan |date=31 May 2006 |work=Cross-Currents |accessdate=8 June 2011}}</ref>
=== Tikkun leil Şavuot ===
Gece boyunca Tevrat öğrenme geleneğine bağlı kalarak, 16. yüzyılın önde gelen [[Kabalacı]]’larından [[Arizal]] (Isaac Luria), Şavuot akşamı için özel bir servis düzenlemiştir.
77. satır:
== Diğer Kutlamalar ==
=== Kibbutz Kutlaması ===
[[File:Shavuot bikkurim.jpg|225px|left|thumb|[[Nahalal]]da Bikkurim sunuşları.]]
Hasatla olan bağlantısından dolayı, [[Kibbutz]] ve [[Moshav]]’larda Şavuot, özel faaliyetlerle kutlanır. Bu tarımsal yerleşimciler, tarlalarında ürettikleri meyveleri göstermek için, törenler ve özel kutlamalar yaparlar <ref name="go">{{cite web |url=http://www.goisrael.com/Tourism_Eng/Tourist+Information/Discover+Israel/Holidays/Shavuot.htm |title=Jewish holidays: Shavuot |publisher=[[Ministry of Tourism (Israel)|Israel Ministry of Tourism]] |date=2005 |accessdate=24 May 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/on-kibbutz-shavuot-means-first-fruits-even-when-they-re-made-of-plastic-1.276957 |title=On kibbutz Shavuot means first fruits
=== Tarih Üzerine Tartışma ===
Tevrat Şavuot’un tam olarak hangi güne denk geldiğini belirtmediği için, Şavuot tarihi üzerine geleneksel ve gelenek olmayan Yahudi çevrelerinden görüşler ortaya çıktı. Tartışmalar, iki farklı bakış etrafında toplanıyor: Tevrat’ın verildiği günün ya da Omer’in 50. gününün Şavuot’un başlangıcı olması.
=== Tevratın Verilmesi ===
Bilinen zaman çizelgesinde, Yahudiler Sina Dağı’nın eteklerine, ay hilalken vardılar ve [[On Emir]] onlara bir sonraki Şabat’ta verildi (Exodus 19:1.) Hilalin Pazar ya da Pazartesi günlerinden hangisinde olduğu bilinmiyor. Pratikte, İsrail’de Şavuot, Sivan ayının 6. gününde kutlanır. Diaspora ya sonraki gün de tatil olarak verilir.
=== Omer’in Sayılması ===
Tevrat’a göre, Omer’in sayılmasının birinci günü, arpa hasatının da ilk günüdür ([[Tensiye]] 16:9.) Şabat’ın ertesi günü başlamalı ve yedi Şabat sürmeli ([[Levililer]] 23:11.) Talmud bilginleri, bu Şabat’ı bir dinlenmek olarak algıladı ve bunun Hamursuz’un ilk gününe denk geldiğini belirttiler. Böylece, Omer’in sayılması Hamursuz Bayram’ının ikinci günü başlar ve 49 gün daha devam eder ve Şavuot’tan bir gün önce sona erer.
| |||