'''Asparuh''' ya da '''Isperih''' ([[Bulgarca]]:Аспарух), Türklerin Bulgar atalarının bilinen en büyük komutanı. Başka birBir Türk boyu olan [[Hazarlar]]ın ittirmesiyle batıya göç ederek Tuna havzasında [[Birinci Bulgar İmparatorluğu]]'nu kurmuştur.
Asparuh liderliğindeki Bulgarlar ise Dinyeper ve [[Dinyester]] nehirlerini geçerek bugünkü güney [[Besarabya]]'ya, Bizans İmparatorluğu'na komşu olacak şekilde yerleşmişlrdir.<ref>{{Kitap belirt| yazar= ''Vasil Gjuzelev''| başlık = 'ForschungenAyrıca zur Geschichte Bulgariens im Mittelalter'| urlBakınız = | yayımcı= Türk Dil Kurumu Yay.| yıl= 1986| yer = Viyana| dil = Almanca| id =| bölüm = | sayfalar = sf. 3-24| alıntı =}}</ref> Onların yerleştiği bölge Bizans kaynaklarında "Onglos" ya da "Onklos" olarak geçmektedir.<ref>{{Kitap belirt| yazar= ''Talat Tekin''| başlık = 'Tuna Bulgarları ve Dilleri'| url = | yayımcı= Türk Dil Kurumu Yay.| yıl= 1987| yer = Ankara| dil = Türkçe| id =| bölüm = | sayfalar = sf. 1| alıntı =}}</ref>
Asparuh'un Onglos bölgesine kesin geliş tarihi bilinmemekle birlikte Bizans İmparatorluğu'nun doğuda Araplara karşı, [[Avrupa]]'da dini ve diplomatik mücadele verdiği yıllar olan 650-670 tarihleri arasında gerçekleştiği tahmin ediliyor.<ref>{{Kitap belirt| yazar= ''Steven Runciman''| başlık = 'A History of the First Bulgarian Empire'| url = | yayımcı= Türk Dil Kurumu Yay.| yıl= 1930| yer = Londra| dil = İngilizce| id =| bölüm = | sayfalar = sf. 26| alıntı =}}</ref> Asparuh ile geelen bu Bulgarlar, [[Birinci Bulgar Devleti]]'ni kuran ve ilmi araştırmalarda Proto Bulgarlar ya da Bulgar Türkleri olarak adlandırılan Türklerdi. Asparuh [[Tuna Nehri]]'nın daha kuzeyinde olan [[Dinyeper]] ve Dinyester nehirlerini geçerek ve Onglos bölgesini ele geçirerek Tuna ile diğer iki nehir arasındaki alana yerleşti. Ön taraftan bataklık oluşu, diğer yönlerden de nehirlerden oluşan taçla sarılmış olması düşmana karşı büyük bir güvenlik sağlamaktaydı. 670 yılında bu [[Bulgarlar]], [[Bizans]]'ın kuzey komşusu olma konumuyla Bizans'ı tehdit eden bir güç konumuna gelmiştir. Tuna Deltası'nın güneyini geçmeyi başaran Asparuh komutasındaki Bulgarların burada karşılaştıkları Slav zümreleriyle birleşmesi neticesinde doğmuştur. Başlangıçta Bizans'la dostane ve barışçıl ilişkiler kuran Asparuh önderliğindeki Bulgarlar, gerek [[Hazarlar]]dan kaçmak gerek yeni yerleşim alanları bulmak amacıyla Tuna Deltası'nın kuzeyindeki topraklardan hareketle Dobruca’nın güneyindeki Bizans topraklarına saldırılarda bulunmaya başlamışlardır.<ref>{{Kitap belirt| yazar= ''Dimitri Obolenski''| başlık = 'The Byzantine Commonwealth: Eastern Europe 500-1453'| url = | yayımcı= Phoenix Press| yıl= 2000| yer = Londra| dil = İngilizce| id = ISBN 1-84212-019-0| bölüm = | sayfalar = sf. 90| alıntı =}}</ref> Bizans imparatoru [[IV. Konstantin]] İstanbul'u kuşatan [[Araplar]]'la uğraştığı için yeni komşularına karşı koyacak güçte değildi. Ancak Arapların kuşatmayı kaldırmasıyla Bulgarlara karşı sefer hazırlıklarına giriştir. Konstantin, 680 yılında büyük bir deniz ve kara kuvvetiyle Bulgarları topraklarından çıkartmak üzere Tuna'nın ağzına ve Onglos denilen bölge üzerine yürüdü. Bulgarların bataklıklar arasında gizlenerek açıkça savaşmaktan kaçınması, Konstantin'in başarı elde etmesini engelledi.
== Ayrıca Bakınız ==
* [[Birinci Bulgar İmparatorluğu]] (Tuna Bulgar Devleti)
