Hareket işlem sistemi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
5. satır:
== Bilgisayar bilimlerinde hareket işlem sistemleri ==
[[Bilgisayar bilimleri]] açısından, hareket, bir [[bilgisayar]] sisteminin yerine getireceği birbiriyle ilişkili bir dizi işlemden ibarettir. Bu işlemler bir bütün olarak görülür ve sonuçta bir hareket ya başarıyla gerçekleşir ya da gerçekleşmeyerek hareketin başlamasından hemen önceki noktaya dönülür. Bu işlemlerin gerçekleştirilmesiyle bir [[veri tabanı]]nda yer alan bir dizi [[veri]] değişim geçirerek yeni değerler alır.
=== Hareket bütünlüğü === Tüm işlemlerin sonuçları kalıcı olacak biçimde gerçekleştirildiğinde hareketin bütünlüğü korunmuş ve hareket başarıyla gerçekleşmiş demektir. Hareketin bütünlüğü iki amaca hizmet eder:
Satır 15 ⟶ 19:
Bir sanal alışveriş merkezinden bilgisayar satın alındığında, bir çok hesapta değişiklik yapmak gerekir. Önce alışveriş sepeti oluşturulur. Bilgisayar alışveriş sepetine konur. Ardından sanal kasaya gidildiğinde banka hesabı güncellenir ve bilgisayar stoktan düşülür. Banka hesabı güncellendiğinde bilgisayar stoktan düşülmezse banka hesabı da güncellenmeden önceki durumuna döndürülür. Hareketi oluşturan işlemlerin, veri tabanı üzerinde değil de verilerin kopyaları üzerinde gerçekleştirilmesi geri dönüşü olanaklı kılar. İşlemlerden en az biri başarısız olursa tüm kopyalar silinir.
=== Hareket özellikleri ===
Bir hareketin dört temel özelliği vardır:
Satır 24 ⟶ 30:
Bu özellikler ACID (‘esid’ okunur; ''İng.'' A: atomicity; C: consistency; I: isolation; D: durability) özellikleri olarak bilinir. Hareket işlem sistemlerinin bu dört özelliği sağlayabilesi, hareketlerin her koşulda geçerliliğini ve sonuçlarının öngörülebilirliğini sağlar; yönetim ve denetim yükünü azaltır. Aynı zamanda bu özellikler, hareket işlemeyi [[toplu veri işleme|toplu işlemden]] (''İng.'' batch processing) ayırır. Toplu işlem, hareketleri önce bir araya getirirek gruplar. Gruplanan hareketler belirli aralıklarla ya da belirli olguların gerçekleşmesinden sonra veri tabanının güncellenmesi için kullanılır. Toplu işlem yaklaşımının işletmecilikte kullanım alanı daha çok bordro v.b. dönemsel hareketlerle sınırlıdır.
=== Çevrimiçi hareket işlemleri (OLTP) ===
''Çevrimiçi hareket işlemleri'' (''İng.'' online transaction processing; kısaca OLTP) ise gerçek zamanlı olarak meydana gelir. Kurumsal veriler sürekli güncelliğini korur. Kurumun işleyişinin haftanın yedi günü 24 saat süreyle (7 × 24) gerçek zamanlı olarak modellenebilmesine olanak verir. Böylelikle verilerin sürekli güncelliği sağlanır. Bu üstünlüğüne karşın, çevrimiçi hareket işlemciliğinin güvenlik ve devamlılık giderleri çok daha yüksektir.
| |||