Vikipedi

Bilbao: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Luckas-bot (mesaj | katkılar)
216.721 değişiklik
k r2.7.1) (Bot: Ekleniyor: hy:Բիլբաո
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
[[Dosya:View of Bilbao.jpg|thumb|200px|[[Artxanda]] tepesinden Bilbao'nun kısmî görünüşü.]]
| ad = Bilbao
[[Dosya:Portal_of_the_Cathedral_of_Bilbao.jpg|thumb|Bilbao Katedral]]
| yerli_ad =
'''Bilbao''' ([[Bask dili]]nde: ''Bilbo'') [[İspanya]]'nın kuzeyinde, [[Bask Ülkesi]] otonom bölgesinin ''(País de Vasco/Euskadi)'' en büyük şehri ve [[Biskay]] ''(Vizcaya/Bizkaia)'' ilinin merkezidir.
| resmi_ad =
| diğer_ad =
| takma_ad =
| yerleşim_türü = Belediye
| slogan =
| görüntü = Bilbao-collage.jpg
| görüntü_boyutu = 300px
| görüntü_açıklaması= Bilbao görüntüleri
| harita = Localización de Bilbao (Vasco).svg
| harita_boyutu = 200px
| harita_açıklaması = Bilbao'nun Bask Ulkesi içinde konumu
| bayrak = Bilbao.svg
| bayrak_boyutu = 120px
| damga = Escudo de Bilbao (ovalado).svg
| damga_boyutu = 120px
<!--
| raptiye_harita = Spain location map.svg
| raptiye_etiket_konum =
| raptiye_harita_boyutu =
| raptiye_harita_açıklaması = Bilbao'nun [[İspanya]]'daki konumu
-->
| arma =
| arma_boyutu =
| altbölüm_türü = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı = {{bayrak|İspanya}} [[İspanya]]
| altbölüm_türü2 = [[Özerk topluluk]]
| altbölüm_adı2 = [[Dosya:Flag of the Basque Country.svg|20px]] [[Bask]] Özerk Bölgesi
| altbölüm_türü3 = [[İspanya İlleri|İl]]
| altbölüm_adı3 = [[Dosya:Bandera de Vizcaya 2007.svg|20px]] [[Biskay ili]]
| altbölüm_türü4 = [[Comarca]]
| altbölüm_adı4 = Büyük Bilbao
| altbölüm_türü5 = Adalet bolgesi
| altbölüm_adı5 = Bilbao
| kuruluş_sıfatı = Kuruluş
| kuruluş_tarihi = 15 Haziran 1300
| parts = 8 Bilbao bolgesi (distrito)
| p1 = Deusto |p2 = Uribarri |p3 = Otxarkoaga-Txurdinaga | p4 = Begoña|p5 = Ibaiondo|p6 = Abando | p7 =Rekalde |p8 = Basurto-Zorrotza:
| önder_türü = "Alcalde"
| önder_adı = Iñaki Azkuna
| önder_parti = PNV
| önder_türü1 =
| önder_adı1 =
| önder_parti1 =
| yüz_ölçümü_land_km2 =
| yüz_ölçümü_toplam_km2 = 40.65
| area_metro_sq_mi =
| nüfus_as_of = 2010
| nüfus_not = INE
| nüfus_urban =
| nüfus_toplam = 353187
| nüfus_yoğunluğu_km2 = 8688.5
| nüfus_yoğunluğu_urban_km2 =
| nüfus_yoğunluğu_metro_km2 =
| nüfus_metro = 875,552
| nüfus_Suc Orani =
| zaman_dilimi = CET
| utc_offset = +1
| zaman_dilimi_DST= CEST
| utc_offset_DST = +2
| latd = 43|latm = 15|lats = 25|latNS = N
| longd= 2|longm = 55|longs= 25|longEW= W
| rakım_m = 19
| posta_kodu_türü = [[Posta kodu]]
| posta_kodu = 48001 - 48015
| alan_kodu = 34 (İspanya) + 944
| website = [http://www.bilbao.net ]
}}
 
 
'''Bilbao''' ([[Bask dili]]nde: ''Bilbo'') [[İspanya]]'nın kuzeyinde, otonom [[Bask Bölgesi]]'nin ''(País de Vasco/Euskadi)'' nufus itibariyle en büyük şehri ve [[Biskay ili]] ''(Vizcaya/Bizkaia)'' merkezidir.
 
==Tarihçe==
 
<!--
 
-->
 
==Cografi konum ==
 
[[Dosya:Mapaespaña4.png|thumb|250px|right|Ispanya Haritasi]]
[[Dosya:Bilbao satelite.png|thumb|190px|right|Bilboa ve civari uydudan]]
 
Bilboa Ispanya'nin kuzey kiyilarinda [[Atlantik Okyanusu]]'nun [[Biskay Korfezi]] sahilinde [[Bask Bolgesi]]'nin kuzeydogusunda konumlanmistir. Sehir "Nervion Nehri" [Nervion Nehri]] boyunca yerleşmiştir. Bu nehrin kıyısında [[Sanayi Devrimi]] sırasında bölgeye refah getiren sayısız fabrika ve işyeri de bulunmaktadır. Bilboa ayni zamanda, bu nehrin gelgit ile cok derin ve bir fiyord gibi cok kara icerisine girmis olan "Ria de Bilboa" korfezi uzerinde bir liman sehridir.
 
Bilboa sehrinin bazi onemli Ispanya sehirlerinde uzakliklari su listeden incelenebilir:
* [[Barselona]]: 605 km
* [[La Coruña]]: 551 km
* [[Madrid]]: 393 km
* [[Pamplona]]: 138 km
* [[San Sebastián]] / Donostia:94 km
* [[Santander]]: 95 km
* [[Valensiya]]: 670 km
* [[Valladolid]]: 281 km
* [[Vitoria-Gasteiz]]: 64 km
* [[Zaragoza]]: 303 km
 
 
 
==Demografi==
 
Bilboa belediye sınırları içinde nüfus (2010 tahmini) itibariyle 353.187 kişi olup nüfus yoğunluğu 8688,5 kişi/km² olur. <ref>{{cite web | url = http://www.ine.es/jaxi/tabla.do?path=/t20/e260/a2010/l0/&file=mun49.px&type=pcaxis&L=0 |başlık = List of place names | yayımcı = [[Instituto Nacional de Estadística (Spain)|National Statistics Institute]] |erişimtarihi = 2010-10-19}}</ref>Boylelikle Zaragoza, nüfus itibariyle şehir sıralamasında Bask bolgesinde 1. sirayi; tum İspanya'da 11. sırayı alır.
 
Fakat esas şehir yanindaki varoslari ile "Büyük Bilbao" oluşur ve Büyük Bilbao'ya resmen "comark" olma statusu verilmistir. Bask Bölgesi'nin nüfusunun yaklaşık yarısının yaşadığı "Büyük Bilbao", ekonomik ve endüstri açısından bölgenin en aktif kısmıdır. Büyük Bilboa'nın nüfusu 875,552 kisi olarak tahmin edilmektedir.<ref>{{cite web | url = http://www.eustat.es/elementos/ele0003200/ti_Poblacion_por_ambitos_territoriales_y_sexo_31-XII-2008/tbl0003278_c.html |başlık = Population by province and sex | yayımcı = [[Basque Statistics Office]] | date = 2008-12-31 |erişimtarihi = 2010-10-19}}</ref> Büyük Bilboa bu nufusyla Ispanya'da bulunan buyuk metropoliten sehirler arasinda 5. sirayi almaktadir.
 
Bilboa belediye sınırları içinde nüfusun gelişmesi şu gösterimde izlenebilir:
 
<small>''1.000 Kişi''</small>
<timeline>
Colors=
id:a value:gray(0.9)
id:b value:gray(0.7)
id:c value:rgb(1,1,1)
id:d value:rgb(0.6,0.7,0.8)
 
ImageSize = width:500 height:373
PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:440
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:b increment:55 start:0
ScaleMinor = gridcolor:a increment:11 start:0
BackgroundColors = canvas:c
 
BarData=
bar:1842 text:1842
bar:1857 text:1857
bar:1860 text:1860
bar:1877 text:1877
bar:1887 text:1887
bar:1897 text:1897
bar:1900 text:1900
bar:1910 text:1910
bar:1920 text:1920
bar:1930 text:1930
bar:1940 text:1940
bar:1950 text:1950
bar:1960 text:1960
bar:1970 text:1970
bar:1981 text:1981
bar:1991 text:1991
bar:2001 text:2001
bar:2010 text:2010
 
PlotData=
color:d width:15 align:left
 
bar:1842 from:0 till: 10
bar:1857 from:0 till: 18
bar:1860 from:0 till: 18
bar:1877 from:0 till: 33
bar:1887 from:0 till: 51
bar:1897 from:0 till: 74
bar:1900 from:0 till: 83
bar:1910 from:0 till: 94
bar:1920 from:0 till: 113
bar:1930 from:0 till: 162
bar:1940 from:0 till: 195
bar:1950 from:0 till: 229
bar:1960 from:0 till: 298
bar:1970 from:0 till: 410
bar:1981 from:0 till: 433
bar:1991 from:0 till: 372
bar:2001 from:0 till: 350
bar:2010 from:0 till: 353
 
PlotData=
 
bar:1842 at: 10 fontsize:s text: 10 shift:(-5,5)
bar:1857 at: 18 fontsize:s text: 18 shift:(-5,5)
bar:1860 at: 18 fontsize:s text: 18 shift:(-5,5)
bar:1877 at: 33 fontsize:s text: 33 shift:(-5,5)
bar:1887 at: 51 fontsize:s text: 51 shift:(-5,5)
bar:1897 at: 74 fontsize:s text: 74 shift:(-5,5)
bar:1900 at: 83 fontsize:s text: 83 shift:(-5,5)
bar:1910 at: 94 fontsize:s text: 94 shift:(-5,5)
bar:1920 at: 113 fontsize:s text: 113 shift:(-10,5)
bar:1930 at: 162 fontsize:S text: 162 shift:(-10,5)
bar:1940 at: 195 fontsize:S text: 195 shift:(-10,5)
bar:1950 at: 229 fontsize:S text: 229 shift:(-10,5)
bar:1960 at: 298 fontsize:S text: 298 shift:(-10,5)
bar:1970 at: 410 fontsize:S text: 410 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 433 fontsize:S text: 433 shift:(-10,5)
bar:1991 at: 372 fontsize:S text: 372 shift:(-10,5)
bar:2001 at: 350 fontsize:S text: 350 shift:(-10,5)
bar:2010 at: 353 fontsize:S text: 353 shift:(-10,5)
 
</timeline>
:<small>Kaynak: INE - Instituto Nacional de Estadística, İspanya</small>
:<small>[http://nl.wikipedia.org/wiki/Bilboa Kaynak:Hollandaca Wikipedia "Bilbao" maddesi]</small>
 
 
 
Şehirde [[2004]] yılı verilerine göre 350,000 kişi yaşamaktadır ve Bask Ülkesi'nin nüfusunun yaklaşık yarısının yaşadığı ''Gran Bilbao'' (Büyük Bilbao'nun) ekonomik ve endüstri açısından en aktif kısmıdır. Gran Bilbao’nun 946,829 kişilik nüfusu [[Nervion Nehri]] boyunca yerleşmiştir. Bu nehrin kıyısında [[Sanayi Devrimi]] sırasında bölgeye refah getiren sayısız fabrika ve işyeri de bulunmaktadır.
=== Bölgeleri ===
Bilbao şehri 8 bölümebölgeye ayrılır ve bu bolgelerde semtler bulunur:
[[Dosya:Distritos Bilbao numerados.svg|left|thumb|180px|Bölgelerin haritası]]
 
[[Dosya:Distritos Bilbao numerados.svg|thumb|180px|right|Bilboa bölgelerinin haritası]]
* '''1.Bölge''' ''([[Deusto]])'': Deusto, [[San Inazio (Bilbao)|San Ignacio]], [[Ibarrekolanda]], [[Arangoiti]], [[Zorrozaurre|Ribera de Deusto/Zorrozaurre]]
# Deusto: Deusto, San Ignacio, Ibarrekolanda, Arangoiti, Zorrozaurre.
* '''2.Bölge''' ''(Uribarri)'': [[Uribarri]], [[Matiko]], [[Castaños (Bilbao)|Castaños]], [[Zurbaranbarri]] vw [[Ciudad Jardin (Bilbao)|Ciudad Jardín]]
# Uribarri: Uribarri, Matiko, Castaños, Zurbaranbarri, Ciudad Jardín.
# Otxarkoaga-Txurdinaga: Otxarkoaga, Txurdinaga.
# Begoña: Begoña, Santutxu, Bolueta.
# Ibaiondo: Casco Viejo , Bilbao La Vieja , San Francisco , Zabala , Atxuri ,(La Peña) Iturrialde, Solokoetxe , Abusu , Miribilla.
# Abando: Abando , Indautxu.
# Rekalde: Rekalde, El Peñascal , Ametzola , Iralabarri ve San Adrián]].
# Basurto-Zorrotza: Basurto , Altamira , Masustegi , Olabeaga , Zorrotza.
 
== Kardeş şehirler ==
* '''3.Bölge''' ''(Otxarkoaga-Txurdinaga)'': [[Otxarkoaga]] ve [[Txurdinaga]]
 
* '''4.Bölge''' ''([[Begoña]])'': Begoña, [[Santutxu]] ve [[Bolueta]]
Bilbao'nun şu kardeş şehirleri bulunmaktadır:
* '''5.Bölge''' ''(Ibaiondo)'': [[Casco Viejo]], [[Bilbo Zarra|Bilbao La Vieja]], [[San Francisco (Bilbao)|San Francisco]], [[Zabala]], [[Atxuri]],(La Peña) [[Iturrialde]], [[Solokoetxe]], [[Abusu]] ve bugünlerde gelişen [[Miribilla]].
* {{kardeş şehir|Bordeaux|Fransa}}
* '''6.Bölge''' ''([[Abando]])'': Abando ve [[Indautxu]].
* {{kardeş şehir|Buenos Aires|Arjantin}}
* '''7.Bölge''' ''([[Rekalde]])'': Rekalde, [[El Peñascal]], [[Ametzola]], [[Iralabarri]] ve [[San Adrián]],
* {{kardeş şehir|Iloilokardeş şehir|Filipinler}}
* '''8.Bölge''' ''(Basurto-Zorrotza)'': [[Basurto]], [[Altamira (Bilbao)|Altamira]], [[Masustegi]], [[Olabeaga]] ve [[Zorrotza]].
* {{kardeş şehir|Medellín|Colombia}}
* {{kardeş şehir|Pittsburgh, Pensilvanya|ABD}}
* {{kardeş şehir|Qingdao|Çin}}
* {{kardeş şehir|Rosario, Argantin|Arjantin}}
* {{kardeş şehir|Sant Adrià de Besòs, Katalonya|İspanya}}
* {{kardeş şehir|Tbilisi|Gürcistan}}
 
==Resimler==
 
<div class="NavFrame" style="clear:both; text-alıign:center;">
<div class="NavHead" style="background:#2380c1; border:1px solid silver;text-align:left; font-size:100%">[[Dosya:Nuvola apps digikam.png|left|20px]]<center>'''<span style="color:white">Bilbao</span>'''</center></div>
<div class="NavContent">
 
[[Dosya:View of Bilbao.jpg|thumb|500px|center|<center>Artxanda tepesinden Bilbao'nun kısmî görünüşü.]]
[[Dosya:Elurra.jpg|thumb|500px|center|<center>Bilbao kis panaromasi]]
 
<Gallery>
Dosya::Ayuntamiento de Bilbao.jpg|Bilbao Belediye Sarayi
Dosya:Bilbao - Diputacion Foral de Vizcaya 2.jpg|Bilbao - Biskay ili hukumet konagi
Dosya:BilbaoRia.jpg|Bilbao korfezi sehir icinde
Dosya:Bilbao - BBVA 2.jpg |Bilbao - BBVA sirketi merkezi
Dosya:Guggenheim Museum, Bilbao, July 2010 (06).JPG |Bilbao - Guggenheim Muzesi
Dosya:Jeff Koons Puppy Bilbao small.jpg|Guggenheim Muzesi onunde Jeff Koons Puppy heykeli
Dosya:Monumento fundador de Bilbao.jpg |Bilbao - Sehirin kurucusu Diego López aniti
Dosya:Bilbao FEVE Concordia.jpg |Bilbao Concordia Tren Gari
Dosya:Bilbao - Catedral de Santiago 01.JPG|Bilbao - Santiago Katedrali
Dosya:Portal_of_the_Cathedral_of_Bilbao.jpg|Bilbao Katedrali kapisi
Dosya:Abandoibarra.jpg|Paseo de Abandoibarra
Dosya:Mercado de la Ribera.JPG|Bilao - Ribera Hale
Dosya:Metro Bilbao Bolueta Station Trains.jpg|Bilbao Metroso Bouleta istasyonu
Dosya:Bilbao - San Vicente de Abando 14.JPG|San Vicente de Abando
Dosya:Teatro Arriaga exterior 2.jpg|Bilbao - Teatro Arriaga
Dosya:Universidad de Deusto.jpg|Bilbao - Deusto Universitesi
</Gallery>
 
</div></div><br/>
 
==Kaynakça==
{{Kaynakça}}
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Bask Bölgesi]]
* [[Biskay ili]]
 
== Dış bağlantılar ==
 
* [http://www.bilbao.es/ Bilbao Belediyesi Resmi İnternet Sitesi]
 
 
{{Biskay}}
{{Bask Bölgesi}}
{{İspanya'daki nüfusa göre büyük şehirler}}
 
{{İspanya-yerleşim-taslak}}
 
<!--Kategoriler-->
[[Kategori:İspanya'daki şehirler]]
 
[[Kategori:Biskay]]
<!--İnterwikiler-->
 
[[Kategori:İspanya'da kentler]]
[[Kategori:Biboa| ]]
 
{{Link SM|es}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bilbao" sayfasından alınmıştır