Jeomorfoloji: Revizyonlar arasındaki fark

{{Düzenle|Ocak 2010}}

 

'''Jeomorfoloji''', ''yerbiçimbilim'' olarak da bilinir, [[Yer]]'in yüzey şekillerinin tanımlanmasını ve oluşum süreçlerinin açıklanmasını konu edinen bilim dalıdır. ''Jeo'' yani "yer", ''morfo'', yani "şekil" ve -''loji'' yani "bilim". Jeomorfoloji (geomorphology), karalar üzerinde ve denizaltında yerkabuğunun yüzeyinde görülen şekilleri (landforms) inceleyen, oluşum ve evrimlerini açıklayan, bunları kendi [[metodoloji]]si içerisinde sınıflandıran, [[coğrafi dağılım]] ve gruplandırmalarını, nedenleriyle birlikte araştıran bir bilim dalıdır. Bu tanım doğrultusunda çok disiplinli bir bilim dalı olan yerbilimleri topluluğunun bir dalını oluşturur. Jeomorfoloji konusu bakımından bazı ülkelerde ([[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]], [[Kanada]]) yerbilimleri içerisinde, yerkabuğunun yapısı ve dinamiğiyle ilgili jeolojinin, bazılarında ise ([[Türkiye]], [[Fransa]]) insan-doğal çevre koşulları arasındaki ilişkiyi inceleyen [[fiziki coğrafya]]nın alt dalıdır. Fiziksel coğrafik yaklaşımda jeomorfolojinin konusu olan yerşekilleri iklim, sular ve doğal canlılarla birlikte değerlendirilir. Jeolojik açıdan ise [[yerküre]]nin cansız elemanları olan yeryapısı, yerşekli, iklim ve sular (fizyografya) jeomorfolojinin konusunu oluşturur. [[Jeoloji]], [[jeofizik]], [[haritacılık]], [[toprak bilimi]] ve [[taş bilimi]] jeomorfolojinin yararlandığı başlıca bilim dallarıdır. Jeomorfoloji incelediği konulara göre alt dallara ayrılır. "Fluviyal Jeomorfoloji" akarsuların oluşturduğu yeryüzü şekillerini, "Karst Jeomorfolojisi" kireçtaşları üzerinde oluşan şekilleri, "Kıyı Jeomorfolojisi" deniz ve göl kıyılarındaki şekilleri, "Buzul Jeomorfolojisi" buzullar tarafından oluşturulan yeryüzü şekillerini inceler.