II. Kuzey Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Çalıştay (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Çalıştay (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{çalışma}}
{{Savaş bilgi kutusu
|çatışma = II. Kuzey Savaşı
Satır 33 ⟶ 32:
'''İkinci Kuzey Savaşı''' (1655–60, ayrıca '''İlk''' veya '''Küçük Kuzey Savaşı'''); [[İsveç]] ve düşmanları [[Polonya-Litvanya Birliği]] (1655-60), [[Rusya]] (1656–58), [[Brandenburg|Brandenburg-Prusya]] (1657–1660), [[Habsburg Monarşisi]] (1657–60) ve [[Danimarka-Norveç]] ülkeleri arasında yapılan savaştır. Ayrıca [[Hollanda Birleşik Cumhuriyeti]] de sık sık İsveç karşıtı müdahalelerde bulunmuştur.
 
1655'te İsveç Kralı [[Charles X Gustav]] Polonya-Litvanya Birliği'nin batı vilayetlerine saldırdı ve buraları işgal etti. Ülkenin doğu illerinin birçoğu zaten [[Rusya]] tarafından işgal edilmişti. Bunun sayesinde İsveç orduları hızlı bir ilerlemeye geçti. kısaKısa sürede Polonya-Litvanya Birliği ordusu dağıldı ve ülke İsveç himayesine girdi. Polonya Kralı [[John II Casimir Vasa]] ise kaçarak [[Habsburglar]]a sığındı. [[Frederick William I]] ve [[Prusya Düklüğü|Prusya Dükü]] başlangıçta; [[Prusya Krallığı]]'na ait toprak varlığını destekledi. Ancak, [[Königsberg Antlaşması]] (1656) İsveç'in ele geçirdiği tımarları geri vermesini kapsıyordu. BununlaPolonya- birlikteLitvanya askeri liderleri [[Protestan]] varlığı altında ezilen Polonya- Litvanya askeri liderleri [[Katoliklik|Roma Katolikleri]]'nin dini duygularından yararlanıyordu. John II Casimir Vasa 1656'da buna zemin hazırlamıştı. Rusya İsveç gerilemesinden yararlandı ve 1656'da İsveç'e savaş ilan etti.
 
Varılan [[Labiau Antlaşması]] uyarınca Charles X Gustav tarafından Frederick William I'e sağlanacak askeri yardım karşılığında [[Transilvanya]]lı [[George II Rákóczi]] ile Polonya-Litvanya Birliği'nin kuzeydoğusunda ittifak kurulacaktı. Bunun üzerine John II Vasa ve Habsburg kumandanı [[Leopold I]] Polonya-Litvanya'nın kuzeybatısına savaş açtı. İsveç'in başka cephelerde mücadele etmesinden fırsat bulan Danimarka; [[Frederick III]] döneminde İsveç anavatanına saldırdı. Brandenburg İsveç'le yaptığı ittifaktan ayrıldı; Wehlau ve Bromberg Antlaşmalarıyla Polonya Krallığı tarafından Prusya Düklüğü'nün tam egemenlik hakları tanındı.
 
Polonya-Litvanya'nın tutuk tavrı üzerine İsveç üzerindeki savaşın ekseni Danimarka ve kumandan Frederick III üzerine çevrildi. 1657-58 kışında Frederic'in ordusu batıya ilerledihareket etti ve soğuk Kuzey kıyıları boyunca ilerledi. Onun ordusu Danimarka Adaları'nda hazırlıksız yakalanmıştı ve Frederick savaştan çekildi. [[Roskilde Antlaşması]] ile birlikte, Danimarka; Kuzey İsveç'teki tüm topraklarını terk etti. İsveç karşıtı diğer kuvvetler olan Transilvanya Ordusu ve Polonya güçleri de istedikleri başarıyı gösteremeyip [[Pomeranya]]'da İsveç birlikleri tarafından bozguna uğratıldı.
 
1658'de Charles X Gustav Polonya-Litvanya'daki İsveç kalelerine geri dönüp, bu kaleleri nüfuzunda tutmaya karar vediverdi. CharlasCharles yeniden Danimarka'ya saldırma düşüncesindeydi. Bu arada, Pomeranya ve [[Jutland]]'da İsveç karşıtı ittifakların etkisi sürüyordu ve Danimarka saldırıları kapıya dayanmıştı. 1659 boyunca, İsveç; Danimarka'daki kalelerinde ve kuzey Baltık kıyılarında büyük hezimetler yaşadı. İsveç karşıtı müttefiklerin kazandığı bu zaferlerden sonra barış görüşmeleri başladı. Charles Şubat 1660'da öldü, halefinin tahta oturması için Polonya-Litvanya, Habsburg ve Brandenburg ile aynı yılın nisan ayında; [[Oliva Antlaşması]] imzalandı. Bunun yanında 1660 Mayıs'ında danimarkaDanimarka ile [[Kopenhag Antlaşması]] konusunda mutabakata varıldı. İsveç böylece Roskilde'deki kazançlarını korumayı başardı, Prusya Düklüğü de egemen bir devlet haline geldi; devletlerin statikosu büyük oranda savaştan önceki duruma döndü. Zaten 1658'de Rusya ile İsveç Ateşkes imzalamıştı; 1661'deki [[Cardis Antlaşması]] ile savaşa tamamen son verildi.
 
==Kaynakça==