Yol (film): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Yarennnnn (mesaj) tarafından yapılan 30700983 sayılı değişiklik geri alınıyor. Film Kürt sinemasına da dahil edilebilir ama ana yapım itibariyle Türk sineması kategorisindedir. Etiket: Geri al |
Giriş kısmı genişletildi Etiketler: Geri alındı Görsel Düzenleyici |
||
35. satır:
'''''Yol''''', senaryosu Yılmaz Güney tarafından yazılan, [[Yılmaz Güney]] ve [[Şerif Gören]] tarafından yönetilen 1981 yapımı [[Dram (sinema ve televizyon)|dram]], [[Siyasal sinema|politik]] ve [[Gerilim (tür)|gerilim]] filmidir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sinematurk.com/film/1035-yol|başlık=Yol (1981)|erişimtarihi=16 Kasım 2023|çalışma=|yayıncı=SinemaTürk|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221007133212/https://www.sinematurk.com/film/1035-yol|arşivtarihi=7 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref> [[Tarık Akan]], [[Şerif Sezer]], [[Halil Ergün]], [[Necmettin Çobanoğlu]], [[Meral Orhonsay]] gibi oyuncuların başrolde yer aldığı film, [[Türk sineması|Türk sinemasının]] en cesur filmlerinden biri olarak kabul edilmektedir.<ref name=":0" /> Yurt dışında büyük ilgi gören film, o dönemde [[Sıkıyönetim|sıkıyönetimin]] yarattığı baskıcı yönetim tarzına ve ülkedeki [[Kürtler#Türkiye|Kürt sorununa]] değindiğinden<ref>{{Web kaynağı|url=https://bianet.org/yazi/susuz-yaz-ve-yol-once-sansur-sonra-taltif-edilen-filmler-158323|başlık="Susuz Yaz" ve "Yol": Önce Sansür, Sonra Taltif Edilen Filmler|erişimtarihi=16 Kasım 2023|tarih=6 Eylül 2014|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=bianet.org|ad=Melike|soyadı=Futtu}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.gazeteduvar.com.tr/forum/2018/05/26/yilmaz-guneyin-yolundan-gostergelerin-dogusuna|başlık=Yılmaz Güney'in 'Yol'undan göstergelerin Doğu'suna|erişimtarihi=16 Kasım 2023|tarih=26 Mayıs 2018|dil=tr-TR|çalışma=|yayıncı=Gazete Duvar|ad=Eylül Deniz|soyadı=Yaşar|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210428111749/https://www.gazeteduvar.com.tr/forum/2018/05/26/yilmaz-guneyin-yolundan-gostergelerin-dogusuna|arşivtarihi=28 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ötürü [[Türkiye]]'de uzunca bir süre yasaklı kalmış ve izleyenlere cezalar bile verilmiştir.<ref name=":0">{{Web kaynağı|url=http://www.milliyet.com.tr/ekler/gazete_pazar/990207/haber/hab2.html|başlık='Yol'u Yılmaz çekseydi bambaşka olurdu|erişimtarihi=1 Ekim 2023|tarih=14 Şubat 1999|yayıncı=Milliyet|ile=web.archive.org|ad=Burak|soyadı=Göral|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120214175850/http://www.milliyet.com.tr/ekler/gazete_pazar/990207/haber/hab2.html|arşivtarihi=14 Şubat 2012|ölüurl=}}</ref> Türkiye'de 1992 yılında izlenme yasağı kaldırılmış<ref>{{Web kaynağı|url=https://guneykultursanat.org/fatos-guneyle-soylesi/|başlık=Fatoş Güney'le söyleşi (Mart 1999)|erişimtarihi=16 Kasım 2023|tarih=6 Ekim 2021|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Güney Kültür Sanat Edebiyat Dergisi|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220519053611/https://guneykultursanat.org/fatos-guneyle-soylesi/|arşivtarihi=19 Mayıs 2022|ölüurl=hayır}}</ref> ve ancak 1999 yılında Yılmaz Güney'in eşi Fatoş Güney'in çabalarıyla gösterime girmiştir. Film, [[1982 Cannes Film Festivali|1982]]'deki [[Cannes Film Festivali]]'nde [[Altın Palmiye|Altın Palmiye Ödülü]]'nü kazanmış ve bu ödülü alan ilk Türk filmi,<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haberturk.com/altin-palmiye-li-firari-2473138|başlık=Altın Palmiyeli Firari|erişimtarihi=16 Kasım 2023|tarih=26 Mayıs 2019|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Habertürk|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191211155915/https://www.haberturk.com/altin-palmiye-li-firari-2473138|arşivtarihi=11 Aralık 2019|ölüurl=hayır}}</ref> 1964'te [[Altın Ayı|Altın Ayı Ödülü]]'nü kazanan [[Susuz Yaz|''Susuz Yaz'']] ve 1979'de [[:en:Golden_Leopard|Altın Leopar Ödülü]]'nü kazanan ''[[Sürü (film)|Sürü]]'' filminden sonra ise uluslararası alanda büyük ödül kazanan üçüncü Türk filmi olmuştur.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bifikir.com/yurt-disinda-odul-alan-turk-filmleri-i321156|başlık=Yurt Dışında Ödül Alan Türk Filmleri|erişimtarihi=20 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=bifikir.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231120081847/https://www.bifikir.com/yurt-disinda-odul-alan-turk-filmleri-i321156|arşivtarihi=20 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ödül, Türk sinema tarihinde kazanılan en önemli ödüllerden birisidir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haberturk.com/cannes-film-festivali-ndeki-basarilarimiz-3132711|başlık=Cannes Film Festivali'ndeki başarılarımız|erişimtarihi=1 Ekim 2023|tarih=18 Temmuz 2021|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Habertürk|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230528081516/https://www.haberturk.com/cannes-film-festivali-ndeki-basarilarimiz-3132711|arşivtarihi=28 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
[[Yılmaz Güney]], kısmen kendi esaretinden esinlenerek yazdığı filmin senaryosunu aylarca süren çabasının sonunda hapishanede tamamladı. Çekimlerine ise 1981'in Ocak veya Şubat ayında başlandı. Film, Yılmaz Güney'in hapishanede olması nedeniyle arkadaşı ve eski asistanı [[Şerif Gören]] tarafından Yılmaz Güney'in talimatları ve yönlendirmeleriyle yaklaşık dört aylık zaman diliminde çekildi. Bu durum, daha sonra bazı kesimlerce Yılmaz Güney'in "hapishaneden film yöneten ilk yönetmen" olarak anılmasına neden oldu.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://content.time.com/time/subscriber/article/0,33009,949609,00.html|başlık=YOL|erişimtarihi=14 Aralık 2023|tarih=18 Ekim 1982|dil=en-US|çalışma=|yayıncı=[[Time]]|ad=Richard|soyadı=Corliss|issn=0040-781X}}</ref> Film, [[12 Eylül Darbesi|12 Eylül 1980 darbesi]] sonrasındaki [[1981'de Türkiye|Türkiye]]'yi, devlet yetkililerini ve özellikle [[Türkiye Kürtleri|Kürt halkını]], bir hafta ev iznine verilen beş mahkûmun hikâyeleri aracılığıyla göstermektedir. Yılmaz Güney, [[sıkıyönetim]] dolayısıyla filmin [[Türkiye]]'de yayınlanmayacağını öngördüğü için görüntüleri yurt dışına, [[İsviçre]]'ye gönderdi. Ardından aynı yıl hapishaneden ve Türkiye'den kaçan Güney, İsviçre'ye gitti. Güney, görüntüleri İsviçre'den alıp daha sonra [[Fransa]]'ya geçti ve filmin kurgusunu orada yaptı. Kurgu sırasında, [[Cannes Film Festivali|Cannes]] direktörünün süreyi kısaltma önerisiyle beğenmediği bazı sahneleri çıkardı ve bu da filmin süresinin orijinalinden yaklaşık 27 dakika eksik olmasına neden oldu.
Son kurguyla birlikte filmi Cannes'a gönderen [[Yılmaz Güney]], 14–26 Mayıs 1982 tarihlerinde düzenlenen [[1982 Cannes Film Festivali|35. Cannes Film Festivali]]'ne eşi Fatoş Güney ile birlikte katıldı. Festivalin son günü olan 26 Mayıs'ta ''Yol'', [[Yunanlar|Yunan]] asıllı yönetmen [[Costa-Gavras|Costa–Gavras]]'ın ''[[Kayıp (film)|Kayıp]] (Missing)'' filmiyle ortak olarak [[Altın Palmiye|Altın Palmiye Ödülü]]'ne layık görüldü ve Güney, Gavras ile sahneye çıkıp ödülünü aldı. Bu, Türkiye yapımı bir filmin [[Cannes Film Festivali|Cannes]]'da aldığı ilk ödüldü; ayrıca 1964 ve 1979 yıllarından sonra uluslararası alanda büyük ödül kazanan üçüncü Türk filmiydi. Film aynı zamanda [[55. Akademi Ödülleri]]'nde "[[En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü|En İyi Yabancı Film]]" dalında [[:en:List_of_submissions_to_the_55th_Academy_Awards_for_Best_Foreign_Language_Film|İsviçre'nin katılımcısı]] olarak seçildi, ancak aday olamadı.
== Konusu ==
Film, [[İmralı Cezaevi|İmralı Yarı Açık Cezaevi]]'nde [[Gardiyan|gardiyanların]] mahkûmlara akrabaları tarafından yazılmış mektupları dağıtmasıyla başlar. Mektup alanlar büyük bir merakla yazılanları okurken, alamayanlar derin bir üzüntü yaşarlar. Cezaevi koşulları serttir: Mahkûmlara sürekli [[cezaevi]] kurallarına uymaları gerektiği, uymayanların cezalandırılacağı, disiplinin en önemli şey olduğu duyurulur. Kısa süre sonra, yaklaşan '[[Dinî bayram|bayram]]' vesilesiyle haftalık izinlerin açıldığı duyurusu gelir ve hangi mahkûmların bayram iznine gideceği listesi bahçeye asılır. Buna göre mahkûmlar, bir haftalık sürenin sonunda eğer teslim olmazlarsa firar muamelesi görecekler ve yakalandıklarında kapalı cezaevine gönderileceklerdir. İzin alan mahkûmlar, birer birer cezaevinden çıkıp kendilerini bekleyen vapura binerler. Bu süreçten sonra Seyit Ali, Mehmet Salih, Ömer, Mevlüt ve Yusuf isimli beş mahkûmun öyküsü filmde iç içe gelişmeye başlar.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.sinematurk.com/film/1035-yol/|başlık=Yol Filminin Konusu|erişimtarihi=4 Temmuz 2015|arşivtarihi=6 Temmuz 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150706220938/http://www.sinematurk.com/film/1035-yol/|ölüurl=hayır|yayıncı=SinemaTürk}}</ref>
| |||