İstanbul: Revizyonlar arasındaki fark

=== Genel tarih ===

{{Dünya Mirasları

|Resim= [[Dosya:Siluet.jpg|250px]]

|Ülke= {{TUR}}

 

=== Bitki örtüsü ===

[[Dosya:Wooden_building_on_the_Bosphorus.jpg|küçükresim|upright=0.91|Afif Paşa Yalısı]]

 

İstanbul'da ormanlık alanların bütün alana oranı özellikle 1980'lerden günümüze doğru genel olarak azalmıştır. 1971 yılında yapılan araştırmaya göre devlete ait ormanların alanı 264.702,1 ha iken, 2003'teki araştırmada devlete ait ormanların alanı 236.265,5 hektara gerilemiştir.<ref name="q">{{Web kaynağı | soyadı1 = ABBAS | ad1 = Şahin | başlık = İstanbul ve Çevresinin Orman Varlığı | url = https://www.researchgate.net/publication/339029027_Istanbul_ve_Cevresinin_Orman_Varligi | website = www.researchgate.com | yayıncı = armara Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230316202041/https://www.researchgate.net/publication/339029027_Istanbul_ve_Cevresinin_Orman_Varligi | arşivtarihi = 16 Mart 2023}}</ref>

 

=== Flora (Bitey) ===

 

Çok zengin bir bitki topluluğuna sahip olan İstanbul yöresinde [[şimşir]], [[meşe]], [[çınar]], [[kayın]], [[gürgen]], [[akçaağaç]], [[kestane]], [[çam]], [[ladin]] ve [[servi]] gibi 2500 kadar bitki türü yetişir. Bu bitkilerden bir kısmı bu yöreye endemiktir. Genellikle ormanları oluşturan ağaçlar, İstanbul'un kuzeydoğusu, Alemdağ'ın kuzeyi ve [[Polonezköy]] çevresinde görülen [[kayın]], [[kestane]] ve [[meşe|saplı meşedir]]. Bitki örtüsüne iklimin etkisinin yanında toprağında etkisi vardır. Kayın ağaç topluluğun bulunduğu alanları kireçsiz kahverengi orman toprakları kaplarken, meşe ve kestane topluluğunda bu topraklar kireçsizdir. Yaklaşık 2500 civarında doğal bitki türüne sahip olan İstanbul, bu özelliği ile İngiltere gibi Avrupa ülkelerini tek başına geride bırakabilir durumdadır. Bu aynı zamanda Türkiye'de doğal olarak yetişen on binden fazla bitkinin, yaklaşık 1/4’ünü İstanbul’da barınması demektir; ve bu bitkilerden bazıları endemiktir, yani tüm dünya üzerinde sadece İstanbul’da yaşamaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.turkishairlines.com/tr-tr/skylife/2008/nisan/makaleler/istanbul-ormanlarinda-ilkbahar.aspx |başlık=Skylife Türk Hava Yolları'nın Aylık Dergisi - Nisan 2008 "İstanbul'un ormanlarında ilkbahar" Yazan: Mehmet Tokcan Fotoğraf: Aykut İnce |erişimtarihi=8 Eylül 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20121025025735/http://www.turkishairlines.com/tr-tr/skylife/2008/nisan/makaleler/istanbul-ormanlarinda-ilkbahar.aspx |arşivtarihi=25 Ekim 2012 |ölüurl=evet}}</ref> [[İstanbul çiğdemi]] ''(Crocus olivieri subsp. istanbulensis)'' bu endemik bitkilere örnektir.

=== Din ===

İstanbul dünyadaki çoğu metropol gibi birçok insan topluluğu tarafından şekillendirilmiştir. Şehirdeki en büyük mensubu bulunan din [[İslam]]'dır. Dini azınlıkları ise Yunan [[Ortodoks Kilisesi]], [[Ermeni Apostolik Kilisesi]] ve [[Sefarad]] ve [[Aşkenaz]] [[Yahudiler]] oluşturmaktadır. 2000 yılı nüfus sayımına göre; 2.691 faal [[cami]], 123 faal [[kilise]], 26 faal [[sinagog]] mevcuttur. Ayrıca 109 Müslüman mezarlığı, 57'de gayrimüslim mezarlığı bulunmaktadır. Sayıları çok azalmadan önce, belirli ilçelerde bu dini azınlıklar yaşamaktaydı. Örneğin [[Kumkapı]]'da [[Ermeniler|Ermeni]] nüfusu, [[Balat, Fatih|Balat]]'ta Yahudi nüfusu ve [[Fener, Fatih|Fener]]'de ise Rum nüfusu vardı. [[Rum Ortodoks Patrikhanesi]] [[Fatih]]'in Fener semtinde bulunmaktadır. Bu patrikhane [[Hristiyanlık]] dininin önemli bir kesimini oluşturan Ortodoks mezhebinin merkezidir.

 

==== Müslümanlar ====

Şehrin en büyük dini grubunu Müslümanlar oluşturmaktadır. Bunların yanı sıra, Müslümanların en kalabalık [[mezhep]] formunu [[Sünnilik|Sünni]]ler, bu mezhebi takiben de [[Alevilik|Alevi]]ler nüfusça fazladır. 2007 yılındaki sayıma göre şehirdeki toplam cami sayısı 2.994'tür.<ref>Tahsin Öz, İstanbul Camileri ı,ıı, TTK Ankara 97.3.bs.</ref> İstanbul, [[Hilafet|İslam Hilafeti]]'nin son merkezi olmuştur.<ref>[http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=FikirDusunceler&IcerikNo=26 Halifeliğin son merkezi İstanbul] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100612080319/http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=FikirDusunceler&IcerikNo=26 |tarih=12 Haziran 2010 }} Atatürk Araştırma Merkezi başkanlığı resmi web sitesi, 23 Temmuz 2009 tarihinde erişildi.</ref> 1517 yılında [[I. Selim|Yavuz Sultan Selim]] ile başlayan halifelik, 3 Mart 1924 yılında [[Abdülmecid Efendi|Abdülmecid]] ile sona ermiştir.<ref>[http://www.meb.gov.tr/belirligunler/10kasim/inkilaplari/siyasi/halifelik.htm T.C. Millî Eğitim Bakanlığı resmi web sitesi, 3 Mart 1924 Halifeliğin Kaldırılması.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170725161213/http://www.meb.gov.tr/belirligunler/10kasim/inkilaplari/siyasi/halifelik.htm |tarih=25 Temmuz 2017 }} 23 Temmuz 2009 tarihinde erişildi.</ref> 2 Eylül 1925 yılında da [[tekke]]ler kapatılmış, [[tarikat]]lar yasaklanmıştır. Böylelikle ülkede [[laik]] sistem başlamış ve bu değişimden en çok etkilenen il İstanbul olmuştur. Halifeliğin kaldırılmasının hemen ardından [[Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı|Diyanet İşleri Başkanlığı]] kurulmuştur.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/default.aspx |başlık=T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı resmi web sitesi. |erişimtarihi=24 Temmuz 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20121030062539/http://diyanet.gov.tr/turkish/dy/default.aspx |arşivtarihi=30 Ekim 2012 |ölüurl=hayır }}</ref> Osmanlı İmparatorluğu döneminde var olan en yüksek yetkiye sahip [[Şeyhülislam]]lar da yerini Diyanet İşleri Başkanına bırakmıştır.

 

==== Hristiyanlar ====

[[Dosya:Istanbul asv2021-11 img71 StAnthony of Padua Church.jpg|küçükresim|sol|[[St. Antuan Katolik Kilisesi]], İstanbul'un en büyük ve cemaati en geniş Katolik Kilisesi'dir. Beyoğlu'ndaki İstiklal Caddesi üzerinde bulunur.]]

Şehir 4. yüzyıldan beri [[Rum Ortodoks Patrikhanesi]]'nin merkezi olmuş ve diğer Ortodoks kiliselerinde merkezi olarak hizmet vermeye devam etmektedir. Aynı zamanda şehir, [[Türk Ortodoks Patrikhanesi]] ve [[İstanbul Ermeni Patrikhanesi]]'ninde merkezidir. Eski yıllarda Bulgar Piskoposluğu ön planda iken bu zamanla yerini Ortodoks Kiliselerine bırakmıştır. İstanbul'da yaşayan özellikle [[Rum]]lar ve [[Ermeniler]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun çöküşü sırasında [[Türkler]] ile zaman zaman çatışmalar yaşamış fakat [[Türkiye]]'nin kurulmasıyla düzen yeniden sağlanmıştır. Savaşlar nedeniyle de 1914 ve 1927 yılları arasında şehirde bulunan Hristiyan nüfusu hızlı bir düşüş yaşayarak 450.000'den, 240.000'e gerilemiştir.<ref>[http://www.scribd.com/doc/6920910/Globalization-Cosmopolitanism-and-the-Donme-in-Ottoman-Salonica-and-Turkish-Istanbul Globalization, Cosmopolitanism, and the Dönme in Ottoman Salonica and Turkish Istanbul] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160305015335/https://www.scribd.com/doc/6920910/Globalization-Cosmopolitanism-and-the-Donme-in-Ottoman-Salonica-and-Turkish-Istanbul |tarih=5 Mart 2016 }}. Marc Baer. University of California, Irvine.</ref> 1923 yılında yapılan [[Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi]]den İstanbul'da yaşayan Yunan Ortodoks toplumu muaf tutulmuştur.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.hrw.org/legacy/reports/1999/greece/Greec991-04.htm | başlık = Batı Trakya Türkleri | erişimtarihi = 22 Haziran 2009 | yayımcı = www.hrw.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160306143518/https://www.hrw.org/legacy/reports/1999/greece/Greec991-04.htm | arşivtarihi = 6 Mart 2016 | ölüurl = hayır }}</ref> Ancak [[II. Dünya Savaşı]] yılları bu azınlık için bir dizi vergiler getirilmiştir. (''bkz. [[Varlık Vergisi (Türkiye)|Varlık Vergisi]]'')<ref>{{Web kaynağı | url = http://mimoza.marmara.edu.tr/~mtekce/eco272/67eylul.pdf | başlık = Varlık Vergisi ve 6-7 Eylül Olayları | erişimtarihi = 28 Temmuz 2009 | yayımcı = Marmara Üniversitesi | biçim = pdf | arşivurl = https://web.archive.org/web/20061003120720/http://mimoza.marmara.edu.tr/~mtekce/eco272/67eylul.pdf | arşivtarihi = 3 Ekim 2006 | ölüurl =evet}}</ref> 1955 yılında meydana gelen [[Rum]] azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketi olan [[6-7 Eylül Olayları]]'ı 11 Rum'un ölümüne ve 30 ile 300 kişinin yaralanmasına neden olmuştur. Bu olay sonucunda da İstanbul'dan, [[Yunanistan]]'a hızlı bir şekilde göç artmıştır ve 12.000 Rum vatandaşlıktan çıkarılmıştır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.euborderconf.bham.ac.uk/publications/files/WP17_Turkey-Greece.pdf |başlık=The European Union and Border Conflicts: The EU and Cultural Change in Greek-Turkish Relations |erişimtarihi=24 Temmuz 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090326214003/http://www.euborderconf.bham.ac.uk/publications/files/WP17_Turkey-Greece.pdf |arşivtarihi=26 Mart 2009 |ölüurl=evet }}</ref>

 

==== Yahudiler ====

 

== Ekonomi ==

{{Ana|İstanbul ekonomisi}}

[[Dosya:View_of_Levent_financial_district_from_Istanbul_Sapphire.jpg|sol|küçükresim|İstanbul, [[Türkiye]]'nin iktisadi açıdan en büyük şehridir. ([[Levent, Beşiktaş|Levent iş merkezleri]], Nisan 2014)]]

 

İstanbul'da ilk olarak 1866 yılında hizmete giren Dersaadet Tahvilat Borsası, 1986 yılı başlarında mevcut yapı değiştirilerek bugünkü İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) açılmıştır.<ref>[http://www.imkb.gov.tr/ İstanbul Menkul Kıymetler Borsası resmi web sitesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090903065403/http://www.imkb.gov.tr/ |tarih=3 Eylül 2009 }} 24 Temmuz 2009 tarihinde erişildi.</ref><ref>[http://www.imkb.gov.tr/genel/tarih.htm İMKB'nin tarihçesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120225094722/http://www.imkb.gov.tr/genel/tarih.htm |tarih=25 Şubat 2012 }} 24 Temmuz 2009 tarihinde erişildi.</ref> 19. ve 20. yüzyıl başlarında [[Galata, Beyoğlu|Galata]] semtinde bulunan [[Bankalar Caddesi]] [[Osmanlı İmparatorluğu]] için finans merkezi olmuştur. Bu bölgede Osmanlı'nın merkez bankası olan Bank-ı Osmanî (1856 yılından sonra yeniden düzenlenerek 1863 yılından itibaren Bank-ı Osmanî-i Şahane)<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.obarsiv.com/ob-tarih.html | başlık = Ottoman Bank Museum: History of the Ottoman Bank | erişimtarihi = 24 Temmuz 2009 | yayımcı = Obarsiv.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160131150701/http://www.obarsiv.com/ob-tarih.html | arşivtarihi = 31 Ocak 2016 | ölüurl = evet }}</ref> ve Osmanlı Borsası bulunurdu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.obmuze.com/eng/voyvoda.asp | başlık = Ottoman Bank Museum | erişimtarihi = 18 Haziran 2009 | yayımcı = Ottoman Bank Museum | arşivurl = https://web.archive.org/web/20111104190458/http://www.obmuze.com/eng/voyvoda.asp | arşivtarihi = 4 Kasım 2011 | ölüurl =evet}}</ref> Bankalar Caddesi, 1990 yılına kadar finans ve ekonomi merkezi olmayı korumuş fakat yenileşme hareketi başlaması sonucu modern iş merkezleri [[Levent]] ve [[Maslak]] bölgeleri olmuştur. 1995 yılında İMKB, [[Sarıyer]]'in [[İstinye, Sarıyer|İstinye]] semtinde bulunan bugünkü binasına taşınmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.imkb.gov.tr/genel/gelismeler.htm | başlık = Istanbul Stock Exchange: "İMKB’nin Kuruluşundan İtibaren Önemli Gelişmeler" (Timeline of important events since 1985) | erişimtarihi = 14 Temmuz 2009 | yayımcı = Imkb.gov.tr | tarih = 31 Temmuz 2000 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120225094814/http://www.imkb.gov.tr/genel/gelismeler.htm | arşivtarihi = 25 Şubat 2012 | ölüurl =evet}}</ref>

İstanbul genelinde kayda değer [[maden]] oluşumları yoktur.<ref name="D.B.İ.A. Madenler">{{Ansiklopedi kaynağı|son= |ilk= |bölüm=Madenler|ansiklopedi=[[Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi]] |editör= |yayımcı=Tarih Vakfı Yayınları |yer=İstanbul |yıl=1993 |basım=|cilt=V |sayfalar=sf. 238|erişimtarihi=29 Haziran 2010}}</ref> Avrupa Yakası'nın kuzeydoğusunda yer alan [[Sarıyer]] ilçesine bağlı [[Maden, Sarıyer|Maden mahallesinde]] [[altın]], [[gümüş]] ve [[bakır]] damarları olduğu Bizans döneminden bu yana bilinmesine karşın, işletilmeye değmeyecek derecede küçüklerdir. Bu nedenle buralar maden yatağı olarak değerlendirilmezler.<ref name="D.B.İ.A. Madenler"/> İlde metal cevheri olarak çıkartılan tek maden [[manganez]]dir. Manganez madenleri şehrin batısında [[Çatalca]] ve [[Silivri]] ilçelerinde bulunmaktadır.<ref name="Temel Britannica118"/><ref name="D.B.İ.A. Madenler"/> Şehrin batısında, kuzeyinde ve kuzeybatısında kömür ve linyit ocakları vardır.<ref name="Temel Britannica118"/> Jeolojik yapısının uygunluğu nedeniyle İstanbul'un pek çok yerinde taş ocakları bulunur. Bu ocaklar Karadeniz kıyılarından [[Adalar]]'a kadar hemen her yerde görülebilir. İstanbul'da geçmişte çıkarılan [[mermer]], [[kalker]], [[kuvarsit]], [[perlit]], [[kaolen]], [[kil]] ve [[kum]] gibi kaynaklardan bazıları inşaat sektöründen gelen yüksek talep sonucunda bugün tükenmiş; ya da tükenme noktasına gelmiştir. Özellikle çıkartılan kuvarsit ve kaolen sayesinde İstanbul'da [[cam]] ve [[seramik]] sanayii gelişmiştir.<ref name="D.B.İ.A. Madenler"/>

 

 

== Turizm ==

[[Dosya:halic.png|küçükresim|upright=0.91|Haliç ve tarihî yarımada]]

İstanbul'un tarihi, anıtlar ve yapıtların fazlalığı ve [[İstanbul Boğazı|Boğaz]]'a sahip olması nedeniyle gözde turizm merkezlerinden biridir. Turistler arasında en büyük pay Almanlara aittir. Almanları Ruslar, Amerikalılar, İtalyanlar ve Fransızlar izler. 2021 yılında kente 9 milyon 25 bin turist gelmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.aa.com.tr/tr/gundem/istanbula-2021-yilinda-9-milyon-25-bin-turist-geldi/2491596 | başlık = İstanbul'a 2021 yılında 9 milyon 25 bin turist geldi | erişimtarihi = 5 Ağustos 2022 | çalışma = [[Anadolu Ajansı]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220202094856/https://www.aa.com.tr/tr/gundem/istanbula-2021-yilinda-9-milyon-25-bin-turist-geldi/2491596 | arşivtarihi = 2 Şubat 2022}}</ref> İstanbul'da her bütçeye uygun otel bulmak mümkündür. 5 yıldızlı zincir otellerden, butik aile işletmesi otellere kadar 1180'den fazla otel bulunmaktadır. Son yıllarda dünya çapında isim yapmış zincir oteller İstanbul'a yoğun ilgi göstermektedirler.

 

=== Önemli mekânlar ===

==== İstanbul Surları ====

{{Ana|Konstantinopolis Surları}}

 

=== Sokak tabelaları ===

{{Ana|İstanbul'un sokak tabelaları}}

2007 yılında beri İstanbul'da, [[Aykut Köksal]] ve [[Bülent Erkmen]] tarafından şehir için özel tasarlanmış ve şehirle özdeşleşmiş sokak tabelaları kullanılmaktadır.

 

== Eğitim ==

İstanbul'da yedisi devlet yirmi dördü [[Türkiye'de vakıf üniversiteleri|vakıf]] olmak üzere otuz bir üniversite vardır. Özellikle kamuya ait öğretim kurumları ülkenin en saygın ve en donanımlı üniversitelerindendir. Ancak son yıllarda da özel üniversitelerin sayısında bir yükselme olmuştur. Türkiye'nin en eski 3 devlet üniversitesinden ikisi İstanbul'dadır. [[İstanbul Üniversitesi]] 1453 yılında kurulmuştur ve Türkiye'nin en eski üniversitesidir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.istanbul.edu.tr/english/history.php | başlık = History of Istanbul University (Turkish) | erişimtarihi = 27 Temmuz 2009 | yayımcı = Istanbul.edu.tr | yazar = İ.Ü. Bilgisayar Bilimleri | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120803120615/http://www.istanbul.edu.tr/english/history.php | arşivtarihi = 3 Ağustos 2012 | ölüurl = hayır }}</ref> [[İstanbul Teknik Üniversitesi]] (1773) ise dünyanın en eski üçüncü [[teknik üniversite]]sidir ve tamamen mühendislik bilimleri adanmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://yogm.meb.gov.tr/turkuniv_yay%C4%B1n.htm | başlık = T.C. MEB, Kuruluş Yıllarına Göre Üniversitelerimiz sayfası | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110723011849/http://yogm.meb.gov.tr/turkuniv_yay%C4%B1n.htm | arşivtarihi = 23 Temmuz 2011 | ölüurl =evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/worlds_oldest_universities | başlık = World Oldest Universities | erişimtarihi = 27 Temmuz 2009 | yayımcı = Topuniversities.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090117202932/http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/results/2007/overall_rankings/worlds_oldest_universities/ | arşivtarihi = 17 Ocak 2009 | ölüurl = hayır }}</ref> İstanbul'da tanınmış diğer devlet üniversiteleri; [[Boğaziçi Üniversitesi]], [[Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]], [[Yıldız Teknik Üniversitesi]] ve [[Marmara Üniversitesi]]'dir. Ayrıca ülkenin en eski 5 [[Türkiye'de vakıf üniversiteleri|vakıf üniversitesinden]] üçü bu kenttedir. Bunlar 1992 yılında kurulan [[Koç Üniversitesi]] ile 1994 yılında kurulan [[Sabancı Üniversitesi]] ve [[İstanbul Bilgi Üniversitesi]]'dir.

 

* Vakıf: [[Acıbadem Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.acibadem.edu.tr/ | başlık = Üniversitesi resmî sitesi | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140207233105/http://acibadem.edu.tr/ | arşivtarihi = 7 Şubat 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> [[Altınbaş Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.yapi.com.tr/Haberler/haber_Detay_55605.html | başlık = Yapi.com.tr, Kemerburgaz'a Üniversite Kurulacak haberi | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110913020319/http://www.yapi.com.tr/Haberler/haber_Detay_55605.html | arşivtarihi = 13 Eylül 2011 | ölüurl = hayır }}</ref> [[Bahçeşehir Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bahcesehir.edu.tr/ulasim | başlık = Bahçeşehir Üniversitesi resmî sitesi, Ulaşım bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120207223717/http://www.bahcesehir.edu.tr/ulasim | arşivtarihi = 7 Şubat 2012 | ölüurl =evet}}</ref> [[Beykent Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.beykentbtk.net/tr/blog/ | başlık = Beykent Üniversitesi resmî sitesi | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090826040439/http://www.beykentbtk.net/tr/blog/ | arşivtarihi = 26 Ağustos 2009 | ölüurl = evet }}</ref> [[Doğuş Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dogus.edu.tr/unv/Main/tr_6.aspx | başlık = Haliç Üniversitesi resmî sitesi, Yerleşke bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131220190302/http://www.halic.edu.tr/yerleske/mkoy-yerleske | arşivtarihi = 20 Aralık 2013 | ölüurl =evet}}</ref> [[Işık Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.isikun.edu.tr/hakkinda/detay.aspx?SectionID=AvW7CcOUELQlQzfWvBQMfQ%3d%3d&ContentId=v84jiEYC3k7YeEPi79F5VQ%3d%3d | başlık = Işık Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120628080016/http://www.isikun.edu.tr/hakkinda/detay.aspx?SectionID=AvW7CcOUELQlQzfWvBQMfQ%3D%3D&ContentId=v84jiEYC3k7YeEPi79F5VQ%3D%3D | arşivtarihi = 28 Haziran 2012 | ölüurl = evet }}</ref> [[İstanbul Arel Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.arel.edu.tr/arel/iletisim/index.html | başlık = İstanbul Arel Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120124045220/http://www.arel.edu.tr/arel/iletisim/index.html | arşivtarihi = 24 Ocak 2012 | ölüurl =evet}}</ref> [[İstanbul Aydın Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.aydin.edu.tr/?id=200 | başlık = İstanbul Aydın Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110722055833/http://www.aydin.edu.tr/?id=200 | arşivtarihi = 22 Temmuz 2011 | ölüurl = evet }}</ref> [[İstanbul Bilgi Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bilgi.edu.tr/pages/specials.asp?mmi=19&r=04.06.2009+17%3A47%3A16 | başlık = İstanbul Bilgi Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivengelli = evet }}{{Ölü bağlantı|tarih=Nisan 2020 }}</ref> [[İstanbul Bilim Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.istanbulbilim.edu.tr/iletisim.html | başlık = İstanbul Bilim Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090624054147/http://www.istanbulbilim.edu.tr/iletisim.html | arşivtarihi = 24 Haziran 2009 | ölüurl = hayır }}</ref> [[İstanbul Kültür Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iku.edu.tr/TR/ilt.php | başlık = İstanbul Kültür Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20101231012308/http://www.iku.edu.tr/TR/ilt.php | arşivtarihi = 31 Aralık 2010 | ölüurl =evet}}</ref> [[İstanbul Medipol Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.medipol.edu.tr/universite/ulasim-ve-iletisim | başlık = İstanbul Medipol Üniversitesi resmî sitesi, iletişim bölümü | erişimtarihi = 24 Nisan 2020 | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190617220353/https://www.medipol.edu.tr/universite/ulasim-ve-iletisim | arşivtarihi = 17 Haziran 2019 | ölüurl = evet }}</ref> [[İstanbul Ticaret Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.iticu.edu.tr/ulasim.htm | başlık = İstanbul Ticaret Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110427210025/http://www.iticu.edu.tr/ulasim.htm | arşivtarihi = 27 Nisan 2011 | ölüurl =evet}}</ref> [[İstinye Üniversitesi]], [[Kadir Has Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.khas.edu.tr/tr/iletisim.html | başlık = Kadir Has Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100620191428/http://www.khas.edu.tr/tr/iletisim.html | arşivtarihi = 20 Haziran 2010 | ölüurl =evet}}</ref> [[Koç Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ku.edu.tr/main/roadmaptr.html | başlık = Koç Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100109082423/http://www.ku.edu.tr/main/roadmaptr.html | arşivtarihi = 9 Ocak 2010 | ölüurl =evet}}</ref> [[Maltepe Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.maltepe.edu.tr/ulasim/ulasim.asp | başlık = Maltepe Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090220182917/http://www.maltepe.edu.tr/ulasim/ulasim.asp | arşivtarihi = 20 Şubat 2009 | ölüurl =evet}}</ref> [[Okan Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.okan.edu.tr/v5/sayfa.php?katid=74 | başlık = Okan Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090623141025/http://www.okan.edu.tr/v5/sayfa.php?katid=74 | arşivtarihi = 23 Haziran 2009 | ölüurl =evet}}</ref> [[Özyeğin Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.ozyegin.edu.tr/hakkimizda/iletisim.asp | başlık = Özyeğin Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090523055308/http://www.ozyegin.edu.tr/hakkimizda/iletisim.asp | arşivtarihi = 23 Mayıs 2009 | ölüurl =evet}}</ref> [[Piri Reis Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.pirireis.edu.tr/contact/default.html | başlık = Piris Reis Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110621042226/http://www.pirireis.edu.tr/contact/default.html | arşivtarihi = 21 Haziran 2011 | ölüurl =evet}}</ref> [[Sabancı Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.sabanciuniv.edu/tr/?iletisim/iletisim.html | başlık = Sabancı Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160304193043/http://sabanciuniv.edu/tr?iletisim%2Filetisim.html | arşivtarihi = 4 Mart 2016 | ölüurl = evet }}</ref> [[Yeditepe Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.yeditepe.edu.tr/YEDITEPE/Yeditepe%20UniverSiteSi/iletiSim.aspx?cacheid=/Yeditepe%20UniverSiteSi/iletiSim | başlık = Yeditepe Üniversitesi resmî sitesi, İletişim bölümü | erişimtarihi = 4 Haziran 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20091027011845/http://www.yeditepe.edu.tr/YEDITEPE/Yeditepe%20UniverSiteSi/iletiSim.aspx?cacheid=%2FYeditepe%20UniverSiteSi%2FiletiSim | arşivtarihi = 27 Ekim 2009 | ölüurl =evet}}</ref> [[Yeni Yüzyıl Üniversitesi]], [[Nişantaşı Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.nisantasi.edu.tr/Default.aspx | başlık = Nişantaşı Üniversitesi resmî sitesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141028185500/http://www.nisantasi.edu.tr/default.aspx | arşivtarihi = 28 Ekim 2014 | erişimtarihi = 27 Ekim 2012 | ölüurl =evet}}</ref> [[Üsküdar Üniversitesi]],<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.uskudar.edu.tr/ | başlık = Üsküdar Üniversitesi resmî sitesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160715235226/http://www.uskudar.edu.tr/ | arşivtarihi = 15 Temmuz 2016 | erişimtarihi = 27 Ekim 2012 | ölüurl = evet }}</ref> [[Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.bezmialem.edu.tr/ | başlık = Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi resmî sitesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160307175913/http://bezmialem.edu.tr/ | arşivtarihi = 7 Mart 2016 | erişimtarihi = 28 Aralık 2013 | ölüurl = evet }}</ref>

[[Dosya:GalatasarayLisesi.jpg|küçükresim|upright=0.84|sağ|[[Galatasaray Lisesi]] giriş kapısı]]

[[Dosya:Istanbul_Erkek_Lisesi.jpg|küçükresim|upright=0.84|sağ|[[İstanbul Erkek Lisesi]] ya da eski adıyla İstanbul Sultanisî, İstanbul’un Cağaloğlu semtinde, Osmanlı döneminde kurulmuş Numune-i Terakki Mektebinin devamı niteliğinde olan, günümüzde Anadolu Lisesi statüsünde hizmet veren eğitim kuruluşu.]]

 

[[Dosya:İstanbul_heritage.jpg|küçükresim|upright=0.84|sağ|[[Kuleli Askeri Lisesi]], İstanbul Boğazı kıyısında, Anadolu yakasında yer alan askerî bir okuldur.]]

 

 

6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen [[2023 Kahramanmaraş depremleri|Gaziantep-Kahramanmaraş depremleri]] ardından İstanbul Valiliği tarafından yapılan incelemelerde 2022-23 yılı ikinci eğitim öğretim yılında 93 okulda devam edilmeyeceği açıklandı. Bu okullardan 76 tanesinin yıkılarak tekrardan inşa edileceğini, 17'sinin ise güçlendirme yapılacağı açıklandı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/galeri-istanbulda-93-okuladan-tahliye-karari-istanbul-valiligi-acikladi-ogrenciler-riskli-okullardan-nakledilecek-42221848/1 | başlık = İstanbul Valiliği İlçe ilçe tahliye olacak 93 okulun adı ve listesini açıklandı | erişimtarihi = 18 Şubat 2023 | yayıncı = [[Hürriyet (gazete)|Hürriyet]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230218221912/https://www.hurriyet.com.tr/galeri-istanbulda-93-okuladan-tahliye-karari-istanbul-valiligi-acikladi-ogrenciler-riskli-okullardan-nakledilecek-42221848/1 | arşivtarihi = 18 Şubat 2023}}</ref>

 

==== Kent içi ulaşım ====

İlde kent içi ulaşımda kullanılmak üzere [[İETT]] ve [[İstanbul Ulaşım]] tarafından<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.istanbul-ulasim.com.tr/default.asp |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=18 Haziran 2009 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090622042552/http://www.istanbul-ulasim.com.tr/default.asp |arşivtarihi=22 Haziran 2009 |ölüurl=evet }}</ref> işletilen [[İstanbul metrosu|metro]], [[tramvay]], [[metrobüs]] [[otobüs]]lerin yanında [[dolmuş]] ve [[İstanbul Deniz Otobüsleri|İDO]] tarafından işletilen deniz otobüsleri ve [[feribot]]lar da kullanılmaktadır. İstanbul, 1876'da yapılan ''[[Tünel (İstanbul)|Tünel]]'' ile toplu taşımada metronun ilk kullanıldığı yerlerdendir. Yapımına 2004 yılında başlanan Marmaray 29 Ekim 2013 tarihinde hizmete açılmıştır.<ref>{{Haber kaynağı | url = https://www.sabah.com.tr/gundem/2013/10/29/marmaray-aciliyor | başlık = Marmaray açıldı | tarih = 29 Ekim 2013 | erişimtarihi = 13 Nisan 2018 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170607043643/https://www.sabah.com.tr/gundem/2013/10/29/marmaray-aciliyor | arşivtarihi = 7 Haziran 2017 | ölüurl = evet }}</ref> Kentte 13 adet raylı sistem hattı vardır ve bu hatların uzatılması ve yenilerinin yapılması projeleri vardır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_Ula%C5%9F%C4%B1m |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=11 Mayıs 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120313020209/http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_Ula%C5%9F%C4%B1m |arşivtarihi=13 Mart 2012 |ölüurl=hayır }}</ref> Kentte ayrıca 1510 m uzunluğundaki [[Fatih Sultan Mehmet Köprüsü|Fatih Sultan Mehmet]], 1071 m uzunluğundaki [[Boğaziçi Köprüsü]] ve 1875 m uzunluğundaki [[Yavuz Sultan Selim Köprüsü]] ile [[Avrupa Yakası (bölge)|Avrupa Yakası]] ile [[Anadolu Yakası]] arasındaki ulaşım sağlanır.