Vali: Revizyonlar arasındaki fark

'''Vali''' ({{dil|ar|yazı='''ولي'''}}), bir [[il]]i ya da [[federal devlet]]lerde bir [[eyalet]]i [[devlet]] [[tüzel kişi]]sini temsilen yöneten en üst düzey idari amirdir. Valiler, [[yürütme]] erkinin bir organı olup, devlet [[hiyerarşi]]sinde [[devlet başkanı]]nın hemen ardından gelir. [[Belediye başkanı]] gibi kendi özerk tüzel kişiliği yoktur, onun yerine devlet tüzel kişisine bağlıdır. Bir vali, seçimle ya da atamayla göreve gelebilir. Valilerin yetki alanları ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Bazı valiler, bölgesel hükûmetin tümü üzerinde topyekün kontrole sahipken kimilerinin göreviyse tamamen semboliktir. Kavram olarak eski Türklerdeki [[İlteber]] kavramı ile benzerlik göstermektedir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.nedirnedemek.com/ilteber-ne-demek |başlık=Arşivlenmişilteber kopyane demek? |erişimtarihi=4 Aralık 2022 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20221204130614/https://www.nedirnedemek.com/ilteber-ne-demek |arşivtarihi=4 Aralık 2022 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>Bilge Kağan Yazıtı, D37</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://irq.kaznpu.kz/index.php?l=i&wi=29&lang=e&mod=3 |başlık=Ethno Cultural Dictionary, TÜRIK BITIG |erişimtarihi=28 Şubat 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120301071742/http://irq.kaznpu.kz/index.php?l=i&wi=29&lang=e&mod=3 |arşivtarihi=1 Mart 2012 |ölüurl=hayır }}</ref>

Valiler, doğrudan cumhurbaşkanı tarafından, cumhurbaşkanı kararı ile atanırlar.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5 |başlık=ArşivlenmişÜST kopyaKADEME KAMU YÖNETİCİLERİ İLE KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA ATAMA USÛLLERİNE DAİR CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ |erişimtarihi=1 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20211106170104/https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=3&MevzuatTur=19&MevzuatTertip=5 |arşivtarihi=6 Kasım 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>

Vali, ilde Cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtasıdır.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5442&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=3 |başlık=ArşivlenmişİL kopyaİDARESİ KANUNU |erişimtarihi=1 Mart 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210116112829/https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5442&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=3 |arşivtarihi=16 Ocak 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>

Cumhuriyet tarihinde bugüne kadar sekiz kadın vali atanmıştır. 1991-1995 yılları arasında [[Muğla]] valiliği yapan [[Lale Aytaman]] vali olarak atanan ilk kadın olmuştur. 2011 yılında [[Yalova (il)|Yalova]] valiliğine atanan ve bu görevi 2014 yılına kadar sürdüren [[Esengül Civelek]] ikinci kadın vali olurken, 2014 yılında [[Kırklareli (il)|Kırklareli]] valiliğine, 2017 yılında ise Muğla valiliğine atanmıştır. 19 Şubat 2015 valiler kararnamesi ile [[Sinop (il)|Sinop]] valiliğine atanan [[Yasemin Özata Çetinkaya]]'nın ardından 31 Mayıs 2016 tarihinde açıklanan yeni valiler kararnamesi ile de [[Tuğba Yılmaz]] [[Yalova (il)|Yalova]] valisi olarak atanmış ve cumhuriyetin dördüncü kadın valisi olmuştur.<ref>[http://www.radikal.com.tr/turkiye/turkiyenin_ikinci_kadin_valisi-1060284 Türkiye'nin ikinci kadın Valisi]. </ref>

▪️AfyonkarahisarAfyonkarahisar valisi olarak atanan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı Kübra Güran Yiğitbaşı, ilk başörtülü ve 5. kadın vali oldu.'<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.milliyet.com.tr'',/24-ilde-vali-degisti-gundem-2255029/ Erişim:''01| Haziranbaşlık 2016''= Jet valiler kararnamesi | website = milliyet.com.tr |erişimtarihi=1 Haziran 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160602131843/http://www.milliyet.com.tr/24-ilde-vali-degisti-gundem-2255029/ |arşivtarihi=2 Haziran 2016 |ölüurl=hayır }}</ref>