Hacı Bektaş-ı Veli: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 176.234.216.86 (mesaj) tarafından yapılan değişiklikler geri döndürülerek, Zafer tarafından değiştirilmiş son sürüm geri getirildi.
Etiket: Geri döndürme
k Anlam ayrımı sayfalarına verilen bağlantı asıl maddeye bağlandı.
42. satır:
=== Hacı Bektâş-ı Veli'nin kimliği ===
{{Ana|Hoca Ahmed Yesevî|Seyyid Ebû'l Vefâ Tâcû'l-Ârifîn|Ebû'l-Bekâ Baba İlyâs|Kutb'ûd-Dîn Haydar|Baba İshâk Kefersudî}}
Meşhur [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] onu [[Şiî]]liğin unvan mezhebini taşıyan [[Cafer es-Sadık|Câ’fer-i Sâdık]]’tan [[Beyazid Bistâmî]]’nin getirdiği hırkayı giymiş olan “Lokman Perende” vasıtasıyla [[Hoca Ahmed Yesevî]]’ye bağlar. [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] üzerinde uzmanlaşmış yazarların naklettiklerine göre [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’ın [[tarikât]] silsilesi önce [[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’a, ondan da Lokman [[Serahs]]î’ye ve oradan da [[Baba İlyas|Şücâ’ed-Dîn Ebû’l Bekâ Baba İlyas el-Horasanî]] vasıtasıyla [[Hoca Ahmed Yesevî]]’ye bağlanmaktadır. [[Âşık Paşa]] tarihinde ise “[[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]” [[Horasan (İran)|Horasan]]’dan “Menteş” adındaki kardeşiyle beraber Sivas’a gelerek [[Baba İlyas|Baba İlyas Horasanî]]’ye mürid oldular. Bu intisaptan sonra Hacı Bektâş önce Kayseri’ye oradan da Kırşehri’ne geldi, sonra da Karacahöyüğe yerleşti. Buna göre [[Hoca Ahmed Yesevî]] müridlerinden olduğuna dâir rivayetin doğru olmadığı anlaşılıyor.<ref>[[Fuad Köprülü]], ''Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar'', Sayfa 75. ([[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’ın vefât tarihinin M. 1222, [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]]’ın ise doğum tarininin M. 1209 olduğu göz önüne alınacak olunursa [[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]]’ın vefâtında [[Hacı Bektaş Veli|Hacı Bektâş]] henüz on üç yaşındaydı. Daha evvel müridi olması halinde bu rivâyetin mümkün aksi takdirde ise zayıf olduğu aşikârdır.)</ref>
 
=== Hacı Bektâş’ın yaşadığı devir ve şahsiyeti ===
53. satır:
 
== Hacı Bektâş’ın yetiştirdiği halifeler ==
Hacı Bektâş [[Horasan (İran)|Horasan]]’dan [[Anadolu]]’ya göç ettikten sonra Suluca Karahüyük’te otuz altı sene “[[Horasan Melametîliği]] kökenli [[On İki İmam]]cı [[Tasavvuf]]î–[[Bâtınî]] [[İslâm]]” i’tikadını neşriyât ile meşgul oldu ve bu süre zarfında aralarında Cemâl Seyyid, Sarı İsmâil, Kolu açık Hâcim Sultan, [[Baba İlyas|Baba Resul]], Birap Sultan, Recep Seyyid Sarı Kadı, Ali Baba, [[Barak Baba|Burak Baba]], Yahya Paşa, Sultan Bahâ’ed-Dîn, Atlaspuş, ve Dost Hüda Hazreti Sâmet gibi meşhurların da bulunduğu tam otuz altı bin halife yetiştirdi. Ölümünün yaklaştığını hisseder hissetmez her birini bir memlekete yolladı. Bunların bazılarının hâllerini [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] anlatmaktadır.<ref>[[Tahir Harimi Balcıoğlu|Balcıoğlu, Tahir Harimi]], ''Mezhep cereyanları – Hacı Bektâş 36 bin halife yetiştirdi,'' Sayfa 184, Ahmed Said tab’ı, Hilmi Ziya neşriyâtı, 1940.</ref>
 
Hacı Bektâş’ın [[Horasan Melametîliği]] kökenli [[Bâtınî]]liğin Anadolu’daki neşri fa’aliyetleri tartışmasız hâyrete şâyan olmakla beraber bu meyândaki teşkilatlanmanın ana merkezinde [[Baba İlyas|Şücâ’ed-Dîn Ebû’l Bekâ Baba İlyas el-Horasanî]] bulunmaktaydı. Eflâkî’nin [[Baba İlyas|Baba Resul]]’ü Hacı Bektâş’ın şeyhi olarak göstermesine karşın [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]] tersini iddia etmektedir. [[Barak Baba|Burak Baba]]’nın da Tokatlı olduğuna dair söylenti ile Hoylu olduğuna dâir ihtilâf da aynen buna benzemektedir. [[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]]’nin nakilleri, Milâdî 1271 tarininde vefât ettiği bilinen Hacı Bektâş’ı [[Orhan Gazi]] devrinde sağ olarak göstermek gibi daha birçok yönden tenkit edilmeye açık kalan çelişkileri ihtivâ etmektedir.