Tarihî İsa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Anerka (mesaj | katkılar)
Ufak düzenleme yapıldı
190. satır:
 
==== Haham ====
[[Haham]] portresi, İsa'nın sadece Yahudilik içindeki belirli fikirleri reforme etmeye çalışan bir haham olduğu fikrini benimser ve öne sürer. Bu fikir, çeşitli liberal Yahudilerin İsa'nın Yahudi doğasını vurgulamaya çalıştığı ve onu bir tür Proto-Reform Yahudisi olarak gördüğü on dokuzuncu yüzyılın sonlarına kadar izler. Bunlardan en önde geleni ''The Doctrine of Jesus'ta'{{'}}ta adı geçen Haham Emil G. Hirsch'ti:<ref>{{web kaynağı|url=https://m.huffpost.com/us/entry/9370694/amp|başlık=Was Jesus a Reform Rabbi?|erişimtarihi=4 Mart 2020|tarih=3 Mart 2016|website=[[Huffington Post]]|soyadı=Moffic|ad=Evan}}</ref>
 
{{quote|Talmud'un hahamlarından alıntı yapıyoruz; O zaman Beytüllahim hahamdan da alıntı yapmayacak mıyız? Orada yanan kişi, bir kimsede yandıysa, Yahudiliğin ruhu ve ışığı havra tarafından geri alınmayacak mı?<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Hoffman|ad=Matthew|başlık=From Rebel to Rabbi: Reclaiming Jesus and the Making of Modern Jewish Culture|tarih=2007|yayıncı=Stanford University Press|sayfalar=57}}</ref>}}
 
Bruce Chilton, Haham Jesus: An Intimate Biography adlı kitabında, İsa'yı Vaftizci Yahya'nın dindar bir öğrencisi olarak resmetmiştir. Jaroslav Pelikan, Yüzyıllar Boyunca Resimli İsa'da şunları söyledi:yazarak<ref>Chilton Bruce (2002), "Haham İsa: Samimi Bir Biyografi"</ref>
 
{{quote|Immanuel'in yanı sıra, "Tanrı bizimle" - İşaya'nın (7:14) peygamberliğinde çocuğa verilen ve Matta (1:23) tarafından İsa'ya uygulanan, ancak aşağıdaki gibi kesme işaretleri dışında ona hitap etmek için kullanılmayan İbranice başlık. buBu bölümün epigrafını oluşturan ortaçağ antifonu Veni, Veni, Immanuel—İsa için başlıklar olarak dört Aramice kelime görünür: Haham veya öğretmen; Amin veya peygamber; Mesih veya Mesih; ve Mar veya Lord.
 
Bu kelimelerin en tarafsız ve en az tartışmalı olanı, muhtemelen Rabbuni ile birlikte Rabbi'dir. İnciller, iki pasaj dışında, Aramice kelimeyi yalnızca İsa'ya uygular; ve eğer "öğretmen" veya "usta" (Yunanca didaskalos) unvanlarının bu Aramice ismin bir çevirisi olduğu sonucuna varırsak, İsa'nın Haham olarak bilindiğini ve hitap edildiğini söylemek güvenli görünüyor.<ref name=PBS/>}}
205. satır:
Diğer portreler bireysel bilim insanları tarafından sunulmuştur:
 
* Ben Witherington, "Bilgelik Bilgeliği" görüşünü destekler ve İsa'nın en iyi, kendisini Tanrı'nın Bilgeliğinin somutlaşmışı veya enkarnasyonu olarak gören bir bilgelik öğretmeni olarak anlaşıldığını belirtir..<ref name="ScottK1172"/>{{sfn|Witherington III|1997|pp=161–163}}
* John P. Meier'in İsa'yı Marjinal Yahudi olarak tasviri, İsa'nın, önce marangozluk mesleğini terk ederekeden ve hiçbir desteği olmayan bir vaiz olarak, sonra öğretilere karşı çıkarak, bilerek kendisini çeşitli şekillerde bilinçli olarak marjinalleştirdiği görüşü üzerine inşa edilmiştir. ve resmi bir haham eğitimi almamışken zamanın gelenekleri.<ref name="familiar202"/><ref name="ScottK1172" />
 
[[Dosya:Dead_Sea_Scrolls_Before_Unraveled.jpg|bağlantı=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Dead_Sea_Scrolls_Before_Unraveled.jpg|küçükresim|Arkeologlar tarafından silinmeden önce mağarada iki Ölü Deniz Parşömeni bulundu.]]
 
* Robert Eisenman İsa'nın, Adil James'in Ölü Deniz Parşömenlerinde bahsedilen Doğruluğun Öğretmeni olduğunu ve İncillerdeki İsa imajının, Havari Pavlus tarafından Roma yanlısı propaganda olarak inşa edildiğini öne sürdü..<ref>''James the Brother of Jesus'', Penguin, 1997–98, pp. 51–153 and 647–816.</ref>
*
* Hyam Maccoby, İsa'nın bir [[Ferisiler|Ferisi]] olduğunu, İncillerde Ferisilere atfedilen konumların onlar hakkında bildiklerimizden çok farklı olduğunu ve aslında onların görüşlerinin İsa'ya atfedilenlere çok benzediğini öne sürdü. Harvey Falk ayrıca İsa'yı proto-Ferisi veya [[Esseniler|Essene]] olarak görüyor.<ref>Falk, Harvey (2003) "İsa Ferisi: İsa'nın Yahudiliğine Yeni Bir Bakış"</ref>
* Morton Smith, İsa'yı daha sonraki Yahudi kaynaklarında İsa'nın sunumuna dayanan bir sihirbaz olarak görüyor.<ref>Mark Allan Powell, tarihte bir figür olarak İsa: modern tarihçiler Celile'deki adamı nasıl görüyorlar s.56; Morton Smith, sihirbaz İsa: şarlatan mı yoksa Tanrı'nın Oğlu mu?</ref>
Satır 224 ⟶ 223:
1970'lerden bu yana, Joachim Jeremias, E. P. Sanders ve Gerd Thiessen gibi çeşitli bilim insanları, Hıristiyanlığın öğelerini birinci yüzyıl Yahudiliğinde çeşitliliğe kadar takip ettiler ve İsa'nın önceki pagan tanrılarına dayandığına dair on dokuzuncu yüzyıl görüşlerini attılar.<ref name="Ehrman285" /> İncil dışı metinlerde İsa'dan bahsedenler var ve tarihçilerin çoğunluğu tarafından gerçek olarak desteklenir.<ref name="Mythicists">{{web kaynağı|url=https://www.christiancentury.org/article/2011-10/fringe-view|başlık=Fringe view: The world of Jesus mythicism...|erişimtarihi=21 Eylül 2018|website=The Christian Century|yayıncı=Christian Century|soyadı1=James F. McGrath|ad1=James F. McGrath}}</ref> Tarihsel bilginler, Yahudi Mesih kehanetlerinin içeriği ile İsa'nın yaşamı arasındaki farklılıkları görerek, İsa'nın bir Yahudi [[Midraş]] veya [[Pesaro|Peşar]] olarak icat edildiğine dair görüşlerin altını çiziyor.<ref name="Eddy & Boyd">{{kitap kaynağı|başlık=The Jesus Legend: A Case for the Historical Reliability of the Synoptic|tarih=2007|yer=Grand Rapids, Michigan|yayıncı=Baker Academic|isbn=978-0-8010-3114-4|soyadı1=Eddy|ad1=Paul Rhodes|soyadı2=Boyd|ad2=Gregory A.}}</ref>{{rp|344–351}} [[Pavlus]]'ta İsa'nın yaşamının ayrıntılarının varlığı ve mektuplar ile İnciller arasındaki farklar, çoğu bilim insanının Paul Yeni Ahit bilgini Gerd Thiessen'e ilişkin mitçi iddiaları reddetmesi için yeterlidir: [[Sinoptik İnciller|Sinoptik]] gelenek aracılığıyla tarihî İsa." Ve Ehrman, "İncilleri tarihi kayıtlardan çıkarmak ne adil ne de bilimseldir" diye ekliyor. İsa olmasaydı, "ilk Hıristiyanların inancının kökeni şaşırtıcı bir gizem olarak kalır.""<ref name="Eddy & Boyd" />{{rp|233}} Eddy ve Boyd, tarihin iddia edebileceği en iyi şeyin bir olasılık olduğunu söylüyorlar, ancak İsa'nın var olma olasılığı çok yüksek, diyor Ehrman, "neredeyse tüm tarihçiler ve bilim insanları, İsa'nın tarihsel bir figür olarak var olduğu sonucuna vardılar."<ref name="ReferenceG"/>{{rp|12,21}}<ref>Van Voorst 2000, s. 16</ref>
 
Çağdaş antik bilim insanları, İsa'nın var olduğu konusunda hemfikirdirler. İncil bilginleri ve klasik tarihçiler, İsa'nın yokluğuna dair teorileri etkili bir şekilde çürütülmüş olarak görürler.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/759581209|başlık=Forged : writing in the name of God : why the Bible's authors are not who we think they are|tarih=2011|yer=New York|yayıncı=HarperOne|seri=1st ed|ad=Bart D.|soyadı=Ehrman|isbn=978-0-06-207863-6|oclc=759581209}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/41465078|başlık=Jesus|tarih=1999|yer=London|yayıncı=Phoenix Giant|ad=Michael|soyadı=Grant|isbn=0-7538-0899-4|oclc=41465078}}</ref>{{sfn|Burridge|34}}<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/43286799|başlık=Jesus outside the New Testament : an introduction to the ancient evidence|tarih=2000|yer=Grand Rapids, Mich.|yayıncı=W.B. Eerdmans Pub|ad=Robert E.|soyadı=Van Voorst|isbn=0-8028-4368-9|oclc=43286799}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/19970539|başlık=Sacrifice and redemption : Durham essays in theology|tarih=1991|yer=Cambridge [England]|yayıncı=Cambridge University Press|diğerleri=Stephen Sykes|isbn=0-521-34033-0|oclc=19970539}}</ref> Tarihçi [[James Gunn|James Dunn]] şöyle yazıyor: "Bugün, Hıristiyan olsun ya da olmasın, hemen hemen tüm tarihçiler, İsa'nın var olduğunu kabul ediyor". Modern bilimin durumuyla ilgili 2011 tarihli bir incelemede,<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/43477458|başlık=The Gospels and Jesus|tarih=1989|yer=New York|yayıncı=Oxford University Press|ad=Graham|soyadı=Stanton|isbn=978-0-19-158638-5|oclc=43477458}}</ref> laik bir agnostik olan [[:en:Bart_Ehrman|Bart Ehrman]] şöyle yazmıştı: "Hıristiyan olsun olmasın, antik çağın hemen hemen her yetkin aliminin kabul ettiği gibi, o kesinlikle vardı.""<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/773671784|başlık=Did Jesus exist? : the historical argument for Jesus of Nazareth|tarih=2012|yer=New York|yayıncı=HarperOne|ad=Bart D.|soyadı=Ehrman|isbn=978-0-06-220460-8|oclc=773671784}}</ref>{{rp|15–22}} İsa'nın varlığını reddeden bir ateist olan [[:en:Robert_M._Price|Robert M. Price]], bakış açısının bilginlerin çoğunluğunun görüşlerine aykırı olduğu konusunda hemfikirdir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/480587153|başlık=The historical Jesus : five views|tarih=2010|yer=London|yayıncı=SPCK|diğerleri=James K. Beilby, Paul R. Eddy|isbn=0-281-06329-X|oclc=480587153}}</ref> [[:en:Michael_Grant_(author)|Michael Grant]] ([[:en:Classicist|klasikçi]] ve [[tarihçi]]) şöyle diyor: "Son yıllarda hiçbir ciddi bilim adamı İsa'nın tarihsel olmadığını öne sürmeye cesaret edemedi ya da en azından çok azı buna cesaret etti ve çok daha güçlü olanı ortadan kaldırmayı başaramadılar."<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/41465078|başlık=Jesus|tarih=1999|yer=London|yayıncı=Phoenix Giant|ad=Michael|soyadı=Grant|isbn=0-7538-0899-4|oclc=41465078}}</ref> Richard A. Burridge, "İsa'nın Kilisenin hayal gücünün bir ürünü olduğunu, İsa'nın hiçbir zaman var olmadığını iddia edenler var. Artık bunu söyleyen saygın bir eleştirel bilgin tanımadığımı söylemeliyim."{{sfn|Burridge|2004|p=34}}<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/85444001|başlık=The Jesus legend : a case for the historical reliability of the synoptic Jesus tradition|tarih=2007|yer=Grand Rapids, MI|yayıncı=Baker Academic|diğerleri=Gregory A. Boyd|ad=Paul R.|soyadı=Eddy|isbn=978-0-8010-3114-4|oclc=85444001}}</ref>{{rp|24–26}}
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tarihî_İsa" sayfasından alınmıştır