Aristofanes: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Otorite kontrolü şablonu eklendi |
Superyetkin (mesaj | katkılar) Anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantılar düzeltildi |
||
32. satır:
[[Eski komedya]]nın en büyük yazarı olarak nitelendirilen Aristofanes, Aegina’da doğdu. Babasının adı Philippos'dur. Gençliğine dair kesinlik taşıyan bilgiler olmamakla birlikte günümüze ulaşamayan ilk oyunu "Bilgelerin Şöleni"nin MÖ 427’de oynandığı bilinmektedir. Dolayısıyla, Aristofanes’in oyun yazarlığı döneminin, [[Perikles]]'in ölümünden (MÖ 429) sonraki döneme tekabül ettiği söylenebilir. Yazar, [[Atina]] demokrasisinin en parlak dönemine yetişmiştir.
[[Perikles]]'in ölümünden sonra başa geçenlerin çıkarcı ve ikiyüzlü davranışları, Aristofanes'in komedyalarında sık sık yerilir. Özellikle [[Peloponez Savaşı]] esnasında savaş çığırtkanlığı yapan kişiler, Aristofanes'in "Barış Üçlemesi" diye adlandırılan [[komedya]] eserlerinde alaya alınırlar. Bu üçleme yazarın "[[Lysistrata]]" veya "[[Kadınlar Savaşı]]" (MÖ 411), "[[Barış (oyun)|Barış]]" (MÖ 421), "[[Kömürcüler (oyun)|Kömürcüler]]" (MÖ 425) adlı oyunlarından oluşmaktadır.
Aristofanes geleneklere bağlı ve her yeniliğe tepki gösteren bir yazardı. Düşüncelerinde tutucuydu. Edebiyatta ve sanatta yapılan yenilikleri pek beğenmezdi. Ona göre en iyi [[tragedya]] yazarı [[Aiskhylos]]’tur. Oysa her yönüyle yeni olan [[Euripides]]’i tutmaz, komedyalarında onunla alay ederdi. Yazarın tutumu [[Sofistler]]e ve doğal olarak [[Sokrates]]’e karşı da aynıydı; çünkü Aristofanes’in gözünde bunlar tehlikeli ihtilalcilerdi, gelenekleri yıkan, töreleri saymayan düşünürlerdi. Tüm bunlara rağmen, MÖ 411'de yazdığı [["Lysistrata"]] oyununda gerçekleşeceğini umduğu barışı tesis etme görevini kadınlara verir. Bu durum, kadınların [[yurttaş]] bile sayılmadıkları [[Atina]] toplumu açısından önemli bir adımdır.
38. satır:
Aristofanes’in günümüze ulaşmayan ikinci oyunu ise "Babilonyalılar"dır (MÖ 426). Bu oyun Atina’nın iç ve dış politikasını taşlayan bir eserdir. Oyun, [[Dionysos]] şenliklerinde ve 3 kez de [[Lenaia]] bayramında oynanmıştır.
Aristofanes, yapıtlarını [[koro]]nun ve [[
Aristofanes’in yapıtlarının günümüzde de önemini koruması, diyaloglarındaki yaratıcılığa, genellikle yerinde ve ölçülü kullanılan yergi öğesine bağlanabilir. Özellikle [[Euripides]]’i alaya aldığı parodilerinin parlaklığının ve [[koro]] şarkılarının canlılığının yanı sıra [[barış]], kadın-erkek ilişkileri, iktidara yergi gibi evrensel temaları ele alması, yapıtlarının geçerliliğini sağlayan diğer niteliklerdir. Her şeyden çok kadın ile erkek arasındaki aşk temasını işler. Oyunlarında para ve saygıdeğerlilik mutlu son için yeterli şartlardır.
== Yazarın günümüze ulaşan oyunları ==
Günümüze ulaşan on bir metnin ilki "[[Akharnialılar]]" (MÖ 425), yazarın sergilenen üçüncü oyunuydu. Bu eser [[Atina]] ve [[Sparta]] arasında yaşanan [[Peloponez Savaşı|Peleponez Savaşların]]ı ele alıyordu. Aristofanes bu eserinde oldukça kaba fırça vuruşlarıyla [[Kleon]]’u alaya alıyordu. Bu oyun bir yıl sonra oynanan "[[Atlılar (oyun)|Atlılar]]"ın (MÖ 424) bir önsözü niteliğindeydi.
MÖ 423’te oynanan "[[Bulutlar]]" [[tragedya]] ve [[komedya]] eserlerinin yer aldığı yarışmada ancak üçüncülük aldı. Aristofanes bu eseri kendisi de başarısız bulduğundan oyunu tekrar ele aldı. Bu [[komedya]]da saldırılar [[Sokrates]]’e ve eğitim üzerine yöneltilmişti. Oyunun sonu oldukça yıkıcı oldu. Sokrates, tutuklanmasının ve ölüme mahkûm edilmesinin en önemli etkenlerinden biri olarak bu komedyayı gösterdi.
64. satır:
== Aristofanes'in Türkçeye çevrilmiş eserleri ==
{{Commons kategori|Aristophanes}}▼
* Aristofanes, Kadınların Savaşı - [[Lysistrata]], çev. [[Azra Erhat]], [[Sabahattin Eyüboğlu]], Remzi Kitabevi, İstanbul, 1966
* Aristofanes, Kuşlar, çev. [[Azra Erhat]], [[Sabahattin Eyüboğlu]], Remzi Kitabevi, İstanbul, 1966
Satır 75 ⟶ 76:
* Aristofanes'ten '''[[Thesmophoriazusae|Kadınlar Şenlikte]]''' (Thesmophoriazusae), eviren & çeviren Yılmaz Güleryüz, [https://leanpub.com/u/guleryuz e-kitap 2016]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191013113852/https://leanpub.com/u/guleryuz |tarih=13 Ekim 2019 }}, kitap: [https://www.tozyayinlari.com Töz Yayınları]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191013113910/https://www.tozyayinlari.com/ |tarih=13 Ekim 2019 }} Ankara 2019
* Aristofanes'ten '''[[Kurbağalar (Aristophanes)|Kurbağalar]]''' (Batrakhoi), eviren & çeviren: Yılmaz Güleryüz, [https://leanpub.com/u/guleryuz e-kitap 2016]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191013113852/https://leanpub.com/u/guleryuz |tarih=13 Ekim 2019 }}, kitap: [https://www.tozyayinlari.com Töz Yayınları]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20191013113910/https://www.tozyayinlari.com/ |tarih=13 Ekim 2019 }} Ankara 2019
▲{{Commons kategori|Aristophanes}}
{{Otorite kontrolü}}
| |||