Aslı Erdoğan: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Ufak tefek yazım hataları giderildi. |
|||
35. satır:
| dipnot =
}}
'''Aslı Erdoğan,''' (d. [[8 Mart]] [[1967]]
Türk edebiyatının eserlerini 90'lı yıllarda vermeye başlamış yeni kuşak kadın yazarlarındandır ve [[Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi]]'nde (CERN) görev yapan ilk Türk fizikçilerdendir.
Fizik doktorasını yarıda bırakarak edebiyatçılığı seçti; öykücü kimliği ile tanındı. Öykünün yanı sıra roman, şiirsel düzyazı, deneme alanında da eserler verdi; çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Birçok ulusal ve uluslararası ödüle değer görülen Erdoğan'ın eserleri özellikle Avrupa ülkelerinde ilgi görmüş ve pek çok dile
==
1967 yılında İstanbul'da dünyaya geldi.<ref name=mehmet>{{Web kaynağı | soyadı1 = Özger | ad1 = Mehmet | yazar1 = Parlakpınar, Murat | başlık = '''Aslı Erdoğan Anlatılarında Ontolojik Sorunlar''' | url = https://www.academia.edu/8422083/Asl%C4%B1_Erdo%C4%9Fan_Anlat%C4%B1lar%C4%B1nda_Ontolojik_Sorunlar | yayıncı = Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Cilt 7/4, Güz 2012, Ankara | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivengelli = evet}}</ref>
[[Robert Lisesi|İstanbul
Türkiye'ye döndükten sonra bir süre İstanbul'da Afrikalı göçmenlerle yaşadı.<ref name=burcin>{{Web kaynağı | soyadı1 = Belge | ad1 = Burçin | başlık = '''"Konuşmayı 22 Yaşımda Öğrendim ve Israrla Yazmayı Deniyorum"''' | url = https://bianet.org/biamag/diger/123320-konusmayi-22-yasimda-ogrendim-ve-israrla-yazmayi-deniyorum | website = https://bianet.org | yayıncı = Biamag Cumartesi, 10 Temmuz 2010 | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160923053214/https://bianet.org/biamag/diger/123320-konusmayi-22-yasimda-ogrendim-ve-israrla-yazmayi-deniyorum | arşivtarihi = 23 Eylül 2016}}</ref> Fizik doktorası yapmak üzere [[Rio de Janeiro]]'ya giden Erdoğan, iki yıl
1994'te ilk kitabı ''Kabuk Adam'', 1996'da ilk öykü kitabı ''
Erdoğan, 1998'de Türkiye'ye döndü ve ikinci romanı ''Kırmızı Pelerinli Kent''
▲1994'te ilk kitabı ''Kabuk Adam'', 1996'da ilk öykü kitabı ''Mucizevi Mandarin'' yayımlandı. [[İsveç]]'te büyük yankılar uyandıran Mucizevi Mandarin, [[Mourakabi]], [[Joyce Carol Oates]] ve [[Vaclav Havel]] ile birlikte yılın kitapları arasında yer aldı.<ref name=sanem>{{Web kaynağı | soyadı1 = Altan | ad1 = Sanem | başlık = '''Aslı'nın 'Ötekiler'i''' | url = http://www.radikal.com.tr/1998/06/23/insan/01asli.html | website = http://www.radikal.com.tr/1 | yayıncı = Radikal gazetesi, 23 Haziran 1998 | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20090404104326/http://www.radikal.com.tr:80/1998/06/23/insan/01asli.html | arşivtarihi = 4 Nisan 2009}}</ref> 1997'de [[Deutsche Welle]]'in düzenlediği yarışmada ''Tahta Kuşlar'' öyküsüyle birincilik ödülü aldı. Öykü, dokuz dile çevrildi.<ref name=sena>{{Web kaynağı | soyadı1 = Bağcı | ad1 = Sena Tekin | başlık = İzlek açısından Aslı Erdoğan anlatıları | url = https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYqYnEjxfE8GpOFET8Cl8Qq0vYgl5TliUZ1LC4oFjzEkS | yayıncı = Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 2010 | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160923034555/https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=ZeTyprYuef2HkaF3xt4wYqYnEjxfE8GpOFET8Cl8Qq0vYgl5TliUZ1LC4oFjzEkS | arşivtarihi = 23 Eylül 2016}}</ref>
▲Erdoğan, 1998'de Türkiye'ye döndü ve ikinci romanı ''Kırmızı Pelerinli Kent''<nowiki/>'i yayınladı. Brezilya'ya giden bir Türk kızının Rio de Janeiro'da yabancılık çekmektense şehri keşfetmesini anlatan eser, özellikle İskandinav ülkelerinde ilgi gördü;<ref name=egoist>{{Web kaynağı | başlık = '''Aslı Erdoğan: “Ben delirmeyim de kim delirsin şimdi?”''' | url = http://egoistokur.com/asli-erdogan-ben-delirmeyim-de-kim-delirsin-simdi/ | website = http://egoistokur.com | yayıncı = Egoist Okur, 10 Kasım 2013 | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140707014121/http://egoistokur.com/asli-erdogan-ben-delirmeyim-de-kim-delirsin-simdi/ | arşivtarihi = 7 Temmuz 2014}}</ref> Norveç yayınevi Gylendal'ın “popüler olmayan ama edebiyatın omuriliğini oluşturacak kadar önemli eserler veren” yazarların yapıtlarına yer veren Marg (Omurilik) serisine girdi.<ref name=bianet>{{Web kaynağı | soyadı1 = Savaş | ad1 = Neslihan | başlık = '''Asli Erdogan'ın Norveç Başarısı''' | url = http://bianet.org/biamag/medya/47535-asli-erdoganin-norvec-basarisi | website = http://bianet.org | yayıncı = Biamag Cumartesi, 3 Kasım 2014 | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160923044135/http://bianet.org/biamag/medya/47535-asli-erdoganin-norvec-basarisi | arşivtarihi = 23 Eylül 2016}}</ref>
1999-2000 yıllarında [[Radikal (gazete)|Radikal]] gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Köşe yazıları "''Bir Delinin Güncesi''" ve "''Bir Kez Daha''" adlı kitaplarında toplandı.
Satır 60 ⟶ 62:
2010-2011 yıllarında tekrar Radikal'de köşe yazarlığı yapan Erdoğan, Nisan 2011’de [[Özgür Gündem]] gazetesinde köşe yazarlığına başladı.
Literaturhaus ve [[Uluslararası PEN Kulübü]]'nün değerlendirmesiyle<ref name=teda>{{Web kaynağı | başlık = ''' TEDA Projesi desteğiyle yayınlanan “Kırmızı Pelerinli Kent” İsveç’te Büyük Yankı Uyandırdı!''' | url = http://www.tedaproject.gov.tr/TR,53527/teda-projesi-destegiyle-yayinlanan-kirmizi-pelerinli-ke-.html | website = http://www.tedaproject.gov.tr/ | yayıncı = TEDA Türkiye'nin Çeviri ve Yayın Destek Programı web sitesi | erişimtarihi = 22 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160924121147/http://www.tedaproject.gov.tr/TR,53527/teda-projesi-destegiyle-yayinlanan-kirmizi-pelerinli-ke-.html | arşivtarihi = 24 Eylül 2016}}</ref> 2012'de "Zürih kent yazarı" seçildi ve altı aylık bir burs alarak kent üzerine yazıp okuma günlerine katılmak üzere Zürih'te yaşadı. 2013 yılında Norveç'te kadınların seçme ve seçilme hakkını elde edişinin 100
2016 yılında [[Özgür Gündem]] gazetesine yönelik yapılan soruşturmada silahlı terör örgütü üyeliği ve halkı kışkırtmak<ref>{{Web kaynağı | başlık = '''Aslı Erdoğan tutuklanmadan 10 gün önce izlendiğini yazmış''' | url = http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/587704/Asli_Erdogan_tutuklanmadan_10_gun_once_izlendigini_yazmis.html | yayıncı = [[Cumhuriyet (gazete)|Cumhuriyet]] | erişimtarihi = 20 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160821183652/http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/587704/Asli_Erdogan_tutuklanmadan_10_gun_once_izlendigini_yazmis.html | arşivtarihi = 21 Ağustos 2016}}</ref> iddiasıyla tutuklandı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = '''Aslı Erdoğan tutuklandı''' | url = http://www.ntv.com.tr/turkiye/asli-erdogan-tutuklandi,od6bBQtHYkeCDSQPlEI27g?_ref=infinite | yayıncı = [[NTV]] | erişimtarihi = 20 Ağustos 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> Bir süre sonra "
Tutukluluğu sırasında İsveç Pen tarafından sürgünde, tehdit altında ya da cezaevinde bulunan yazar ve gazetecilere verilen Tucholsky Ödülü'ne layık görülen Erdoğan,<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan 2016 Tucholsky Ödülü'ne layık görüldü | url = http://www.sabitfikir.com/haber/asli-erdogan-2016-tucholsky-odulune-layik-goruldu | website = http://www.sabitfikir.com/ | yayıncı = Sabit Fikir, 23 Eylül 2016 | erişimtarihi = 24 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160924121157/http://www.sabitfikir.com/haber/asli-erdogan-2016-tucholsky-odulune-layik-goruldu | arşivtarihi = 24 Eylül 2016}}</ref> tahliye olduktan sonra Avusturya'daki Bruno Kreisky İnsan Hakları Vakfı'nın 2016 ''Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü''<nowiki/>'nü,<ref name="bruno">{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan'a Avusturya'dan insan hakları ödülü | url = http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38568801 | website = http://www.bbc.com | yayıncı = BBc.com sitesi 10 Ocak 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170112162149/http://www.bbc.com:80/turkce/haberler-turkiye-38568801 | arşivtarihi = 12 Ocak 2017}}</ref> merkezi Amsterdam'da bulunan Avrupa Kültür Vakfı'nın 2017 ''Princess Margriet Kültür Ödülü''<nowiki/>'nü,<ref name="margriet">{{Web kaynağı | başlık = Avrupa Kültür Ödülü Aslı Erdoğan'a | url = https://www.evrensel.net/haber/307391/avrupa-kultur-odulu-asli-erdogana | website = https://www.evrensel.net | yayıncı = Evrensel.net, 8 Şubat 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222141915/https://www.evrensel.net/haber/307391/avrupa-kultur-odulu-asli-erdogana | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>
▲2016 yılında Özgür Gündem gazetesine yönelik yapılan soruşturmada silahlı terör örgütü üyeliği ve halkı kışkırtmak<ref>{{Web kaynağı | başlık = '''Aslı Erdoğan tutuklanmadan 10 gün önce izlendiğini yazmış''' | url = http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/587704/Asli_Erdogan_tutuklanmadan_10_gun_once_izlendigini_yazmis.html | yayıncı = [[Cumhuriyet (gazete)|Cumhuriyet]] | erişimtarihi = 20 Ağustos 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160821183652/http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/587704/Asli_Erdogan_tutuklanmadan_10_gun_once_izlendigini_yazmis.html | arşivtarihi = 21 Ağustos 2016}}</ref> iddiasıyla tutuklandı.<ref>{{Web kaynağı | başlık = '''Aslı Erdoğan tutuklandı''' | url = http://www.ntv.com.tr/turkiye/asli-erdogan-tutuklandi,od6bBQtHYkeCDSQPlEI27g?_ref=infinite | yayıncı = [[NTV]] | erişimtarihi = 20 Ağustos 2016 | arşivengelli = evet}}</ref> Bir süre sonra "Devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozma" yönündeki suçlamalardan delil yetersizliği sebebiyle tahliyesine karar verilirken, "Terör örgütü üyeliği" suçlaması ile de tutukluğu devam etti.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay cezaevinden çıkamayacak | url = http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/asli-erdogan-ve-necmiye-alpaya-tahliye-1525286/ | yayıncı = [[Sözcü (gazete)|Sözcü]] | erişimtarihi = 14 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161222201514/http://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/asli-erdogan-ve-necmiye-alpaya-tahliye-1525286/ | arşivtarihi = 22 Aralık 2016}}</ref> Aslı Erdoğan 133 gün süren tutukluluğunun ardından 29 Aralık 2016 tarihinde tahliye edildi.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay tahliye edildi | url = http://www.haberturk.com/gundem/haber/1342469-asli-erdogan-venecmiye-alpay-tahliye-edildi | yayıncı = Habertürk | erişimtarihi = 29 Aralık 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20161230164426/http://www.haberturk.com/gundem/haber/1342469-asli-erdogan-venecmiye-alpay-tahliye-edildi | arşivtarihi = 30 Aralık 2016}}</ref>
▲Tutukluluğu sırasında İsveç Pen tarafından sürgünde, tehdit altında ya da cezaevinde bulunan yazar ve gazetecilere verilen Tucholsky Ödülü'ne layık görülen Erdoğan,<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan 2016 Tucholsky Ödülü'ne layık görüldü | url = http://www.sabitfikir.com/haber/asli-erdogan-2016-tucholsky-odulune-layik-goruldu | website = http://www.sabitfikir.com/ | yayıncı = Sabit Fikir, 23 Eylül 2016 | erişimtarihi = 24 Eylül 2016 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160924121157/http://www.sabitfikir.com/haber/asli-erdogan-2016-tucholsky-odulune-layik-goruldu | arşivtarihi = 24 Eylül 2016}}</ref> tahliye olduktan sonra Avusturya'daki Bruno Kreisky İnsan Hakları Vakfı'nın 2016 ''Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü''<nowiki/>'nü<ref name=bruno>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan'a Avusturya'dan insan hakları ödülü | url = http://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-38568801 | website = http://www.bbc.com | yayıncı = BBc.com sitesi 10 Ocak 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20170112162149/http://www.bbc.com:80/turkce/haberler-turkiye-38568801 | arşivtarihi = 12 Ocak 2017}}</ref> merkezi Amsterdam'da bulunan Avrupa Kültür Vakfı'nın 2017 ''Princess Margriet Kültür Ödülü''<nowiki/>'nü<ref name=margriet>{{Web kaynağı | başlık = Avrupa Kültür Ödülü Aslı Erdoğan'a | url = https://www.evrensel.net/haber/307391/avrupa-kultur-odulu-asli-erdogana | website = https://www.evrensel.net | yayıncı = Evrensel.net, 8 Şubat 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222141915/https://www.evrensel.net/haber/307391/avrupa-kultur-odulu-asli-erdogana | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>, Almanya'daki AnStifter Derneği'nin ''2017 Stuttgart Barış Ödülü''<nowiki/>'nü<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan'a barış ödülü | url = http://www.dw.com/tr/asl%C4%B1-erdo%C4%9Fana-bar%C4%B1%C5%9F-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BC/a-39511633 | website = http://www.dw.com | yayıncı = Dw.com.tr 2 Temmuz 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222053428/http://www.dw.com/tr/asl%C4%B1-erdo%C4%9Fana-bar%C4%B1%C5%9F-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BC/a-39511633 | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>, Theodor Heuss Vakfı'nın ''Theodor Heuss Madalyası''<nowiki/>'nı<ref name=fnst>{{Web kaynağı | başlık = Theodor Heuss Madalyası | url = http://turkiye.fnst.org/content/theodor-heuss-madalyasi | website = http://turkiye.fnst.org | yayıncı = Fnst.org sitesi 6 Mayıs2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222105247/http://turkiye.fnst.org/content/theodor-heuss-madalyasi | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>, Alman Kitap Basım ve Yayıncıları Derneği ile Osnabrück Belediyesi'nin ''2017 Erich-Maria-Remarque Barış Ödülü''<nowiki/>'nü<ref>{{Web kaynağı | başlık = Almanya’ya gidip ödülünü aldı | url = http://www.hurriyet.com.tr/almanyaya-gidip-odulunu-aldi-40587848 | website = http://www.hurriyet.com.tr | yayıncı = Hürriyet gazetesi 23 Eylül 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222053624/http://www.hurriyet.com.tr/almanyaya-gidip-odulunu-aldi-40587848 | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>, ''Leipzig Medya Özgürlüğü Ödülü''<nowiki/>'nü<ref>{{Web kaynağı | başlık = http://ilerihaber.org/icerik/leipzig-medya-ozgurlugu-odulu-asli-erdogan-ve-deniz-yucele-verildi-77192.html | url = http://ilerihaber.org/icerik/leipzig-medya-ozgurlugu-odulu-asli-erdogan-ve-deniz-yucele-verildi-77192.html | website = http://ilerihaber.org | yayıncı = Ilerihaber.org sitesi 7 Ekim 2016 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171222052507/http://ilerihaber.org/icerik/leipzig-medya-ozgurlugu-odulu-asli-erdogan-ve-deniz-yucele-verildi-77192.html | arşivtarihi = 22 Aralık 2017}}</ref>, Almanya'nın ünlü feminist kadın dergisi "Emma"'nın, ''2018 Yılı Simone-de-Beauvoir Kadın Hakları Ödülü''<nowiki/>'nü<ref>{{Web kaynağı | başlık = Aslı Erdoğan kadın hakları ödülüne layık görüldü | url = http://www.dw.com/tr/asl%C4%B1-erdo%C4%9Fan-kad%C4%B1n-haklar%C4%B1-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BCne-lay%C4%B1k-g%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC/a-41868586 | website = http://www.dw.com | yayıncı = dw.com.tr 19 Aralık 2017 | erişimtarihi = 20 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20171224000702/http://www.dw.com/tr/asl%C4%B1-erdo%C4%9Fan-kad%C4%B1n-haklar%C4%B1-%C3%B6d%C3%BCl%C3%BCne-lay%C4%B1k-g%C3%B6r%C3%BCld%C3%BC/a-41868586 | arşivtarihi = 24 Aralık 2017}}</ref> aldı.
== Kitapları ==
|