27 Mayıs Darbesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik |
Superyetkin (mesaj | katkılar) Anlam ayrımı sayfasına yönlenen hatalı bağlantı düzeltildi |
||
173. satır:
İsmet İnönü'nün [[Mebusevleri]] Ayten sokak (no. 22)'taki evi de koruma altına alınmıştır.
MBK üyelerinden [[Muzaffer Karan]] ve [[Fikret Kuytak]] öteden beri CHP genel sekreteri [[İsmail Rüştü Aksal]] ile temas halindeydiler. Darbeden sonra bunlarla aynı grubu oluşturan [[Refet Aksoyoğlu]], [[Suphi Gürsoytrak]] ve [[Ahmet Yıldız (siyasetçi)|Ahmet Yıldız]] ile birlikte CHP ile irtibatlı olarak çalışmışlardır.<ref>Dündar Seyhan, ''Görgedeki Adam'', Nurettin Uycan Matbaası, 1966, s.114.</ref>
<blockquote>''İsmet Paşa, gerdeğe girecek bir delikanlı gibi iktidar için sabırsızlanıyor.'' (Cemal Gürsel)</blockquote>
CHP'deki atmosferi "Aman ne iyi, asker geldi memkeleti kurtardı" olarak tanımlamıştır.<ref name="Altan">
''CHP alınacak tavır konusunda ikiye bölündü, herkes bir uçurumla. Bir taraf askeri müdahaleyle işbirliğinden yana, bunların içinde iyi niyetlileri vardı, İnönü gibi. İşte böyle, ancak yumuşak bir davranışla çıkarız kanısı, bir de yalnız CHP'lilerin değil, Türkiye'de hemen bütün solcuların içine düştükleri yanılgı, "Oh askergeldi, bizi kurtardı, reformlar da yapacağını söylüyor, ne iyi" havasıydı. Fakat CHP'nin bir kesimi buna başından kesinkes karşı çıktı.'', Mehmet Altan, ''Darbelerin Ekonomisi'', 2.Baskı, İyiadam Yayınları, Mayıs 2001, s. 67. ([[Mehmet Altan (yazar)|Mehmet Altan]] ile söyleyiş)</ref>
=== Onar Komisyonu ===
213. satır:
| rowspan=1 | '''3'''
| rowspan=1 | Tuğgeneral [[Sıtkı Ulay]]
| rowspan=1 | [[Kara Harp Okulu|Harp Okulu]] Komutanı
| rowspan=1 | [[Cumhuriyet Senatosu]] Tabiî Üyesi
|- style="background:#ffffff"
313. satır:
|- style="background:#ffffff"
| rowspan=1 | '''23'''
| rowspan=1 | Kurmay Yarbay [[Ahmet Yıldız (siyasetçi)|Ahmet Yıldız]]
| rowspan=1 | 4.Tümen 13.Topçu Taburu Komutanı
| rowspan=1 | Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi
343. satır:
|- style="background:#ffffff"
| rowspan=1 | '''29'''
| rowspan=1 | Kurmay Yarbay [[Mustafa Kaplan (siyasetçi)|Mustafa Kaplan]]
| rowspan=1 |
| rowspan=1 | [[13 Kasım]] [[1960]]'ta [[Lizbon]] hükûmet müşaviri
441. satır:
[[Fahri Özdilek]] - [[Hüseyin Ataman]] <br />
[[Daniş Koper]] - [[Mukbil Gökdoğan]]<br />
[[Cihat İren]] - [[Mehmet Baydur (siyasetçi)|Mehmet Baydur]]<br />
[[Nusret Karasu]] - [[Ragıp Üner]]<br />
[[Fethi Aşkın]]<br />
493. satır:
[[14 Ekim]] [[1960]]'ta başlayan Yassıada davaları, 11 ay 1 gün sürdü. 203 gün davalara bakıldı, 872 oturum yapıldı. 19 davaya bakıldı, 1068 tanık dinlendi ve yargılamalar hükmün açıklandığı [[15 Eylül]] [[1961]] tarihinde son buldu.<ref name="kronoloji"/><ref>[http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=694516 "Gelin Koraltan, 48 yıl sonra konuştu: 27 Mayıs servet ihtilaliydi", 27 Mayıs 2008 tarihli ''Zaman'' gazetesi, URL erişim tarihi: 30 Mayıs 2009]</ref> Sivil ve askerlerden oluşan Yassıada mahkemelerinde yargılanan siyasîler; vatana ihanet, kamu fonlarının kötüye kullanımı, [[Kırşehir]]'in ilçe yapılması, meclis iç tüzüğünde yapılan değişiklik, Meclis oturumlarının yayına engel olunması, [[CHP]]'nin mallarına el konulması, Tahkikat komisyonu <ref>[http://www.8sutun.com/node/19549 "Arşivlerden çıkan Yassıada belgeleri!", ''8Sütun'', URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008]</ref> oluşturmak, hakim teminatı ve mahkeme bağımsızlığının ihlali gibi konularla toplam 19 dava açıldı, davalar anayasayı ihlal davasıyla birleştirildi.<ref name="kronoloji"/>
Bu bağlamda [[14 Ekim]]'de ilk dava "Köpek Davası"dır<ref name="Yassıada davaları">[http://www.nedir.cc/hukuk/yassiada-davalari.html Yassıada Davaları URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008]</ref>. Davanın sanıkları [[Celâl Bayar]] ve [[Nedim Ökmen]]'dir. Konusu ise bir köpeğin değerinden fazlasına [[Atatürk Orman Çiftliği]]'ne satılmasıdır. [[Türk Ceza Kanunu|TCK]]'nın 209. maddesine göre 5 yıl hapis ve ömür boyu memuriyetten mahrumiyetleri istendi<ref name="Yassıada davaları" />. Bayar'ın savunması [[Türk Kurtuluş Savaşı|Milli Mücadele]] yıllarında gösterdikleri yardımlardan dolayı bu parayla [[Bursa]] 'daki [[Gemlik|Umurbey Köyü]]'ne çeşme yaptırdığı yolundadır.
Yassıada spor salonunda gerçekleştirilen ikinci davanın konusu [[6-7 Eylül Olayları]]'nın DP hükümetince çıkartıldığına dair suçlamadır.<ref>[http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=163591 "6-7 Eylül Olayları (3)", 8 Eylül 2005 tarihli ''Radikal'' gazetesi, URL erişim tarihi: 14 Haziran 2008]</ref> [[Celâl Bayar]], [[Adnan Menderes]], [[Fatin Rüştü Zorlu]], [[Mehmet Fuad Köprülü|Fuad Köprülü]], İstanbul Valisi [[Fahrettin Kerim Gökay]], Emniyet müdürü [[Alaaddin Eriş]], İzmir Valisi [[Kemal Hadımlı]], Selanik başkonsolosu [[Mehmet Ali Balin]] ve diğerleri [[Selanik]]'te [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün evinin bombalanması ve Rum azınlığın evlerinin yağmalanmasının organizasyonunu yapmakla suçlanıp, 5 ile 10 yıl ağır hapis, kamu hizmetlerinden sürekli men cezası istenildi. Savunma Türk hükümetinin tertip etmesi asla doğru değildir denilerek yapıldı.<ref>[http://mimoza.marmara.edu.tr/~mtekce/eco272/67eylul.pdf "Varlık Vergisi ve 6-7 Eylül Olayları", URL erişim tarihi: 15 Haziran 2008]</ref> Bayar beraat ederken, Menderes ve Zorlu 6 yıl hapis, diğerleri 4 ay hapis cezası aldı<ref name="Yassıada davaları" />
554. satır:
MBK üyelerinden [[Muzaffer Yurdakuler]], Seyhan tasfiye kararını arkadaşlarına anlatırken kulak misafiri olmuş ve diğer MBK üyelerine haber vermiştir.
Karşı taraf erken davranmış ve Gürsel [[13 Kasım]] [[1960]]'da Alparslan Türkeş'e bir mektup göndererek Kurmay Albay [[Alparslan Türkeş]], Kurmay Yarbay [[Orhan Kabibay]], Kurmay Yarbay [[Mustafa Kaplan (siyasetçi)|Mustafa Kaplan]], Kurmay Binbaşı [[Orhan Erkanlı]], Kurmay Binbaşı [[Şefik Soyuyüce]], Kurmay Binbaşı [[Dündar Taşer]], Piyade Binbaşı [[Fazıl Akkoyunlu]], Tank Binbaşı [[Muzaffer Karan]], Deniz Kurmay Binbaşı [[Münir Köseoğlu]], Deniz Kıdemli Yüzbaşı [[Rıfat Baykal]], Kurmay Yüzbaşı [[İrfan Solmazer]], Kurmay Yüzbaşı [[Numan Esin]], Kurmay Yüzbaşı [[Muzaffer Özdağ]] ve Jandarma Yüzbaşı [[Ahmet Er]] olmak üzere çoğunluğu ''Türkçü'' subaydan oluşan 14 MBK üyesini emekliliğe sevkedip yurtdışındaki temsilciliklere danışman olarak tayin etmiştir.<ref name="Bay Pipo" />
=== OYAK'ın kuruluşu ===
610. satır:
[[Turhan Feyzioğlu]] - [[Ahmet Tahtakılıç]]<br />
[[Mukbil Gökdoğan]]<br />
[[Mehmet Baydur (siyasetçi)|Mehmet Baydur]]<br />
[[Ragıp Üner]]<br />
[[Fethi Aşkın]]<br />
646. satır:
=== Silahlı Kuvvetler Birliği ===
6 Haziran 1961'de ordu içinde Milli Birlik Komitesine muhalif olan general ve subaylar [[Silahlı Kuvvetler Birliği]] (SKB)'ni kurmuş ve sembolik başkanlığına Genel Kurmay Başkanı [[Cevdet Sunay]]'ı getirmişlerdir. SKB ordunun yönetimde kalmasından yanaydı ve parlamentonun açılmasına taraftar değildi.<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.yenisafak.com.tr/arsiv/2000/nisan/06/dizi.html | başlık = Ya Gürsel Darbe | erişimtarihi = 15 Haziran 2008 | yayımcı = Yeni Şafak | tarih = 6 Nisan 2000 }}</ref> SKB, MBK tarafından [[Washington, DC|Washington]]'a atanan [[İrfan Tansel]]'in bindiği uçağı yanlı jetler ile havada geri çevirerek Hava Kuvvetleri Komutanlığına tekrar getirilmesini sağlayacak kadar güçlenmiştir. Bu olay üzerine [[Cemal Madanoğlu]] görevinden istifa etti.<ref name="Bay Pipo" />
=== Kurucu Meclis ve 1961 Anayasası'nın Hazırlanması ===
| |||